أنوار البدرين في تراجم علماء القطيف و الأحساء و البحرين
| أنوار البدرين في تراجم علماء القطيف و الأحساء و البحرين | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | طبسی، محمد علی بن محمدرضا (مصحح) بحرانی، علی بن حسن (نویسنده) |
| ناشر | کتابخانه عمومی آیت‌الله‌مرعشی نجفی(ره) |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1407 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | احساء - سرگذشت‌نامه
شیعه - سرگذشت‌نامه قطیف - سرگذشت‌نامه مجتهدان و علما - بحرین - سرگذشت‌نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 55/2 /ب3الف8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
أنوار البدرین فی تراجم علماء القطیف و الأحساء و البحرین اثر على بن حسن بحرانى، کتابى است به زبان عربى كه به شرح حال علماى شیعى قطیف، احساء و بحرین پرداخته و در سال 1327ق نوشته شده است.
صاحب «الذریعة» از این کتاب با عنوان «أنوار البدرین و مطلع النیرین» نام برده است.
انگیزه مؤلف از نگارش کتاب، اجابت خواسته استادش شیخ محمد صالح، خلف علامه شیخ احمد بن شیخ صالح سترى بحرانى بوده است كه از وى خواسته کتابى درباره زندگى‌نامه علما، فقیهان، ادیبان و فضلاى بحرین و نیز آثار و مصنفات ایشان به نگارش درآورد.
ساختار
کتاب مشتمل بر سه تقریظ، مقدمه‌اى به قلم نوه مؤلف، مقدمه‌اى به قلم نویسنده و سه باب است.
مؤلف در این کتاب، به زندگی‌نامه علماى منطقه‌اى پرداخته و از این نظر داراى اهمیت است كه از علماى فراوانى نام برده كه در منابع دیگر از آن‌ها یادى نشده و چنانچه مؤلف به معرفى آن‌ها در این کتاب نمى‌پرداخت شاید ما هیچگاه نسبت به آن‌ها آگاهى نمى‌یافتیم.
این کتاب از منابع مهم علماى شیعى در جنوب خلیج فارس است و مرجع محققانى چون صاحب اعیان الشیعه قرار گرفته است.
گزارش محتوا
مؤلف در مقدمه، درباره تاریخ بحرین و شهرهاى سه گانه آن یعنى؛ جزیره أوال، قطیف و احساء و نیز امیران آن‌ها مطالبى را بیان كرده است[۱].
در باب نخست، مؤلف پس از معرفى جزیره أوال، به شرح حال علماى شیعه آن پرداخته است[۲]. به گفته مؤلف، جزیره أوال همان بحرین است و بحرین، علم بالغلبه جزیره مذكور شده و الا بحرین نامى است كه بر منطقه‌اى وسیع‌تر اطلاق مى‌گردد. لازم به یادآورى است كه مؤلف در شرح حال افراد، ترتیب الفبایى را مد نظر قرار نداده؛ بلكه رعایت الأسبق فالأسبق را نموده است. در این باب، شرح حال 122 تن از علماى بحرین از جمله خود مؤلف آمده است.
باب دوم به شرح حال علماى شیعه قطیف یا خط، اختصاص یافته است[۳]. قطیف همان شهرى است كه قرامطه در آن ظهور كرده و حجرالأسود و ناودان كعبه را بدانجا منتقل كردند و در آنجا خانه‌اى برای حج گزاردن بنا نمودند. در این باب، شرح حال 58 تن از علماى این منطقه آمده است.
باب سوم، شرح حال علماى شیعه إحساء یا هَجَر را دربر دارد[۴]. به گفته مؤلف، این شهر از بزرگترین و زیباترین شهرهاى اسلامى است و از آن با عنوان «كوفة العرب» یاد مى‌شود[۵]. این شهر از هوایى دلپذیر و آبى گوارا برخوردار است. در این باب، شرح حال 23 تن از علماى إحساء آمده است.
به گفته «صاحب الذریعة»، مؤلف در پایان کتاب چهل حدیث از طرق عامه در فضائل اهل‌بیت(ع) نقل كرده كه در نسخه حاضر در برنامه، از این بخش اثرى یافت نشد.
وضعیت کتاب
فهرست مطالب، در انتهاى کتاب آمده است.
کتاب مشتمل بر پاورقى‌هایى به قلم مصحح، آقاى محمدعلى محمدرضا طبسى و برخى دیگر از جمله فرزند مؤلف مى‌باشد.
پانويس
منابع مقاله
- دایرةالمعارف تشیع، ج2، ص585.
- الذریعة الى تصانیف الشیعة، ج2، ص420.
- شرح حال مؤلف در متن کتاب، ص270-273.
- مقدمه نوه مؤلف.