أحاديث أبيعروبة الحراني بروایة أبيأحمد الحاکم
أحاديث أبيعروبة الحراني، جزیی حدیثی مشتمل بر مجموعه احادیث ابیعروبه حرانی (متوفی 318ق)، به روایت ابیاحمد حاکم (متوفی 378ق) و سه راوی دیگر است.
| أحادیث أبي عروبة الحراني بروایة أبي أحمد الحاکم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابو عروبه، حسین بن محمد (نويسنده) قشقری، عبدالرحیم محمد احمد (محقق) |
| ناشر | شرکة الریاض للنشر و التوزیع ** مکتبة الرشد |
| مکان نشر | عربستان - ریاض |
| سال نشر | 1419ق - 1998م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف2الف3 122 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار و گزارش محتوا
اين کتاب، بخشی از مجموعهی گستردهتر احادیث منسوب به ابیعروبه حرانی را در بر میگیرد. این مجموعه با شیوهی «سماع» (روایت شنیدهشده) توسط چندین راوی برجسته نقل شده است. راویان اصلی این احادیث، عبارتند از: حاکم ابیاحمد محمد بن محمد بن احمد بن اسحاق، ابیسعد محمد بن عبدالرحمن بن محمد کنجروذی، زاهر بن طاهر بن محمد شحامی و ابیروح عبدالمعز بن محمد بن ابیالفضل بزاز هروی[۱].
کتاب، مشتمل بر مقدمه محقق (در معرفی مصنف و کتاب) و 61 حدیث مستند صحیح، حسن و ضعیف است که مصنف از مشایخش نقل کرده است. 4 حدیث از احادیث کتاب، موقوفه است[۲].
ساختار سندمحور کتاب، نمایانگر دقت و روشمندی علمی محدثین در ثبت، نقل و اعتبارسنجی روایات است. این شیوه، امکان بررسی صحت و سقم احادیث را بر اساس زنجیرهی راویان فراهم میآورد که از ارکان علم حدیث محسوب میشود.
ساختار اصلی کتاب بر پایهی ارائهی مستقیم احادیث بنا شده است. هر حدیث با یک شمارهی ترتیب آغاز میشود. در پی هر شماره، سلسلهی کامل راویان (سند حدیث) ذکر میشود که نشاندهندهی مسیر انتقال حدیث از پیامبر(ص) یا صحابی تا ابیعروبه حرانی و سپس تا راویانی که صیرفینی از آنها شنیده، است. پس از سند، متن اصلی حدیث آورده میشود؛ بهعنوان مثال، حدیث ٤٩ از سفیان بن وکیع از ابیبکر بن عیاش از عاصم از ابیصالح از ابیهریره نقل شده است که در مورد اعتکاف پیامبر(ص) در دهه آخر ماه رمضان است[۳]. حدیث ٥٠ نیز از ابیقلابه رقاشی از ابیایوب منقری از عبدالله بن عراده از زید عمی از معاویة بن قره از عبید بن عمیر از ابی بن کعب روایت شده، که دربارهی وضو گرفتن پیامبر(ص) است[۴].
از جمله امتیازات این اثر، توضیحات و ارجاعات مستند محقق اثر در پانویسها است که به غنای تحقیقی آن میافزاید. این پانویسها اطلاعات بسیار مفیدی را ارائه میدهند که فراتر از متن اصلی حدیث است. برای نمونه، در پانویس (1) از صفحهی 55، قولی از حافظ ابن حجر دربارهی وثاقت یکی از راویان (كان صدوقاً إلا أنه ابتلي بوراقه...) آورده شده است. همچنین، پانویس (2) به بررسی این نکته میپردازد که آیا سفیان بن وکیع در حدیث شماره ٤٩ در نقل متن حدیث تنها بوده است یا خیر؟ و به دیگر طرق حدیث در منابعی چون مسند احمد بن حنبل و صحیح بخاری ارجاع میدهد[۵].
ویژگیهای کتاب
کتاب، از نظر سبک نگارش، دارای ویژگیهای مشخصی است که آن را به اثری متناسب با هدف اصلی خود، یعنی گردآوری و انتقال حدیث، تبدیل میکند:
- روایتمحور و سندگرا: این کتاب با گردآوری احادیث ابیعروبه حرانی، به حفظ و انتقال بخشی مهم از سنت نبوی و اقوال راویان اولیه کمک میکند. گردآوری «اجزای حدیثی» یکی از شیوههای رایج محدثین برای نگهداری و انتشار مجموعههای روایی خاص بوده است. هر حدیث با ذکر دقیق راویان از ابتدا تا راوی نهایی (مانند ابوهریره یا ابی بن کعب) آغاز میشود.
- اختصاصی برای حدیث: قالب کتاب کاملاً برای گردآوری و عرضه مستقیم احادیث طراحی شده است و از ورود به مباحث تفسیری یا تحلیلی گسترده، پرهیز میکند. متن اصلی صرفاً شامل سند و متن حدیث است.
- کاربرد پانویس توضیحی: در برخی موارد، پانویسهایی برای ارائهی توضیحات تکمیلی، ارزیابی راویان (مانند صدوق یا ضعیف) و یا ارجاع به منابع حدیثی دیگر که همان حدیث را روایت کردهاند، استفاده شده است. این پانویسها به خواننده امکان میدهند تا اطلاعات بیشتری درباره صحت حدیث یا جزئیات راویان به دست آورد.
- زبان عربی فصیح و تخصصی: متن کتاب به زبان عربی فصیح و با اصطلاحات رایج در علوم حدیث نگارش یافته است که برای مخاطبان آشنا به این حوزه قابل درک است.
- شمارهگذاری احادیث: احادیث بهصورت شمارهگذاریشده ارائه شده است که به سازماندهی مطالب و سهولت ارجاع به احادیث خاص کمک شایانی میکند.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه محقق و متن کتاب.