۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مذكر احباب (ادب و فرهنگ فارسی در قرن دهم هجری) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۵ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۱۰:۴۳
، ۲۵ مارس ۲۰۱۷جایگزینی متن - 'م«' به 'م «'
جز (جایگزینی متن - 'ب«' به 'ب «') |
جز (جایگزینی متن - 'م«' به 'م «') |
||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
مصحح كتاب، ارزش‌هاى اين تذكره را در چهار بخش تاريخ، ادبيات، تصوف و مردم‌شناسى به تفصيل بيان كرده است؛ اما بايد گفت كه بيشتر كسانى كه نامشان در اين تذكره به عنوان شاعر آمده است، در تاريخ ادبيات فارسى چندان شهرتى ندارند و حتى نام آنان به جز در اين تذكره در جايى ديگر نيامده است. اينان كسانى هستند كه به روايت مؤلف «گاه ميل شعر مى‌كرده‌اند» و يا به ندرت مرتكب شعر مى‌شده‌اند و عموما احباب و ياران مؤلف بوده‌اند. | مصحح كتاب، ارزش‌هاى اين تذكره را در چهار بخش تاريخ، ادبيات، تصوف و مردم‌شناسى به تفصيل بيان كرده است؛ اما بايد گفت كه بيشتر كسانى كه نامشان در اين تذكره به عنوان شاعر آمده است، در تاريخ ادبيات فارسى چندان شهرتى ندارند و حتى نام آنان به جز در اين تذكره در جايى ديگر نيامده است. اينان كسانى هستند كه به روايت مؤلف «گاه ميل شعر مى‌كرده‌اند» و يا به ندرت مرتكب شعر مى‌شده‌اند و عموما احباب و ياران مؤلف بوده‌اند. | ||
نثارى به رسم اديبان | نثارى به رسم اديبان قديم «سخن» را به دو صورت تقسيم مى‌كند: نثر و نظم. به نظر وى وزن يكى از اساسى‌ترين عناصر شعر است و او شعر را در واقع «سخن موزون» مى‌داند. همين تلقى از شعر سبب شده است تا مؤلف هر موزون طبعى را در زمره شعرا بياورد. | ||
مذكر احباب تذكره‌اى است محلى و نشانگر ذوق حاكم بر ماوراءالنهر در قرن دهم هجرى. مؤلف ذوقى معماپسند دارد و در تذكره خويش توجه خاصى به معماسازان و تعميه پردازان نموده است. ذكر صنايع مشكله شعرى، معما قصيده‌هاى مصنوع، اوزان مشكل عروضى، شعرهاى چهار بحرى، مسّجّر، معقّد، مقلوب و مستوى نشانگر ذوق مشكل‌پسند مؤلف اين تذكره است. اين ذوق در دربار ازبكان و شيبانيان رواج و رونق فراوان داشته است. سخنانى از اين دست كه صورت معما و مسأله رياضى را دارند براى ذهن و عقل خوشايند هستند؛ يعنى لذت كشف معما نصيب عقل مى‌شود؛ اما ذوق و احساس بهره‌اى از آن برنمى‌گيرد. در تذكره مذكر احباب «گفتن و شكافتن معما» و اشعار دشوار را مرتبه اعلاى فضل و دانش اهل عصر مى‌داند. | مذكر احباب تذكره‌اى است محلى و نشانگر ذوق حاكم بر ماوراءالنهر در قرن دهم هجرى. مؤلف ذوقى معماپسند دارد و در تذكره خويش توجه خاصى به معماسازان و تعميه پردازان نموده است. ذكر صنايع مشكله شعرى، معما قصيده‌هاى مصنوع، اوزان مشكل عروضى، شعرهاى چهار بحرى، مسّجّر، معقّد، مقلوب و مستوى نشانگر ذوق مشكل‌پسند مؤلف اين تذكره است. اين ذوق در دربار ازبكان و شيبانيان رواج و رونق فراوان داشته است. سخنانى از اين دست كه صورت معما و مسأله رياضى را دارند براى ذهن و عقل خوشايند هستند؛ يعنى لذت كشف معما نصيب عقل مى‌شود؛ اما ذوق و احساس بهره‌اى از آن برنمى‌گيرد. در تذكره مذكر احباب «گفتن و شكافتن معما» و اشعار دشوار را مرتبه اعلاى فضل و دانش اهل عصر مى‌داند. | ||