نمایش مبدأ برای موسوعة أقوال الإمام أحمد بن محمد بن حنبل في رجال الحديث و علله

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR69621J1.jpg
| عنوان = موسوعة أقوال الإمام أحمد بن حنبل  فی رجال الحدیث و علله
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[نوری، سید ابوالمعاطی]] (نويسنده)
[[عید، احمد عبدالرزاق]] (گردآورنده)
[[خ‍ل‍ی‍ل‌، م‍ح‍م‍ود م‍ح‍م‍د]] (گردآورنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  /ن۹م۸  114 BP 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = عالم الکتب
| مکان نشر = لبنان - بیروت
| سال نشر = 1417ق - 1997م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE69621AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 4
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 69621
| کتابخوان همراه نور = 69621
| کد پدیدآور = 52637
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''موسوعة أقوال الإمام أحمد بن محمد بن حنبل في رجال الحديث و علله'''، مشتمل بر سخنان [[ابن حنبل، احمد بن محمد|امام احمد بن حنبل]] (164-241ق) در موضوع رجال حدیث و جرح و تعدیل روات است که توسط [[نوری، سید ابوالمعاطی|سید ابوالمعاطی نوری]]، [[عید، احمد عبدالرزاق|احمد عبدالرزاق عید]] و [[خ‍ل‍ی‍ل‌، م‍ح‍م‍ود م‍ح‍م‍د|محمود محمد خلیل]] گردآوری و مرتب شده است.

محققین کتاب در مقدمه، هدف از تدوین این کتاب را گردآوری اقوال علمای حدیث متقدم، از مصادر اصلی، در ضمن یک موسوعه دانسته‌اند<ref>ر.ک: مقدمه، ج1، ص5</ref>‏.

در گردآوری سخنان [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] آن‌گونه که در مقدمه کتاب آمده، از شانزده اثر استفاده شده که «[[العلل و معرفة الرجال]]» و چند اثر دیگر از [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد]] و نیز «[[التاريخ الكبير]]» [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]]؛ «[[الجرح و التعديل]]» [[ابن ابی‌حاتم، عبدالرحمن بن محمد|ابن ابی‌حاتم]]، «[[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]]» [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] و «[[ميزان الاعتدال في نقد الرجال|ميزان الاعتدال]]» [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] از آن جمله‌اند<ref>ر.ک: همان، ص13-14</ref>‏.

مباحث کتاب در چهار جلد و دوازده باب ارائه شده است. در باب اول، اسامی روات به‌ترتیب حروف الفبا تا بخشی از جلد چهارم ادامه یافته است. پس از آن در سایر ابواب به‌ترتیب اقوال [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] با ذکر ابناء، انساب، نساء، کنیه‌ها، اهل امصار (شهرها)، تفسیر قرآن و حدیث، علل حدیث، مصطلحات حدیثی، اهل اهواء و بدع، غزوات و فتن و ملاحم گردآوری و ارائه شده است. در مجموع 4336 سخن از [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] در این موسوعه ارائه شده است.

اولین شخصیتی که در کتاب از او بحث شده، آدم بن ابی‌ایاس عسقلانی است که اصالتاً خراسانی و بزرگ‌شده بغداد بوده است. شنیده‌های ابوحاتم رازی، ابوداود، آجری، ابوزرعه دمشقی و چند تن دیگر در رابطه با وی مطرح شده است. در منابع در رابطه با او از تعبیر «كان مكيناً عند شعبة» یاد شده تا جایی‌که یوسف بن بحر نوشته از احمد بن حنبل شنیدم که شعبه در بغداد مجلس درس داشت و تنها کسی که در مجلس او می‌نوشت، آدم بن ابی‌ایاس بود؛ او درحالی‌که ایستاده بود املای شعبه را می‌شنید و می‌نوشت<ref>ر.ک: متن کتاب، همان، ص15</ref>‏.

اگرچه از شخصیت‌هایی چون آدم بن ابی‌ایاس در منابع متعدد سخن رفته است، اما در موارد متعدد تنها به کلام یک یا دو تن بسنده شده است؛ به‌عنوان مثال در رابطه با حبیب بن ابی‌مرزوق رقی از عبدالله بن احمد نقل شده که از پدرش درباره وی می‌پرسد و پاسخ می‌شنود: «ما أری به بأسا» (اشکالی درباره او نمی‌بینم)<ref>ر.ک: همان، ص226</ref>‏. در انتهای هریک از اقوال به منبع آن با ذکر جلد و صفحه اشاره شده است.

==پانویس ==
<references/>

==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب.





==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:حدیث]]
[[رده:علم الحدیث]]
[[رده:مباحث خاص علم الحدیث]]

[[رده:مقالات بازبینی شده2 اسفند 1402]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ بهمن 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ بهمن 1402 توسط محسن عزیزی]]