پرش به محتوا

منطق ترجمه قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
افزودن ناوبری
جز (جایگزینی متن - 'ابن عباس' به 'ابن عباس ')
جز (افزودن ناوبری)
(۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR13227J1.jpg|بندانگشتی|منطق ترجمه قرآن]]
| تصویر =NUR13227J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =منطق ترجمه قرآن
|+ |
| عنوان‌های دیگر =مباني، قواعد، روش‏ها‏، سبک‏ها، آسيب‌‌‏شناسی ترجمه و شرايط مترجم  
|-
| پدیدآوران =
! نام کتاب!! data-type='bookName'|منطق ترجمه قرآن
[[رضایی اصفهانی، محمدعلی]] (نویسنده)
|-
| زبان = فارسی
|نام های دیگر کتاب
| کد کنگره =‏‎‏BP‎‏ ‎‏63‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏ر‎‏6‎‏م‎‏8  
|data-type='otherBookNames'|مباني، قواعد، روش‏ها‏، سبک‏ها، آسيب‏شناسي ترجمه و شرايط مترجم
| موضوع =
|-
قرآن - ترجمه‌‏ها - تاريخ و نقد  
|پدیدآورندگان
| ناشر =
|data-type='authors'|[[رضایی اصفهانی، محمدعلی]] (نويسنده)
مرکز جهانیعلوم اسلامی
|-
| مکان نشر = ايران - قم
|زبان  
| سال نشر =مجلد1: 1386ش  
|data-type='language'| فارسي
|-
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏‎‏BP‎‏ ‎‏63‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏ر‎‏6‎‏م‎‏8  
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|قرآن - ترجمه‏ها - تاريخ و نقد  
|-
|ناشر  
|data-type='publisher'|مرکز جهاني علوم اسلامي
|-
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'| ايران - قم
|-
||سال نشر  
|ata-type='publishYear'|مجلد1: 1386ش  
|-class='articleCode'


|کد اتوماسیون  
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE13227AUTOMATIONCODE
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE13227AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
|}
| شابک =978-964-8961-89-8
</div>
| تعداد جلد =1
==معرفی اجمالی==
| کتابخانۀ دیجیتال نور =13227
'''منطق ترجمه قرآن''' [[رضایی اصفهانی، محمدعلی|محمدعلی رضایی اصفهانی]] ، پژوهشی است پیرامون بررسی و تبیین مبانی، قواعد، روش‌ها، سبک‌ها، آسیب‌شناسی ترجمه و شرایط مترجم.
| کتابخوان همراه نور =13227
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
 
'''منطق ترجمه قرآن''' [[رضایی اصفهانی، محمدعلی|محمدعلی رضایی اصفهانی]]، پژوهشی است پیرامون بررسی و تبیین مبانی، قواعد، روش‌ها، سبک‌ها، آسیب‌شناسی ترجمه و شرایط مترجم.


===زبان و زمان نگارش===
===زبان و زمان نگارش===
خط ۶۴: خط ۵۳:
# تبلیغ و رساندن کلام به کسى که آن را نشنیده است؛ ازاین‌رو، به واسطه‌هاى سیاسى و تجارى میان دولت‌ها و ملت‌هاى غیر اسلامى، ترجمان اطلاق مى‌شده است و این یکى از منصب‌هاى حکومت عثمانى به شمار مى‌آمد؛
# تبلیغ و رساندن کلام به کسى که آن را نشنیده است؛ ازاین‌رو، به واسطه‌هاى سیاسى و تجارى میان دولت‌ها و ملت‌هاى غیر اسلامى، ترجمان اطلاق مى‌شده است و این یکى از منصب‌هاى حکومت عثمانى به شمار مى‌آمد؛
# رمز و معما؛
# رمز و معما؛
# تفسیر و شرح کلام به زبان اصلى؛ ازاین‌رو [[طبری، محمد بن جریر|طبرى]] و [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] «ترجمه» را به معناى «بیان و تفسیر» به‌کار برده‌اند و به [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] «ترجمان القرآن» گفته شده، همچنین به مفسران قرآن، به‌طور عموم «ترجمة القرآن» اطلاق شده است؛
# تفسیر و شرح کلام به زبان اصلى؛ ازاین‌رو [[طبری، محمد بن جریر|طبرى]] و [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] «ترجمه» را به معناى «بیان و تفسیر» به‌کار برده‌اند و به [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] «ترجمان القرآن» گفته شده، همچنین به مفسران قرآن، به‌طور عموم «ترجمة القرآن» اطلاق شده است؛
# برگردان کلامى از لغتى به لغت دیگر، گفتارى یا نوشته‌اى را، از زبانى به زبانى دیگر برگرداندن و بیان کردن کلامى یا عبارتى را از زبانى به زبان دیگر<ref>همان، ص25- 26</ref>
# برگردان کلامى از لغتى به لغت دیگر، گفتارى یا نوشته‌اى را، از زبانى به زبانى دیگر برگرداندن و بیان کردن کلامى یا عبارتى را از زبانى به زبان دیگر<ref>همان، ص25- 26</ref>


خط ۷۱: خط ۶۰:
# ترجمه‌هاى قرآن به زبان‌هاى غیرفارسی<ref>همان، ص35- 36</ref>
# ترجمه‌هاى قرآن به زبان‌هاى غیرفارسی<ref>همان، ص35- 36</ref>


به اعتقاد نویسنده، ترجمه قرآن کریم، همچون هر دانش دیگر، نیازمند هندسه‌اى سامانمند است آن‌سان که عناصر زیر در آن به‌گونه‌ای روشن و مستدل بیان شوند: مبانى و اصول ترجمه قرآن؛ قواعد ترجمه قرآن؛ شرایط‍‌ مترجم قرآن؛ روش‌هاى ترجمه قرآن و سبک‌هاى ترجمه قرآن. وی بر این باور است که مجموعه دیدگاه‌هاى ترجمه در موارد فوق که در یک ترجمه سامان مى‌یابد، به‌عنوان «نظریه ترجمه» شناخته مى‌شود که در ترجمه تبلور مى‌یابد؛ یعنى: موضع و دیدگاه مترجم در هر یک از موارد فوق، همچون: مبانى تفسیرى، کلامى، واژگانى، زبان‌شناسى، لزوم یا عدم لزوم ترجمه همه واژه‌ها و نیز سبک و روش خاص او و قواعد و شرایطى که معتبر مى‌داند یا نمى‌داند، همگى به ترجمه یک اثر شکل و جهت مى‌دهند؛ ازاین‌رو لازم است تا مترجم، مواضع خود را در «نظریه ترجمه» روشن سازد؛ لیکن در این میان، «اصول و مبانى ترجمه قرآن» از اهمیت و اولویت برخوردار است؛ چراکه از نظر منطقى و طبیعى، مبانى ترجمه، بر مباحث دیگر مقدم است و ثانیاً مبانى ترجمه، جهت کلى ترجمه و مترجم را روشن مى‌سازد و مى‌تواند در روش‌ها و سبک‌هاى ترجمه و نیز تعیین شرایط‍‌ مترجم تأثیرگذار باشد؛ ازاین‌رو، در بخش سوم، به بررسی مبانی و اصول ترجمه قرآن پراخته شده است. اهداف آموزشی مورد نظر از این بخش، عبارتند از: شناخت مبانى وجودى، فقهى، قرائى، ادبى، تفسیرى، کلامى، زبان‌شناختی و روش‌شناختى ترجمه قرآن کریم<ref>همان، ص119-120</ref>
به اعتقاد نویسنده، ترجمه قرآن کریم، همچون هر دانش دیگر، نیازمند هندسه‌اى سامان‌مند است آن‌سان که عناصر زیر در آن به‌گونه‌ای روشن و مستدل بیان شوند: مبانى و اصول ترجمه قرآن؛ قواعد ترجمه قرآن؛ شرایط‍‌ مترجم قرآن؛ روش‌هاى ترجمه قرآن و سبک‌هاى ترجمه قرآن. وی بر این باور است که مجموعه دیدگاه‌هاى ترجمه در موارد فوق که در یک ترجمه سامان مى‌یابد، به‌عنوان «نظریه ترجمه» شناخته مى‌شود که در ترجمه تبلور مى‌یابد؛ یعنى: موضع و دیدگاه مترجم در هر یک از موارد فوق، همچون: مبانى تفسیرى، کلامى، واژگانى، زبان‌شناسى، لزوم یا عدم لزوم ترجمه همه واژه‌ها و نیز سبک و روش خاص او و قواعد و شرایطى که معتبر مى‌داند یا نمى‌داند، همگى به ترجمه یک اثر شکل و جهت مى‌دهند؛ ازاین‌رو لازم است تا مترجم، مواضع خود را در «نظریه ترجمه» روشن سازد؛ لیکن در این میان، «اصول و مبانى ترجمه قرآن» از اهمیت و اولویت برخوردار است؛ چراکه از نظر منطقى و طبیعى، مبانى ترجمه، بر مباحث دیگر مقدم است و ثانیاً مبانى ترجمه، جهت کلى ترجمه و مترجم را روشن مى‌سازد و مى‌تواند در روش‌ها و سبک‌هاى ترجمه و نیز تعیین شرایط‍‌ مترجم تأثیرگذار باشد؛ ازاین‌رو، در بخش سوم، به بررسی مبانی و اصول ترجمه قرآن پراخته شده است. اهداف آموزشی مورد نظر از این بخش، عبارتند از: شناخت مبانى وجودى، فقهى، قرائى، ادبى، تفسیرى، کلامى، زبان‌شناختی و روش‌شناختى ترجمه قرآن کریم<ref>همان، ص119-120</ref>


در بخش چهارم، به توضیح ضوابط و قواعد ترجمه قرآن، پرداخته شده است. مقصود از ضوابط‍‌ و قواعد ترجمه، قوانین حاکم بر ترجمه است که رعایت آن‌ها در استوارى و کمال ترجمه مؤثر است و گاهى عدم رعایت برخى از آن‌ها، باعث اعتبار ترجمه مى‌شود. این ضوابط‍‌ دو گونه‌اند:
در بخش چهارم، به توضیح ضوابط و قواعد ترجمه قرآن، پرداخته شده است. مقصود از ضوابط‍‌ و قواعد ترجمه، قوانین حاکم بر ترجمه است که رعایت آن‌ها در استوارى و کمال ترجمه مؤثر است و گاهى عدم رعایت برخى از آن‌ها، باعث اعتبار ترجمه مى‌شود. این ضوابط‍‌ دو گونه‌اند:


الف) ضوابط‍‌ مؤثر در اصل اعتبار ترجمه که مهم‌ترین این ضوابط‍‌ عبارت‌اند از:
الف) ضوابط‍‌ مؤثر در اصل اعتبار ترجمه که مهم‌ترین این ضوابط‍‌ عبارتند از:
# ترجمه قرآن توسط‍‌ مترجم داراى شرایط‍‌ انجام گیرد؛
# ترجمه قرآن توسط‍‌ مترجم داراى شرایط‍‌ انجام گیرد؛
# در ترجمه قرآن، از ترجمه و تفسیر به رأى پرهیز شود؛
# در ترجمه قرآن، از ترجمه و تفسیر به رأى پرهیز شود؛
خط ۸۲: خط ۷۱:
به اعتقاد نویسنده، رعایت نکردن این ضوابط‍‌ در ترجمه قرآن، آن را غیر معتبر مى‌سازد؛ چراکه اگر مترجم داراى شرایط‍‌ نباشد، مثلاً: شرایط‍‌ مفسر قرآن را نداشته باشد، تفسیر و ترجمه را بدون علم و تخصص انجام خواهد داد و این یکى از مصادیق تفسیر به رأى بوده و حرام و ممنوع است و همین‌گونه اگر کسى مبانى و اصول ترجمه را رعایت نکند، در اکثر موارد دچار ترجمه به رأى خواهد شد<ref>ر.ک: همان، ص206</ref>
به اعتقاد نویسنده، رعایت نکردن این ضوابط‍‌ در ترجمه قرآن، آن را غیر معتبر مى‌سازد؛ چراکه اگر مترجم داراى شرایط‍‌ نباشد، مثلاً: شرایط‍‌ مفسر قرآن را نداشته باشد، تفسیر و ترجمه را بدون علم و تخصص انجام خواهد داد و این یکى از مصادیق تفسیر به رأى بوده و حرام و ممنوع است و همین‌گونه اگر کسى مبانى و اصول ترجمه را رعایت نکند، در اکثر موارد دچار ترجمه به رأى خواهد شد<ref>ر.ک: همان، ص206</ref>


ب) ضوابط‍‌ و قواعد مؤثر در استوارى و کمال ترجمه که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
ب) ضوابط‍‌ و قواعد مؤثر در استوارى و کمال ترجمه که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
# سلاست ترجمه (سادگی و روانی)؛
# سلاست ترجمه (سادگی و روانی)؛
# امانت در ترجمه؛
# امانت در ترجمه؛
# جداسازی متن ترجمه از توضیحات اضافی؛
# جداسازی متن ترجمه از توضیحات اضافی؛
# و...<ref>همان، ص206- 223</ref>
# و..<ref>همان، ص206- 223</ref>


در بخش پنجم، به معرفی شرایط مترجم و تأثیر آن‌ها در ترجمه قرآن، پرداخته شده است. مهم‌ترین اهداف آموزشی مورد نظر از این بخش، عبارت‌اند از: شناخت شرایط عام مترجم (شرایط لازم و کمال)؛ شناخت شرایط خاص مترجم قرآن و آشنایی با تأثیرات دانش‌های مترجم در ترجمه قرآن<ref>همان، ص227</ref>
در بخش پنجم، به معرفی شرایط مترجم و تأثیر آن‌ها در ترجمه قرآن، پرداخته شده است. مهم‌ترین اهداف آموزشی مورد نظر از این بخش، عبارتند از: شناخت شرایط عام مترجم (شرایط لازم و کمال)؛ شناخت شرایط خاص مترجم قرآن و آشنایی با تأثیرات دانش‌های مترجم در ترجمه قرآن<ref>همان، ص227</ref>


به باور نویسنده، ترجمه متون مقدس، ضرورت تبلیغى هر دین به شمار مى‌آید و با توجه به رسالت قرآن براى همه زمان‌ها و مکان‌ها، این ضرورت صدچندان مى‌شود و ازاین‌رو دانشوران زیادى در طول تاریخ اسلام اقدام به ترجمه قرآن کرده‌اند و براى این کار از روش‌هاى مختلف استفاده نموده‌اند. وی معتقد است بررسى این شیوه‌ها و بیان نقاط‍‌ قوت و ضعف آن‌ها مى‌تواند براى مترجمان بعدى راهگشا باشد و دانش ترجمه قرآن را بالنده و پویاتر کند، ازاین‌رو در بخش ششم، به معرفی روش‌ها و سبک‌های ترجمه قرآن، پرداخته شده است<ref>همان279</ref>
به باور نویسنده، ترجمه متون مقدس، ضرورت تبلیغى هر دین به شمار مى‌آید و با توجه به رسالت قرآن براى همه زمان‌ها و مکان‌ها، این ضرورت صدچندان مى‌شود و ازاین‌رو دانشوران زیادى در طول تاریخ اسلام اقدام به ترجمه قرآن کرده‌اند و براى این کار از روش‌هاى مختلف استفاده نموده‌اند. وی معتقد است بررسى این شیوه‌ها و بیان نقاط‍‌ قوت و ضعف آن‌ها مى‌تواند براى مترجمان بعدى راهگشا باشد و دانش ترجمه قرآن را بالنده و پویاتر کند، ازاین‌رو در بخش ششم، به معرفی روش‌ها و سبک‌های ترجمه قرآن، پرداخته شده است<ref>همان279</ref>
خط ۱۰۷: خط ۹۶:
در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع و درج لاتین برخی کلمات و عبارات متن<ref>ر.ک: پاورقی، ص94</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص96</ref>
در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع و درج لاتین برخی کلمات و عبارات متن<ref>ر.ک: پاورقی، ص94</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص96</ref>


==پانویس ==
==پانویس==
<references />
<references/>


==منابع==
==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب.
مقدمه و متن کتاب.


== وابسته‌ها ==
{{ترجمه قرآن}}
 
==پیوندها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
 
[[آشنایی با اصول و روش‌های ترجمه قرآن]]
 
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:قرآن و علوم قرآنی]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:ترجمه‌های قرآن]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
۶٬۲۹۵

ویرایش