منهل الغمام في شرح شرائع الإسلام
منهل الغمام في شرح شرايع الإسلام، تأليف شيخ عباس بن شيخ حسن بن شيخ جعفر كاشف‌الغطاء(1253 - 1323ق)، از جمله شروح عربى كتاب «شرايع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام» محقق حلّى (602 - 676ق) است.
| نام کتاب | منهل الغمام في شرح شرائع الإسلام |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | کاشف‌الغطاء، عباس (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | |
| موضوع | |
| ناشر | مؤسسه کاشف الغطاء العامة |
| مکان نشر | نجف اشرف - عراق |
| سال نشر | 1424 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE723AUTOMATIONCODE |
صاحب الذريعة چنين نوشته كه مجلدى بزرگ از آن در شرح باب متاجر و معاملات، در نجف موجود است و متذكر شده كه در كتاب «زندگانى و شخصيت شيخ انصارى»، صفحه 227 نام سهل الغمام ضبط شده كه اشتباه است [۱]
شروح كتاب «شرايع الإسلام» (كه به‌گونه‌هاى مختلف مانند: شرح مزجى، تعليقه و قال - اقول بوده) دو قسمند: اول: شرح‌هايى كه نام خاصى ندارند و به نام «شرح شرايع الإسلام» معروفند، مانند شرح شهيد ثانى؛ دوم: شروحى كه عناوين خاصى دارند و معروف‌ترين آنها عبارتند از: مسالك، مدارك، جواهر، مطالع الأنوار و هداية الأنام [۲]
شارح در اين كتاب با ذكر بخشى از عبارت شرايع، به شرح و توضيح آن پرداخته و بر عبارات شرايع تعليقه زده است.
مجموعه سه جلدى حاضر در واقع شرح بخشى از جلد دوم از مجموعه چهار جلدى كتاب «شرايع الإسلام» است. شرح حاضر مشتمل بر سه جزء است كه در جزء اول، فصول دوم، سوم و چهارم از كتاب تجارت، در جزء دوم، فصول هفت‌گانه از كتاب وكالت و در جزء سوم، كتاب وقف و صدقات شرح و توضيح شده است.
شارح در مقدمه به نام شيخ مرتضى انصارى و اينكه برخى عبارات ايشان را توضيح داده، اشاره كرده است [۳]؛ البته در ذكر اين عبارات كمتر به نام شيخ اشاره شده و بيشتر با نام استاد از ايشان ياد شده است [۴] نويسنده گاه نيز با عباراتى چون «قال الوالد» و يا «في تقارير الوالد» مطالبى را نيز از پدر خود صاحب كتاب «أنوار الفقاهة» نقل مى‌كند [۵]
اين شرح برخلاف شروحى چون جواهر الكلام كه تمامى ابواب فقه را در بر دارد، مشتمل بر شرح بخشى كوچك از كتاب عقود است و بايد گفت كه اين شرح را نمى‌توان از جمله شروح معروف كتاب شرايع دانست.
كتاب با بحث ناتمامى در باره فضيلت صدقه پنهانى به اتمام رسيده است.
پانويس
منابع مقاله
1. مقدمه و متن كتاب.
2. انصارى قمى، ناصرالدين، كتاب‌شناسى شروح شرايع الإسلام، نشريه مشكوة، تابستان 1373، شماره 43، ص 197 تا 229.
پیوندها
مطالعه کتاب منهل الغمام في شرح شرائع الإسلام در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور