محمودی، محمدباقر: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۰۷

محمودی، محمدباقر

نام	محمودی، محمدباقر
نام‌های دیگر
نام پدر
متولد	1303 ش
محل تولد
رحلت	1385ش
اساتید
برخی آثار	العسل المصفی منه تهذیب زین الفتی فی شرح سوره هل اتی
کد مؤلف	AUTHORCODE04354AUTHORCODE

محمودی، محمدباقر محمدباقر محمودی (1341-1427م)، محقق‌، فقیه‌‌، اصولی، مفسر، متکلم، کتاب‌شناس و حدیث‌شناس.

تولد

شیخ محمدباقر‌ محمودی در حدود سال 1341ق/ 1302ش در «علا مرودشت» فارس دیده به جهان گشود.

تحصیل

ایشان تا نوزده‌سالگی در زادگاه خود سپری نمود و برخی از‌ دروس‌ مقدماتی و تاریخ، نزد معدود‌ استادان‌ آنجا فرا گرفت. پس‌ازآن به نجف رفت و در حوزه آن مکان مشغول به تحصیل شد.

وی هفت‌سال در نجف ماند و در این مدت چند سفر به ایران داشت و برای چاپ کتاب‌هایش سفرهایی به بیروت، دمشق و قاهره رفت. ایشان پس از ازدواج به کربلا رفته و آنجا ساکن گشت.

ایشان، زمانی که در کربلا بودند به علت رجحان‌ دروس‌ حوزه نجف هفته‌ای چهار روز به نجف می‌رفت و در درس‌ها شرکت می‌کرد. این رفت و آمدها با‌ مشکلاتی‌ همراه‌ بود و از سوی دیگر او نمی‌توانست تمام روزها را در نجف بماند‌. به‌ همین‌ علت، پس از چند سال اقامت در کربلا به نجف می‌رود و در آنجا ساکن‌ می‌شود‌ تا‌ با فراغ بیشتری به تحصیل بپردازد؛ اما فشار زندگی و مشکلات اجاره منزل ایشان را‌ وامی‌دارد‌ که به کربلا بازگردد، گرچه رفت و آمدهای او به نجف قطع نمی‌شود. اقامت‌ در‌ کربلا‌ تا سال 1351ش ادامه یافت و او مجدداً به نجف رفت و در آنجا ساکن‌ شد‌. سرانجام پس از هفت سال دیگر اقامت در نجف، در بهار 1358 ایشان‌ به‌ ایران‌ آمده و در جوار کریمه اهل‌بیت، حضرت معصومه علیهاالسلام در قم ساکن شدند و تا آخر‌ عمر‌ در آنجا بودند.

اساتید

ایشان در‌ زادگاهش‌ از‌ محضر اساتیدی چون شیخ حسین رفیعی‌ و ملا‌ حسین رضایی و در کربلا و نجف از وجود استادان فراوانی بهره برد. از جمله‌:

شیخ‌ یوسف خراسانی؛
میرزا آقا اصطهباناتی؛
شیخ‌ حسین حلی‌؛
سید‌ عبدالأعلی‌ سبزواری؛
سید محمود شاهرودی (مرجع تقلید‌)؛
میرزا‌ حسن یزدی؛
میرزا باقر زنجانی؛
میرزا مهدی شیرازی؛
سید محسن حکیم؛
شهید مدنی؛
و...

==وفات==

شیخ محمدباقر محمودی در 17 ربیع‌الاول 1427، مصادف با سالروز ولادت نبی اکرم(ص) و امام صادق(ع)، برابر با‌ 27‌ فروردین‌ 1385 در وقـت نـماز ظـهر از دنیا رفت.

آثار

آثار ایشان عموماً درباره اهل‌بیت است. برخی درباره سخنان آن بزرگواران، برخی‌ درزمینهٔ تاریخ اهل‌بیت و پاره‌ای فضایل و مناقب آنان‌ است‌. تاکنون‌ 33‌ عنوان‌ از‌ آثار تألیفی و تحقیقی ایشان در 54 جلد منتشر شده است.

تألیف

نهج السعادة في مستدرك نهج‌البلاغة. این کتاب در سال 1377ش کتاب سال جمهوری‌ اسلامی و در سال 1379 کتاب سال ولایت شد.
عبرات المصطفين في مقتل الحسین علیه‌السلام؛
زفرات الثقلین في ماتم الحسین علیه‌السلام؛
سیر إلی الله تعالی (درباره زندگی خود)؛
کشف‌ الرمس‌ عن حديث رد الشمس؛
منية الطالب في مستدرك ديوان سيد الأباطح ابي‌طالب؛

تحقیق و تصحیح

أسمی المناقب في تهذیب أسنی المطالب في مناقب الإمام أمیرالمؤمنين علي‌بن‌أبي‌طالب علیه‌السلام، تألیف محمد‌ جزری‌ شافعی (751 - 833 ق).
أنساب الأشراف (ترجمة أمیرالمؤمنين علیه‌السلام)، تألیف أحمدبن‌یحیی بلاذری (قرن سوم)؛
أنساب الأشراف (ترجمة الحسن و الحسین علیهماالسلام) تألیف بلاذری؛
بحارالأنوار (جلدهای 32‌- 34‌)؛
ترجمة الإمام علي‌بن‌أبي‌طالب علیه‌السلام من‌ تاريخ‌ مدينة دمشق، تألیف ابن‌عساکر (499-571 ق)؛
ترجمة الإمام الحسن علیه‌السلام من تاريخ مدينة دمشق، تألیف ابن‌عساکر؛
ترجمة الإمام الحسین علیه‌السلام من تاريخ مدينة‌ دمشق‌، تألیف ابن‌عساکر؛
ترجمة الإمام‌ زين‌العابدين‌ و الإمام الباقر علیهماالسلام من تاريخ مدينة دمشق، تألیف ابن‌عساکر؛
تفسير آية‌المودة، تألیف احمدبن‌محمد الخفاجی (1069 ق)؛
جواهر المطالب في مناقب الإمام علي‌بن‌أبي‌طالب علیه‌السلام تألیف محمد ابن‌احمد الباعونی(871 ق)؛
خصائص‌ أمیرالمؤمنين علي‌بن‌أبي‌طالب علیه‌السلام، تألیف عبدالرحمان ابن‌شعیب النسائی(303 ق)؛
خصائص الوحي المبين، تألیف یحیی‌بن‌حسن‌الحلی معروف به ابن‌بطریق(600 ق)؛
ديوان شيخ الأباطح أبي‌طالب، به روایت أبوهفان مهزمی (257 ق)؛
الرد‌ علی‌ المتعصب العنيد‌، تألیف ابن‌الجوزی (597 ق)؛
مناقب الإمام أمیرالمؤمنين علي‌بن‌أبي‌طالب علیه‌السلام من الرياض النضرة، تألیف محب‌الدین طبری (694 ق)؛
الروض النزيه في الأحاديث التي رواها أبوطالب عن ابن‌أخيه، تألیف ابن‌طولون‌ دمشقی‌ (953‌ ق)؛
زین‌الفتی في شرح سورة هل أتی، تألیف احمدبن‌محمد عاصمی (قرن 4)؛
شواهد التنزيل، تألیف ‌‌حاکم‌ حسکانی (قرن 5)؛
فرائد السمطین في فضائل المرتضی و البتول و السبطین، تألیف حموئی (644‌-730‌ ق)؛
فضائل شهر رجب، تألیف حاکم حسکانی (قرن 5)؛
کتاب الأربعين عن الأربعين في فضائل‌ علي أمیرالمؤمنين علیه‌السلام، تألیف عبدالرحمان‌بن‌احمد خزاعی (قرن 5)؛
محاسن الأزهار في مناقب إمام‌ الأبرار، تألیف أحمدبن‌محلی (652‌ ق)؛
المعيار و الموازنة، تألیف محمدبن‌عبدالله اسکافی(240 ق)؛
مقتل الإمام أمیرالمؤمنين علیه‌السلام، تألیف ابن ابی‌الدنیا(208-281 ق)؛
مناقب الإمام أمیرالمؤمنين علي‌بن‌أبي‌طالب علیه‌السلام، تألیف محمدبن سلیمان کوفی(قرن 3 و 4)؛
النور المشتعل‌ فيما نزل من القرآن في علي علیه‌السلام، تألیف أبونعیم اصفهانی(334-430 ق)؛
نزهة الأبصار و محاسن الآثار، تألیف علی‌بن‌مهدی مامطیری طبری(قرن4)(ر.ک: مهرآوران، محمود، ص160-176</ref>.

پانویس

منابع مقاله

مهرآوران، محمود، «از شمار خرد هزاران بیش: یادنامه ی علامه فقید استاد محمدباقر محمودی»، سفینه، بهار 1385، شماره 10، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور، به آدرس: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/328715

وابسته‌ها

نزهة الأبصار و محاسن الآثار

جواهر المطالب في مناقب الإمام علي بن أبي‌طالب علیهما‌السلام

العسل المصفی منه تهذيب زين الفتی في شرح سورة هل أتی

فرائد السمطین

المعيار و الموازنة في فضائل الإمام أميرالمومنين علي بن أبي‌طالب(صلوات الله‌عليه) و بيان أفضليته علی جميع العالمين بعد الأنبياء و المرسلين

المعيار و الموازنة در برتری امیرالمؤمنین علی‌ علیه‌السلام

مقتل الإمام أمير المؤمنين علي بن أبي‌طالب‌ عليه‌السلام

مناقب الإمام أمير المؤمنين علي بن أبي‌طالب‌ عليه‌السلام (الکوفی)

أنساب الأشراف (5 جلدی)

نهج‌السعادة في مستدرك نهج‌البلاغة

بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام

شواهد التنزيل لقواعد التفضيل

سرشک خوبان

ترجمه الامام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام من تاریخ مدینه دمشق

ترجمه الامام زین‌العابدین علی بن الحسین علیهماالسلام

النور المشتعل من كتاب ما نزل من القرآن في علي علیه‌السلام

مناقب الإمام أمير المؤمنين علي بن أبي‌طالب‌ عليه‌السلام

کتاب الأربعين عن الأربعين في فضائل علي أمير المومنين‌ عليه‌السلام

نهج‌السعادة في مستدرك نهج‌البلاغة (باب المختار من ادعية) اميرالمؤمنين علي‌عليه‌السلام

نهج‌السعادة في مستدرك نهج‌البلاغة

هذا کتاب أسمي المناقب في تهذيب أسني المطالب في مناقب الإمام أمير المومنين علي بن ابي‌طالب‌ عليه‌السلام

انساب الأشراف

عبرات المصطفين في مقتل الحسين(ع) المأخوذ من أقدم المصادر التاريخية الإسلامية

بحار الانوار

@@ خط ۳۰: / خط ۳۰: @@
 |}
 </div>
+محمودی، محمدباقر
+'''محمدباقر محمودی''' (1341-1427م)، محقق‌، فقیه‌‌، اصولی، مفسر، متکلم، کتاب‌شناس و حدیث‌شناس.
-'''محمدباقر محمودى''' در 27 فروردين سال 1385ش در سالروز ولادت پيامبر(ص) و [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] در وقت نماز ظهر در سن 83 سالگى دار فانى را وداع گفت و در جوار كريمه اهل‌بيت به خاک سپرده شد.
+==تولد==
+شیخ محمدباقر‌ محمودی در حدود سال 1341ق/ 1302ش در «علا مرودشت» فارس دیده به جهان گشود.
-آثار وى نوعا جنبه تخصصى دارد و براى اهل علم نوشته شده است. مقيد بوده جهت محكم كارى براى نوشته‌هاى خود را سند و شواهد ذكر كند، زيرا مطالب تاريخى بدون مدرک، شك و شبهه دارد.
+==تحصیل==
+ایشان تا نوزده‌سالگی در زادگاه خود سپری نمود و برخی از‌ دروس‌ مقدماتی و تاریخ، نزد معدود‌ استادان‌ آنجا فرا گرفت. پس‌ازآن به نجف رفت و در حوزه آن مکان مشغول به تحصیل شد.
-نوعا در تعليقات و تحقيقات اگر يك مسأله سنددار هم بياورد، سعى مى‌كند همه سندها را ذكر كند.
+وی هفت‌سال در نجف ماند و در این مدت چند سفر به ایران داشت و برای چاپ کتاب‌هایش سفرهایی به بیروت، دمشق و قاهره رفت. ایشان پس از ازدواج به کربلا رفته و آنجا ساکن گشت.
-بيشتر كارها و پژوهش‌هايش را روى كتاب‌هايى كه اهل سنت نوشته‌اند، متمركز كرده است. زيرا كه كلام آن‌ها براى خودشان حجت است و ما مى‌توانيم به وسيله نوشته‌هاى آن‌ها احتجاج كنيم. مثلاًاز آثار قلمى مدائنى چيزى نشر نشده است. آن‌ها هم كه نشر شده، مربوط به سيره معصومين نيست يا از ثقفى خودمان كه حدود 40 كتاب دارد؛ مثل كتاب صفين، كتاب جمل، كتاب نهروان، كتاب صحيفه، ولى تا به حال ما اكثر كتاب‌هاى ايشان را پيدا نكرده‌ايم.
+ایشان، زمانی که در کربلا بودند به علت رجحان‌ دروس‌ حوزه نجف هفته‌ای چهار روز به نجف می‌رفت و در درس‌ها شرکت می‌کرد. این رفت و آمدها با‌ مشکلاتی‌ همراه‌ بود و از سوی دیگر او نمی‌توانست تمام روزها را در نجف بماند‌. به‌ همین‌ علت، پس از چند سال اقامت در کربلا به نجف می‌رود و در آنجا ساکن‌ می‌شود‌ تا‌ با فراغ بیشتری به تحصیل بپردازد؛ اما فشار زندگی و مشکلات اجاره منزل ایشان را‌ وامی‌دارد‌ که به کربلا بازگردد، گرچه رفت و آمدهای او به نجف قطع نمی‌شود. اقامت‌ در‌ کربلا‌ تا سال 1351ش ادامه یافت و او مجدداً به نجف رفت و در آنجا ساکن‌ شد‌. سرانجام پس از هفت سال دیگر اقامت در نجف، در بهار 1358 ایشان‌ به‌ ایران‌ آمده و در جوار کریمه اهل‌بیت، حضرت معصومه علیهاالسلام در قم ساکن شدند و تا آخر‌ عمر‌ در آنجا بودند.
-طبق گفته ايشان: اساتيد اينجانب در دروس خارج فقه و اصول كه دروس عادى عصر ما مى‌باشد، حدود 12 نفر از مراجع كربلا و نجف مى‌باشند كه نزد آن‌ها درس خوانده‌ام (به مجله الحديث شماره 4 مراجعه شود).
+==اساتید==
+ایشان در‌ زادگاهش‌ از‌ محضر اساتیدی چون شیخ حسین رفیعی‌ و ملا‌ حسین رضایی و در کربلا و نجف از وجود استادان فراوانی بهره برد. از جمله‌:
+# شیخ‌ یوسف خراسانی؛
+# میرزا آقا اصطهباناتی؛
+# شیخ‌ حسین حلی‌؛
+# سید‌ عبدالأعلی‌ سبزواری؛
+# سید محمود شاهرودی (مرجع تقلید‌)؛
+# میرزا‌ حسن یزدی؛
+# میرزا باقر زنجانی؛
+# میرزا مهدی شیرازی؛
+# سید محسن حکیم؛
+# شهید مدنی؛
+# و...
-اما معلومات اينجانب در غير فقه و اصول غالباً  از مطالعه و از دقت شخصى خودم بوده است. به هر حال اساتيد فقه و اصول من حضرات آيت‌الله [[حسینی شاهرودی، محمود|سيد محمود شاهرودى]]، آيت‌الله سيد عبدالهادى شيرازى، آيت‌الله سيد حسين حمامى، آيت‌الله ميرزا باقر زنجانى كه در اصول خيلى به ايشان عقيده داشتم.
+ ==وفات==
+شیخ محمدباقر محمودی در 17 ربیع‌الاول 1427، مصادف با سالروز ولادت نبی اکرم(ص) و امام صادق(ع)، برابر با‌ 27‌ فروردین‌ 1385 در وقـت نـماز ظـهر از دنیا رفت.
-و هكذا آيت‌الله ميرزا حسن يزدى كه اين دو نفز از نظر اخلاقى خيلى براى من جالب بودند، هم از جنبه اقبالشان به شاگردان و هم از جنبه تواضع و فروتنى.
+==آثار==
+آثار ایشان عموماً درباره اهل‌بیت است. برخی درباره سخنان آن بزرگواران، برخی‌ درزمینهٔ تاریخ اهل‌بیت و پاره‌ای فضایل و مناقب آنان‌ است‌. تاکنون‌ 33‌ عنوان‌ از‌ آثار تألیفی و تحقیقی ایشان در 54 جلد منتشر شده است.
-درس آيت‌الله خوئى مختصرى حاضر بودم. درس آقاى سيد حسين حلى در فقه و اصولشان مدتى بودم درس آيت‌الله [[حکیم، سید محسن|سيد محسن حكيم]] خيلى خيلى كم بودم، اين‌ها آقايان نجفى بودند.
+===تألیف===
+# نهج السعادة في مستدرك نهج‌البلاغة. این کتاب در سال 1377ش کتاب سال جمهوری‌ اسلامی و در سال 1379 کتاب سال ولایت شد.
+# عبرات المصطفين في مقتل الحسین علیه‌السلام؛
+# زفرات الثقلین في ماتم الحسین علیه‌السلام؛
+# سیر إلی الله تعالی (درباره زندگی خود)؛
+# کشف‌ الرمس‌ عن حديث رد الشمس؛
+# منية الطالب في مستدرك ديوان سيد الأباطح ابي‌طالب؛
-اما در كربلا عمده تحصيل فقه واصول من پيش آيت‌الله شيخ يوسف شاهرودى بيارجمندى بود. و كتاب فقهى ايشان به نام (مدارک العروة) در چند جلد و نيز خدمت حضرت آیت‌الله آسيد مهدى شيرازى در كربلاى معلى درس خوانده‌ام، و هكذا مدت كوتاهى تلمذ نموده‌ام، خدمت آقا سيد حسن قزوينى صاحب كتاب «امامة الكبرى» كه اين كتاب (امامة الكبرى) كتاب بسيار عالى است، در ولايت ولى ما شيعه‌ها كوتاهى كرديم.
+===تحقیق و تصحیح===
+# أسمی المناقب في تهذیب أسنی المطالب في مناقب الإمام أمیرالمؤمنين علي‌بن‌أبي‌طالب علیه‌السلام، تألیف محمد‌ جزری‌ شافعی (751 - 833 ق).
+# أنساب الأشراف (ترجمة أمیرالمؤمنين علیه‌السلام)، تألیف أحمدبن‌یحیی بلاذری (قرن سوم)؛
+# أنساب الأشراف (ترجمة الحسن و الحسین علیهماالسلام) تألیف بلاذری؛
+# بحارالأنوار (جلدهای 32‌- 34‌)؛
+# ترجمة الإمام علي‌بن‌أبي‌طالب علیه‌السلام من‌ تاريخ‌ مدينة دمشق، تألیف ابن‌عساکر (499-571 ق)؛
+# ترجمة الإمام الحسن علیه‌السلام من تاريخ مدينة دمشق، تألیف ابن‌عساکر؛
+# ترجمة الإمام الحسین علیه‌السلام من تاريخ مدينة‌ دمشق‌، تألیف ابن‌عساکر؛
+# ترجمة الإمام‌ زين‌العابدين‌ و الإمام الباقر علیهماالسلام من تاريخ مدينة دمشق، تألیف ابن‌عساکر؛
+# تفسير آية‌المودة، تألیف احمدبن‌محمد الخفاجی (1069 ق)؛
+# جواهر المطالب في مناقب الإمام علي‌بن‌أبي‌طالب علیه‌السلام تألیف محمد ابن‌احمد الباعونی(871 ق)؛
+# خصائص‌ أمیرالمؤمنين علي‌بن‌أبي‌طالب علیه‌السلام، تألیف عبدالرحمان ابن‌شعیب النسائی(303 ق)؛
+# خصائص الوحي المبين، تألیف یحیی‌بن‌حسن‌الحلی معروف به ابن‌بطریق(600 ق)؛
+# ديوان شيخ الأباطح أبي‌طالب، به روایت أبوهفان مهزمی (257 ق)؛
+# الرد‌ علی‌ المتعصب العنيد‌، تألیف ابن‌الجوزی (597 ق)؛
+# مناقب الإمام أمیرالمؤمنين علي‌بن‌أبي‌طالب علیه‌السلام من الرياض النضرة، تألیف محب‌الدین طبری (694 ق)؛
+# الروض النزيه في الأحاديث التي رواها أبوطالب عن ابن‌أخيه، تألیف ابن‌طولون‌ دمشقی‌ (953‌ ق)؛
+# زین‌الفتی في شرح سورة هل أتی، تألیف احمدبن‌محمد عاصمی (قرن 4)؛
+# شواهد التنزيل، تألیف ‌‌حاکم‌ حسکانی (قرن 5)؛
+# فرائد السمطین في فضائل المرتضی و البتول و السبطین، تألیف حموئی (644‌-730‌ ق)؛
+# فضائل شهر رجب، تألیف حاکم حسکانی (قرن 5)؛
+# کتاب الأربعين عن الأربعين في فضائل‌ علي أمیرالمؤمنين علیه‌السلام، تألیف عبدالرحمان‌بن‌احمد خزاعی (قرن 5)؛
+# محاسن الأزهار في مناقب إمام‌ الأبرار، تألیف أحمدبن‌محلی (652‌ ق)؛
+# المعيار و الموازنة، تألیف محمدبن‌عبدالله اسکافی(240 ق)؛
+# مقتل الإمام أمیرالمؤمنين علیه‌السلام، تألیف ابن ابی‌الدنیا(208-281 ق)؛
+# مناقب الإمام أمیرالمؤمنين علي‌بن‌أبي‌طالب علیه‌السلام، تألیف محمدبن سلیمان کوفی(قرن 3 و 4)؛
+# النور المشتعل‌ فيما نزل من القرآن في علي علیه‌السلام، تألیف أبونعیم اصفهانی(334-430 ق)؛
+# نزهة الأبصار و محاسن الآثار، تألیف علی‌بن‌مهدی مامطیری طبری(قرن4)(ر.ک: مهرآوران، محمود، ص160-176</ref>.
-معلومات فقه و اصولى من از همين آقايان بوده است و اما معلومات غير فقه و اصول مثل معلومات حديثى تاريخى اين‌ها همه‌اش از روى قريحه خدادادى بود كه خداوند متعال مرا واداشت، به اين كارها و از كسى در اين زمينه‌ها استفاده نكردم.
+==پانویس==
+<references/>
-ايشان 33 عنوان در 50 جلد كتاب به چاپ رساندند كه به چند نمونه اشاره مى‌كنيم:
-#نهج‌السعاده فى مستدرك نهج‌البلاغه، معرفى آن به تفصيل خواهد آمد.
+==منابع مقاله==
-#عبرات المصطفين فى مقتل الحسين (2 جلد) درباره واقعه كربلا و عزادارى امام حسين(ع).
+مهرآوران، محمود، «از شمار خرد هزاران بیش: یادنامه ی علامه فقید استاد محمدباقر محمودی»، سفینه، بهار 1385، شماره 10، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور، به آدرس: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/328715
-#زفرات الثقلين فى ماتم الحسين كه ادامه عبرات است.
-#سير الى الله تعالى، رساله ى به قلم مؤلف حاوى گزارش سفر ايشان اززادگاه به نجف.
-#كشف الرمس عن حدبث رد الشمس.
-#سير تاريخى واقعه كربلا درادبيات منظوم عرب، پاسخ به شبهات درباره عزادارى‌ها
-== زندگى علمى علامه محمودى به دو قسمت خلاصه شده==
-الف) گردآورى كلمات حضرت با رعايت اصول علمى و فنى به واسطه كتب خطى
-ب) نشر تحقيق و احياى كتاب‌هايى كه علماى متقدم مذاهب اسلامى در فضايل ائمه نگاشتند.
-ضمن نگارش اين مجموعه به احياى كتب خطى قرن 3-2 مثل: انساب الاشراف، تاريخ ابن عساكر... نيز پرداخت كه خدمتى بزرگ است.