آیین سدره‌پوشی زرتشتیان

    از ویکی‌نور
    آیین سدره‌پوشی زرتشتیان
    آیین سدره‌پوشی زرتشتیان
    پدیدآورانآذرگشسب، موبد اردشیر (مؤلف)
    ناشرکانون زرتشتیان شریف‌آباد یزد مقیم مرکز
    مکان نشرایران - تهران
    سال نشر1345
    چاپدوم
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    BL 1575/آ۴آ۹

    آیین سدره‌پوشی زرتشتیان، تألیف موبد اردشیر آذرگشسب، کتابی است کم حجم درباره یکی از مهم‌ترین مراسم عبادی زرتشتی، یعنی مراسم سدره‌پوشی.

    سدره پوشی یکی از آیین‌های زرتشتیان است. سدره پیراهنی است گشاد، سپیدرنگ و بی‌یقه و با آستین‌های کوتاه و دارای دو کیسه بسیار کوچک، یکی در جلوی سینه و نزدیک قلب که گریبان خوانده می‌شود و دیگری در پشت که گرده نامیده می‌شود. این بخش‌ها از سدره کاربرد نمادین دارند.

    گرده نشانه مسئولیت و وظیفه‌هایی است که هرکس به عهده دارد و باید به درستی انجام دهد. گریبان که کیسه کرفه یا کیسه نیک هم خوانده می‌شود، یادآور است که همه کردارهای نیک روی هم انباشته شده و آدمی را به خوشبختی می‌رساند. نزدیک قلب بودن آن نشانه‌ای است که کارهای نیک باید قلباً و خالصانه انجام شود. سپیدی آن نماد پاکی و بی غل و غش بودن است.

    بنابر رسم ایرانیان باستان وقتی پسری به سن بلوغ می‌رسید برای اینکه با مردان دیگر به شکار بپردازد با برگزاری جشن ویژه‌ای زره و جوشنی به او می‌پوشاندند و کمربندی از کمند یا شمشیری به کمر او می‌بستند و بدین روش او را به جرگه مردان و رده جنگیان در می‌آوردند. این رسم تا اواخر قرن هیجدهم ادامه داشت و هنوز هم در میان مردم هند و اروپایی به نام جشن شوالیه معروف و بین ایلات و عشایر امروزی ایران از جمله عشایر کرد و لر به نام جشن کمربندان یا شال بندان خوانده می‌شود.

    برای اشو زرتشت هم چنین جشنی برگزار شد و جامه ی رزمیان بنا به رسم روز بر او پوشاندند ولی هنگامی که او به رهبری جهان برگزیده شد دستور داد تا در این جشن به جای پوشاندن زره و جوشن پیراهن سفید نخی نازکی به نام سدره که نشانه مهر و دوستی می‌باشد به جوانان بپوشانند و به جای کمربند جنگی و شمشیر، کمربندی از پشم گوسفند به نام کشتی که نمایانگر بی آزاری و سود رسانی است به کمر آنان ببندند که این جشن امروز به نام جشن سدره پوشی معروف است. در آیین زرتشت وقتی پسر یا دختری به سن بلوغ رسید برای او مراسم سدره پوشی گرفته می‌شود.

    با انجام مراسم سدره‌پوشی و کستی بستن که با هم اجار می‌شوند، فرد، زرتشتی تلقی شده، حق دارد مانند سایر زرتشتیان در کلیه مراسم مذهبی و اجتماعی شرکت کند.

    نویسنده، که خود از موبدان زرتشتی بوده، کتاب را با روش توصیفی و با هدف آشنایی ایرانیان اعم از زرتشتی و غیرزرتشتی در هفت بخش نوشته است. نویسنده پیش از اینکه به بررسی آیین سدره‌پوشی بپردازد، در نخستین بخش، مهم‌ترین آموزه‌های دین زرتشت یعنی اندیشه نیک، گفتار نیک و کردار نیک را تببین کرده است. گزارشی از شکل ظاهری سدره و کستی، مطالب بخش دوم و سوم را تشکیل می‌دهند. در بخش چهارم، چگونگی انجام این مراسم برای فرزند دختر و پسر شرح داده می‌شود. آنچه که تا پیش از این آمده، مربوط به خود زرتشتیان بوده، در بخش ششم، چگونگی ورود به دین زرتشت و تبلیغ جهت گسترش دین و جذب نوآیینان، با استناد به متون دینی شرح داده شده است.

    آخرین بخش کتاب نیز به توصیف چگونگی نماز خواندن زرتشتیان و آداب آن اختصاص دارد[۱].

    پانویس

    1. شرفایی، محسن؛ اکبری چناری، علی، ص189-290

    منابع مقاله

    شرفایی، محسن؛ اکبری چناری، علی، کتاب‌شناسی توصیفی ادیان (دفتر چهارم: ادیان ایران باستان)، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، چاپ اول، 1396.

    وابسته‌ها