أشراط الساعة و ذهاب الأخيار و بقاء الأشرار
| أشراط الساعة و ذهاب الأخيار و بقاء الأشرار | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سلمی اندلسی، عبد الملک بن حبیب (نويسنده)
غماری حسنی، عبدالله عبدالمومن (محقق) ادریسی تمسانی، محمد (مقدمه‌نويس) |
| ناشر | أضواء السلف |
| مکان نشر | عربستان - ریاض |
| سال نشر | 1425ق - 2005م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | آخر الزمان - احادیث اهل سنت - بررسی و شناخت |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف2 الف5 222/3 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
أشراط الساعة و ذهاب الأخيار و بقاء الأشرار، نوشته ابومروان عبدالملک بن حبیب بن سلیمان سلمى (238 یا 239-174ق)، عالم اندلسى مالکی‌مذهب است که نشانه‌های روز رستاخیر را در احادیث یافته و برشمرده است. این کتاب با پژوهش «عبدالله عبدالمؤمن غماری حسنی» و تقریظ محمد ادریسی تمسمانی عرضه شده است.
نویسنده، نشانه‌های روز رستاخیز را دسته‌بندی نموده و با عباراتی همچون: «رفتن آدمیان نیک‌کردار»، «پدید آمدن شرایط گوناگونی که رستاخیز را شکل می‌دهند»؛ «بیرون‌شدن دابّة الأرض»، «فرود آمدن عیسی بن مریم(ع)» و «بیرون شدن دجّال» عنوان داده است[۱].
این کتاب، تک‌نوشته‌ای است که با این نام و با این اسلوب نگارش، در آثار پیشینیان دیده نمی‌شود. البته مطالب سُست و برخی اسرائیلیات در آن به چشم می‌آید. همچنین، این نسخه، تحریف و تصحیف بسیاری را در بر دارد که اینها یا از کوتاهی نسخه‌نویسان و یا ناشی از حافظه ضعیف و فزونی غلط مؤلف است[۲].
محقق در بخش نخست کتاب، مباحثی را در شرح حال نویسنده و داوری‌هایی که در باره نقاط قوت و ضعف او در شناخت حدیث درست از سقیم داشته‌اند، بازنمایی موضوع و اهمیت کتاب، بررسی انتساب کتاب به عبدالملک بن حبیب، دستیابی و بهره‌جویی از نسخه عکس‌برداری‌شده‌ای از روی نسخه اصلی که در گنجینه کُتب محمد بوخبزه حسنی بوده است و وانمایی میراث نویسندگان مغرب اسلامی درباره فتنه‌ها و رخدادهای بزرگ و سهمگین نوشته است[۳].
شیوه نویسنده با توجه به عصری که می‌زیسته است، شناخته می‌شود؛ او نویسنده‌ای در قرن طلایی اسلام است. البته در این قرن، میان دو دانش حدیث و فقه جدایی افکنده شد؛ بدین‌گونه که محدّث، ماده حدیث را فراهم می‌آورد و فقیه آن را در جای ویژه آن می‌نشاند. ازاین‌رو، گروهی از راویان پدید آمدند که از محتوا و اسناد حدیث (مانند درجه درستی و متصل و مرسل بودن آن) شناخت کافی نداشتند. عبدالملک بن حبیب محدثی بود که در کار حدیث، از روش پیشینیان و شیوه محدثان بهره جست؛ ازاین‌رو، هر حدیثی را با اسنادش (یعنی به طریق تحدیث و اِسناد) در کتابش آورده، اما فراتر از آن نرفته است؛ زیرا در همه و یا بیشتر اِسنادها، سندهای میان راوی و رسول‌الله(ص) منقطع شده است. پس، گاهی در رأس و میانه سند افتادگی دیده می‌شود و گاهی، مؤلف روایت را به‌طور مستقیم از پیامبر(ص) روایت کرده است. البته، با این روش روایی، جنبه تفسیری برخی آیه‌های قرآنی فزونی گرفته و همراهی تعلیقه‌های مؤلف را بر آنچه در احادیث باب آمده است و نیز شرح او را بر برخی اصطلاح‌های متن در پی داشته است.
محقق در این اثر، به‌رغم فزونی تحریف و تصحیف متن، صواب‌دیدهای شیخ بوخُبزه را درج نموده است. البته به دلیل فزونی آن‌ها به ارزیابی‌اشان نپرداخته است و به‌جای آن، به تصویبات دیگران اشاره نموده است. او چنانچه برای واژه‌های متن در کتاب‌های روایی یا رجالی و مانند اینها، مخرَّجی یافت شود، درستِ آن‌ها را ثبت نموده است و چنانچه به مخرَّجی دست نیافته باشد، واژه را بر همان اصل خود وانهاده است. البته، این کارها را با مشورت با دو استاد (شیخ حسن علمی و شیخ بوخُبزه) انجام داده است[۴]. محقق، کتاب را با درج فهرست‌هایی از آیه‌ها، حدیث‌های نبوی(ص)، مصدرها و منابع به پایان برده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه محقق و متن کتاب.