بن‌مايه‌های قرآنی ادب عربی «قرآن و مدرسه‌های نحو» «تاريخ ادبيات عرب»
بن‌مایه‌های قرآنی ادب عرب، تألیف محمدحسن ربانی (متولد 1343ش)، نقش قرآن کریم در شکوفایی و پیشرفت علوم ادبی و بلاغی عرب را مورد مطالعه قرار داده است.
| بن مايه‌های قرآنی ادب عرب « قرآن و مدرسه‌های نحو » «تاريخ ادبيات عرب» | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ربانی، محمد حسن (نويسنده) |
| سال نشر | 1394ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-600-95001-0-9 |
| موضوع | ادبیات عربی - مجموعه‌ها - قرآن در ادبیات عربی - ادبیات عربی - تاریخ و نقد - زبان عربی - صرف و نحو |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 709ر 329ب 92 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
کتاب، مشتمل بر پیشگفتار، مقدمه، سه بخش و خاتمه است. هر بخش مشتمل بر فصولی است. این نوشتار در چهار بخش تدوین شده است: بخش اول، به تکوین لغت عرب و نقش قرآن در شکوفایی آن می‌پردازد و به سبک‌های تألیف معاجم لغوی و شرح پاره‌ای از اصطلاحات درون لغوی و مشاهیر دانشمندان لغت اشاره دارد. همچنین در این بخش، به پاره‌ای از کتاب‌های لغت نیز اشاره شده است[۱].
بخش دوم، درباره دانش صرف و اشتقاق است و شماری از کتاب‌های این علم را نیز بازمی‌شناساند. همچنین علم نحو، پیشینه و نقش قرآن در پیدایش آن مطرح شده است. در این بخش، برخی از کتاب‌های معروف علم نحو، مکتب‌های نحوی و برخی از نحویان برجسته معرفی شده است. «الكتاب» تألیف سیبویه، اولین کتاب نحوی است که سید محمدمهدی بحرالعلوم (متوفی 1212ق) درباره او گفته است: متقدمان و متأخران و تمام مردم در نحو، عیال سیبویه حساب می‌شوند[۲].
بخش سوم، درباره علوم بلاغی است که قرآن ریشه اصلی آن شمرده می‌شود. در این بخش، به چند باب از باب‌های فن بلاغت و فصاحت اشاره‌ای اجمالی شده است[۳]. قرآن در عصری نازل شد که فضای جزیرةالعرب با فصاحت و بلاغت بود. اگرچه گوشه و کنار حجاز تمدن‌های کم‌رنگی وجود داشت، اما روحیه مردم حجاز به دنبال جنگ و نزاع می‌گشت. عده‌ای جزیرةالعرب را صاحب تمدن برجسته دانسته‌اند؛ بااین‌وجود، هر دو گروه معترف هستند که فصاحت و بلاغت در سرزمین حجاز در اوج خود بوده و شعرگویی عرب از بلاغت و فصاحت آنها حکایت دارد[۴].
در خاتمه کتاب، تحت عنوان «ادبای پیرو ولایت» از تأثیرات دانشمندان شیعه در پیشرفت علوم مختلف صرف و نحو، لغت و واژه‌شناسی و بیان و بدیع یاد شده است[۵].
پانویس
منابع مقاله
پیشگفتار و متن کتاب.