أحكام القرآن (قشیری)

احکام القرآن(قشیری، بکر بن محمد)
پدیدآوران	قشیری، بکر بن محمد (نويسنده) ادفوی، محمد بن عبدالله (سایر) صمدی، سلمان (محقق) ازدی، اسماعیل بن اسحاق (نویسنده)
عنوان‌های دیگر	احکام القرآن. برگزیده
سال نشر	1395ش - 1437ق - 2016م
چاپ	1
موضوع	قرآن -- احکام و قوانین - تفاسیر فقهی - اهل سنت - تفا‌سیر فقهی‌ -- ما‌لکی
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	3الف5ق 99/4 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، أحكام القرآن (ابهام‌زدایی) را ببینید.

أحكام القرآن، اثر قاضی ابوالفضل بکر بن محمد بن علاء قشیری بصری مالکی (متوفی 344ق) مختصری است از کتاب «أحكام القرآن» قاضی اسماعیل بن اسحاق (199-282ق) که تفسیری ترتیبی با شیوه روایی و فقهی از قرآن کریم است و شامل توضیح برخی از آیات از 10 سوره می‌شود.

روش قاضی بکر در مختصر کردن کتاب قاضی اسماعیل و افزودن مطالبی بر آن، به شرح زیر است:

1. اختصار:
   1. حذف احادیث و آثار: به‌عنوان مثال، در تفسیر آیه 31 سوره نساء: «إِنْ تَجْتَنِبُوا كبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكفِّرْ عَنْكمْ سَيئَاتِكمْ وَ نُدْخِلْكمْ مُدْخَلًا كرِيمًا»، قاضی اسماعیل، شصت‌وپنج حدیث و اثر را در ذکر کبائر و عدد و توصیف آنها ذکر نموده، بی‌آنکه در لابه‌لای آنها اظهار نظری بکند؛ لکن قاضی بکر، مضمون آثار مزبور را خلاصه کرده و قبل از آن اشاره نموده که صحابه و تابعان در مورد تعداد کبایر باهم اختلاف نظر دارند. وی از میان آن تعداد حدیث و اثر، شمار اندکی از آنها را بدون استناد، آورده است.
   2. حذف اسانید: به‌عنوان مثال در تفسیر آیه 29 سوره نساء: «يا أَيهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكلُوا أَمْوَالَكمْ بَينَكمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْكمْ»، قاضی اسماعیل، روایتی را با سلسله راویان کامل، از ابن عباس نقل نموده است؛ درحالی‌که قاضی بکر، اسانید را حذف و به ذکر نام ابن عباس، بسنده نموده است.
2. احتفاظ:
   1. احتفاظ نسبت به احادیث و آثار مسند.
   2. احتفاظ نسبت به کلام قاضی اسماعیل: کلام قاضی اسماعیل در احکامش همواره مصدر به عبارت «قال القاضي» است که قاضی بکر در احکام خود گاه آن را محفوظ داشته و گاه آن را حذف نموده است.
3. زیادت:
   1. ذکر برخی از روایاتی که قاضی اسماعیل روایت نکرده، همراه با اسانید آنها.
   2. افزودن مباحثی که قاضی اسماعیل آن مباحث را در کتاب خود نیاورده است.

روش قاضی بکر در کتاب احکام خویش آن‌چنان است که خود به‌اختصار به آن اشاره کرده است: «در این کتاب از سنت و قول سلف و نیز از آنچه لغت آن را اقتضا می‌کند (لغتی که قرآن بر اساس آن نازل شده)، تجاوز نکردم».

منابع مقاله

مقدمه محقق.