أحکام الدیات في الشریعة الإسلامیة الغراء
| أحکام الدیات في الشریعة الإسلامیة الغراء | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سبحانی تبریزی، جعفر (نويسنده) |
| ناشر | مؤسسة الإمام الصادق علیه‌السلام |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1392ش - 1434ق - 2013م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-357-523-6 |
| موضوع | دیات (فقه) - فقه جعفری - قرن 15 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /س2الف3 195/7 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
أحكام الديات في الشريعة الإسلامية الغراء، تألیف آیت‌الله جعفر سبحانی (متولد 1308ش)، پیرامون احکام دیات با محوریت «تحرير الوسيلة» امام خمینی(ره) به زبان عربی به رشته تحریر درآمده است. متن کتاب «الديات» امیرالمؤمنین(ع) معروف به «کتاب ظریف» نیز در انتهای کتاب آمده است.
نویسنده در مقدمه، سبب نگارش کتاب را درخواست حاضرین در بحث قصاص دانسته است: «و چون از تدریس و تحقیق حدود شرعی و مبحث قصاص فراغت یافتم، به درخواست حضار در بحث، شروع به تدریس کتاب دیات نمودم»[۱].
مباحث کتاب با ذکر معنای لغوی دیه، تعریف دیه، تفاوت آن با ارش و حکومت آغاز شده است. نویسنده سپس مباحث کتاب را حول سه محور اقسام قتل، مقادیر دیات و موجبات ضمان دانسته است[۲]. قتل در شرع به سه قسم عمد محض، شبه عمد و خطای محض تقسیم شده و هریک حکم خاصی دارد که بر فقیه واجب است که این اقسام را به‌گونه‌ای بشناسد که بتواند هریک را از دیگری تشخیص دهد[۳].
نویسنده، معتقد است که اصل در قتل عمد قصاص است نه دیه و دیه در مواردی متعین است که قصاص در آن جایز نیست یا اینکه بر آن مصالحه می‌شود[۴]. مقادیر دیات در 31 مسئله طرح شده است[۵].
مبحث موجبات ضمان، در سه مبحث مباشر، اسباب و تزاحم موجبات ضمان عنوان شده است[۶]. «جنایت بر اطراف» از دیگر مباحث کتاب است که در سه مقصد مورد بحث قرار گرفته است: اول در دیات اعضا (در 21 مورد: مو، چشم‌ها، دماغ، گوش و...)، دوم در جنایت بر منافع (هشت مورد: عقل، شنوایی، بینایی، بویایی و...) و سوم در انواع جراحت‌ها. این بخش از مباحث، لواحقی نیز دارد که موضوع جنین، عاقله و جنایت بر حیوان را مورد مطالعه قرار داده است.
خاتمه نیز مشتمل بر دو مطلب است: اول پاسخ به این سؤال که سبب تحمل عاقله چیست؟ و دوم کتاب «الديات» امیرالمؤمنین(ع) معروف به کتاب ظریف که اسناد آن در «من‌لايحضره‌الفقيه»، کافی و الجامع للشرائع ذکر شده است. نویسنده ازآنجاکه فراوان در این کتابش به کتاب ظریف ارجاع داده است، لذا متن کامل آن را آورده است[۷].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.