۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
(لینک درون متنی) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|''حدیث درد من، ای مدعی، نه امروز است''|2=''که اوحدی ز ازل رند بود و شاهدباز'' | {{ب|''حدیث درد من، ای مدعی، نه امروز است''|2=''که اوحدی ز ازل رند بود و شاهدباز''<ref>ر.ک: همان، صفحه سیوپنج و سیوشش</ref>}}{{پایان شعر}} | ||
در اوایل دیوان، قصیدهای در منقبت امام حسین(ع) ذکر شده است. قصیده با این ابیات آغاز شده است: | در اوایل دیوان، قصیدهای در منقبت امام حسین(ع) ذکر شده است. قصیده با این ابیات آغاز شده است: | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
{{ب|''این آسمان صدق و در او اختر صفاست؟''|2=''یا روضه مقدس فرزند مصطفاست؟''}} | {{ب|''این آسمان صدق و در او اختر صفاست؟''|2=''یا روضه مقدس فرزند مصطفاست؟''}} | ||
{{ب|''این داغ سینه اسدالله و فاطمه است؟''|2=''یا باغ میوه دل زهرا و مرتضاست؟'' | {{ب|''این داغ سینه اسدالله و فاطمه است؟''|2=''یا باغ میوه دل زهرا و مرتضاست؟''<ref>ر.ک: متن کتاب، ص4</ref>}}{{پایان شعر}} | ||
ترکیبات نیز با ذکر شعری از [[اوحدي، رکن‌الدين|اوحدی]] در آرزوی کعبه و زیارت مرقد رسولالله(ص) آغاز شده که در اولین بیت آن آمده است: | ترکیبات نیز با ذکر شعری از [[اوحدي، رکن‌الدين|اوحدی]] در آرزوی کعبه و زیارت مرقد رسولالله(ص) آغاز شده که در اولین بیت آن آمده است: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|''هوس کعبه و آن منزل و آنجاست مرا''|2=''آرزوی حرم مکه و بطحاست مرا'' | {{ب|''هوس کعبه و آن منزل و آنجاست مرا''|2=''آرزوی حرم مکه و بطحاست مرا''<ref>ر.ک: همان، ص47</ref>}}{{پایان شعر}} | ||
از هفت منظومهای که هماکنون به نام «دهنامه» شناخته و در دست اسـت، شش منظومه در قرن هشتم و فقط یکی از آنها در قرن نهم سروده شده است. شـش منظومه متعلق به قـرن هـشتم در بحر هزج و یک منظومه مربوط به قرن نهم در بحر خفیف است. این منظومهها دارای آرایشی خاص است. گذشته از مطالبی که با عنوانهای ویژه در آغاز و انجام منظومه میآید، در متن آن غالباً پنج نامه از سـوی عاشق به معشوق و پنج نامه از معشوق در پاسخ نامههای عاشق رد و بدل میشود. هریک از نامهها نیز با مقدمات و مؤخراتی همراه است و در متن هر نامه هم غزلی بر وزن منظومه با رعایت قافیه سروده شـده است. نامه بر دست یکی از عناصر طبیعت مانند باد و آفتاب یا مصنوعات بشری همچون شانه و آیینه فرستاده میشود. در متن نامه عاشق دلدادگی خـود را بـه معشوق شرح میدهد و معشوق نیز با سنگدلی تمام پاسخ میگوید، ولی سرانجام در نتیجه پایداری عاشق و زاریهای او معشوق بر سر مهر میآید و از سخنان انجامین وی معلوم میشود که آن همه ناز برای آزمـودن عـاشق بوده است نه آزار وی و چون عاشق از بوته آزمون شایسته و خالص بهدر آمده، معشوق او را لایق عشق خود دیده و پذیرفته است. کهنترین دهنامهای که با آرایش یادشده در دست است «منطق العـشاق» اوحـدی مـراغهای است. از سخن خود اوحـدی بـرمیآید کـه دهنامه او تازگی داشته و دهنامههای سابق طرز و روش او را نداشته است: | از هفت منظومهای که هماکنون به نام «دهنامه» شناخته و در دست اسـت، شش منظومه در قرن هشتم و فقط یکی از آنها در قرن نهم سروده شده است. شـش منظومه متعلق به قـرن هـشتم در بحر هزج و یک منظومه مربوط به قرن نهم در بحر خفیف است. این منظومهها دارای آرایشی خاص است. گذشته از مطالبی که با عنوانهای ویژه در آغاز و انجام منظومه میآید، در متن آن غالباً پنج نامه از سـوی عاشق به معشوق و پنج نامه از معشوق در پاسخ نامههای عاشق رد و بدل میشود. هریک از نامهها نیز با مقدمات و مؤخراتی همراه است و در متن هر نامه هم غزلی بر وزن منظومه با رعایت قافیه سروده شـده است. نامه بر دست یکی از عناصر طبیعت مانند باد و آفتاب یا مصنوعات بشری همچون شانه و آیینه فرستاده میشود. در متن نامه عاشق دلدادگی خـود را بـه معشوق شرح میدهد و معشوق نیز با سنگدلی تمام پاسخ میگوید، ولی سرانجام در نتیجه پایداری عاشق و زاریهای او معشوق بر سر مهر میآید و از سخنان انجامین وی معلوم میشود که آن همه ناز برای آزمـودن عـاشق بوده است نه آزار وی و چون عاشق از بوته آزمون شایسته و خالص بهدر آمده، معشوق او را لایق عشق خود دیده و پذیرفته است. کهنترین دهنامهای که با آرایش یادشده در دست است «منطق العـشاق» اوحـدی مـراغهای است. از سخن خود اوحـدی بـرمیآید کـه دهنامه او تازگی داشته و دهنامههای سابق طرز و روش او را نداشته است: | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
{{ب|''دل از دهنامههای کهنه سیر است''|2=''بگو دهنامهای شیرین که دیر است''}} | {{ب|''دل از دهنامههای کهنه سیر است''|2=''بگو دهنامهای شیرین که دیر است''}} | ||
{{ب|''حدیثی تـازه کـن از سـینه نو''|2=''سماطی در کش از لوزینه نو'' | {{ب|''حدیثی تـازه کـن از سـینه نو''|2=''سماطی در کش از لوزینه نو''<ref>ر.ک: عیوضی، رشید، ص526-525؛ متن کتاب، ص456</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
{{ب|''نامه اولیاست این نامه''|2=''مبر این را به شهر هنگامه''}} | {{ب|''نامه اولیاست این نامه''|2=''مبر این را به شهر هنگامه''}} | ||
{{ب|''اندرین نامه بدیعسـرشت''|2=''ره دوزخ پدیـد و راه بـهشت''}} | {{ب|''اندرین نامه بدیعسـرشت''|2=''ره دوزخ پدیـد و راه بـهشت''}} | ||
{{ب|''سخن مبدأ و معاش و معاد''|2=''انـدرین چند بیت کردم یاد'' | {{ب|''سخن مبدأ و معاش و معاد''|2=''انـدرین چند بیت کردم یاد''<ref>ر.ک: متن کتاب، ص508</ref>}}{{پایان شعر}} | ||
منظومه جام جـم بـا کوششهای مستمر [[اوحدي، رکن‌الدين|اوحدی]] در چارچوب اندیشهای نظامدار (ابتدا، حرکت، انتها) و بیانی دلانگیز پایـان پیـدا کرده است<ref>ر.ک: تکمیل همایون، ناصر، ص113</ref>. | منظومه جام جـم بـا کوششهای مستمر [[اوحدي، رکن‌الدين|اوحدی]] در چارچوب اندیشهای نظامدار (ابتدا، حرکت، انتها) و بیانی دلانگیز پایـان پیـدا کرده است<ref>ر.ک: تکمیل همایون، ناصر، ص113</ref>. | ||
| خط ۹۹: | خط ۹۹: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: 25 شهریور الی 24 مهر]] | |||
[[رده: | |||
[[رده:سال97-25شهریور الی24 مهر]] | [[رده:سال97-25شهریور الی24 مهر]] | ||