آموزش قرائت قرآن (1): روان‌خوانی قرآن کریم و صحت قرائت نماز
| آموزش قرائت قرآن (1): روان‌خوانی قرآن کریم و صحت قرائت نماز | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قاسمی، علی (نویسنده)؛ شهیدی‌پور، محمدرضا |
| ناشر | مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه. دفتر تدوین متون درسی حوزه‌های علمیه |
| مکان نشر | ایران -قم |
| سال نشر | 1398ش |
| چاپ | پنجم |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
آموزش قرائت قرآن (1): روان‌خوانی قرآن کریم و صحت قرائت نماز، اثر علی قاسمی، کتابی است یک‌جلدی به زبان فارسی با موضوع علوم قرآن که به آموزش روان‌خوانی قرآن و صحت قرائت نماز می‌پردازد. ناظر علمی این اثر استاد محمدرضا شهیدی پور است. این کتاب توسط مرکز تدوین متون درسی حوزه علمیه برای تدریس در مرحله اولیه و آشنایی طلاب با علوم قرآنی ارائه شده است.
ساختار
کتاب حاوی مقدمه دفتر تدوین متون درسی حوزه‌های علمیه، مقدمه مؤلف، و محتوای مطالب در ۲۷ درس است.
گزارش محتوا
انس با قرآن و بهره‌مندی از معارف آن دارای مراحل و مراتب گوناگونی است. هرکس به‌قدر دانش و فهم و معرفت به همت خویش می‌تواند ظرف وجودی خود را بیاراید و با فاصله گرفتن از حصار ماده به ملکوتیان نزدیک گشته و با آنان هم‌رتبه و هم‌نوا گردد. بااین‌همه، گام نخست و لازم برای همگان آشنایی با متن قرآن و انس با الفاظ نورانی آن است. چنانکه در سخنان مقام معظم رهبری آیت‌الله خامنه‌ای آمده است: «قدم اول برای عمل کامل به قرآن، آشنایی با متن قرآن است». در این میان، طلاب و دانش‌پژوهان حوزه‌های علمیه از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند؛ چراکه درک صحیح معارف دین و تبلیغ و ترویج نیکوی آن از جمله وظایف مهم آن‌هاست. در این مسیر از آنان انتظار می‌رود علاوه بر برخورداری از فضل علمی و فهم عمیق و ژرف از آیات الهی، بتوانند آن را صحیح و دقیق و زیبا بخوانند و افزون بر آن بتوانند به نیکی و زیبایی آن را تعلیم دهند. بدین منظور دو کتاب در محورهای روان‌خوانی و تجوید پیش‌بینی شده است؛ که جلد اول آن عهده‌دار تعلیم دانش و مهارت صحت قرائت و روان‌خوانی قرآن کریم است و جلد دومش عهده‌دار تعلیم دانش و مهارت تجوید قرآن کریم. از مهم‌ترین ویژگی‌های این اثر می‌توان موارد زیر را نام برد؛
- یکی از دلایل کم‌انگیزگی فراگیران در دوره‌های آموزش قرآن در گام‌های نخست، عدم تناسب سطح علمی ارائه شده در متن درسی با دانش و مهارت مخاطبان است. به‌گونه‌ای که متن درسی با بیان مطالب بسیار ساده، انگیزه و اشتیاق مخاطبان را می‌کاهد. در این اثر تلاش شده با شناخت دقیق سطح قرآنی دانش‌پژوه، نقطه آغاز به درستی تعریف شود و بر اساس نیاز او فرایند آموزش تعریف شود.
- آسیب دیگر، پرداخت بیش از نیاز به مطالب نظری و غفلت از بُعد مهارتی قرائت قرآن است. با مطالعه مطالب این کتاب، خواننده درمی‌یابد از همان جلسه نخست، فرایند ارتقاء مهارت در قرائت قرآن آغاز می‌شود و به‌جای پرداختن به مطالب نظری انبوه که تأثیری در قرائت قرآن ندارد، نویسنده، دانش‌پژوهان را عملاً با قرائت قرآن آشنا می‌نماید؛ به‌سان آن افرادی که عملاً فن ماهیگیری را می‌آموزند. نگاه نویسنده به مطالب نظری هم، در اندازه نیاز و در جلد اول کتاب به‌عنوان مقدمه‌ای برای قرائت صحیح و روان و در جلد دوم کتاب به‌عنوان مقدمه‌ای برای قرائت زیبا و مجوّد است؛ و ازآنجایی‌که در اینجا با دانشی سروکار داریم که غایت اصلی و ثمره آن توانمندی در تلاوت قرآن است انتظار ذکر انبوه قواعد بدون تسلط بر تلاوت برای اهل‌فن پذیرفتنی نیست.
افزون بر آن در مرکز تدوین متون درسی حوزه، مراحل آموزش به چهار مرتبه‌ی آشنایی، شناخت، تسلّط و اشراف تقسیم شده و رسالت کتاب حاضر مرحله‌ی آشنایی با علم قرائت قرآن تعیین شده است؛ بنابراین مطابق هدف تعیین‌شده پرداختن به اصطلاحات و مطالب علمی سطوح بالاتر غیرمقبول و خطا است؛ از همین رو تلاش بر این بوده که از بیان نکات غیرلازم خودداری نموده تا فرصت کافی برای تمرین عملی و ارتقاء مهارت در جلسات آموزشی باقی بماند.
- با برنامه‌ریزی انجام‌شده در متن پیشِ رو، از ابتدا تا انتهای فرایند آموزش، قریب به ۵ جزء قران سطر به سطر و جمله به جمله، قرائت شده و متناسب با نیاز، نکات و قواعد ضروری بیان می‌شود.
- مبنای آموزش و تمرینات ارائه شده در جلد اول کتاب، رسم‌الخط مصری است. بااین‌وجود نویسنده تلاش کرده با مقایسه شیوه ضبط و علامت‌گذاری در رسم‌الخط‌های رایج، فراگیران را در شناخت مسائل مختلف و توانمندی در قرائت آن‌ها یاری دهد.
- بر اساس معیارهای کتاب‌های درسی برای مدیریت یادگیری و تسهیل آن در هر درس، بخش‌های اهداف، پیش‌سازمان‌دهنده، اصل مطالب درسی، تمرین‌های علمی و مهارتی، بیشتر بدانیم، پرسش و تمرین، جای گرفته است.[۱]
وضعیت کتاب
فهرست مطالب، پس از مقدمه مؤلف و در ابتدای کتاب ارائه شده است. پاورقی‌های کتاب، علاوه بر ذکر ارجاعات، گاه حاوی مطالبی در توضیح محتوای مطالب است. مخاطبان این کتاب افرادی هستند که تا حدودی با قواعد صحیح خوانی قرآن آشنا هستند که در اثر کمی انس مهارت کافی در اجرای قواعد را به کار بستن آن در تلاوت صحیح و روان قرآن را ندارند.[۲] این کتاب به‌عنوان اثری نوشته‌شده که پس‌ازآن به کتاب آموزش قرائت قرآن (2) که مباحث تجوید قرآن کریم را در بر دارد، خوانده شود؛ بدین ترتیب به لحاظ آموزشی، خواندن آموزش قرائت قرآن (2) مترتب بر آموختن آموزش قرائت قرآن (1) است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه مؤلف کتاب.