قواعد وقف و ابتدا در قرائت قرآن کریم
| نام کتاب | قواعد وقف و ابتدا در قرائت قرآن کریم |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | شاکر، محمد کاظم (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 80/2 /ش2ق9 |
| موضوع | قرآن - قرائت - راهنمای آموزشی |
| ناشر | بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم) |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1381 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE3122AUTOMATIONCODE |
معرفى كتاب
مؤلف:دكتر محمد كاظم شاكر.
كتاب پيرامون يكى از موضوعات علوم قرآنى،يعنى قواعد وقف و ابتدا
نوشته شده است، مؤلف محترم در اين كتاب پس از تعريف وقف
و ابتدا و تقسيم آن به چهار قسم(تام-حسن-قبيح، كافى)، موارد آن را
با استفاده از آيات و شواهدى از آن، توضيح مى‌دهند
مطالب كتاب به صورت درس نامه تهيه شده و براى يك ترم تحصيلى كه پانزده
جلسه مى‌باشد منظم گرديده است.
نكتۀ قابل ذكر در بيان مطالب اين است كه، موضوعات مطرح شده بصورت
ساده و روان مى‌باشد و اگر در بعضى از موارد نياز به توضيح باشد، توضيحات
كافى ارائه شده،يعنى با توجه به اينكه بعضى از مسائل وقف و ابتدا مربوط به
ادبيات عرب مى‌باشد(مانند مضاف و مضاف اليه، مبتدا و خبر و...) و از آنجا كه
كتاب براى استفاده عموم نوشته شده، نكات مربوط به ادبيات عرب
را توضيح مى‌دهند.
وى در پايان كتاب حزب اول قرآن را براى بهتر فهميدن قواعد وقف
و ابتدا، تجزيه و تركيب نموده است.
ساختار كتاب
كتاب به صورت درس نامه تهيه و براى يك ترم تحصيلى مطالب آن برنامه ريزى
شده كه مجموعا 15 درس مى‌باشد كه فهرست مطالب آن به قرار زير است:
درس اول:كليات شامل:
تعريف وقف و ابتدا/اهميت وقف و ابتدا/ضرورت وقف و ابتدا
درس دوم:وقف و اقسام آن(1)شامل:
تعريف:وقف،قطع، سكت/اقسام وقف/مبناى تقسيم وقف
درس سوم:اقسام وقف(2)شامل:
تعريف وقف تام/موارد وقف تام به نحو شايع/چند نكته دربارۀ وقف تام
درس چهارم:اقسام وقف(3)شامل:
تعريف وقف كافى/دلايل جواز وقف كافى/موارد وقف كافى به نحو شايع
درس پنجم:اقسام وقف(4)شامل:
تعريف وقف حسن/ملاك وقف حسن/حكم وقف حسن/تعريف وقف قبيح
درس ششم:موارد وقف حسن و قبيح(1)شامل:
وقف بين مضاف و مضاف اليه/راههاى تشخيص مضاف و مضاف اليه/وقف بين فعل و فاعل
/وقف بين مبتدا و خبر/وقف بين فعل و مفعول به و مفعول له و مفعول فيه
درس هفتم:موارد وقف حسن و قبيح(2)شامل:
وقف بين فعل و متعلقات آن/وقف بين حروف مشبهة بالفعل/وقف بين اسم
و خبر حروف مشبهة بالفعل/وقف بين افعال ناقصه و اسم و خبر آن‌ها/وقف
بين اسم و خبر افعال ناقصه/وقف بين صفت و موصوف
درس هشتم:موارد وقف حسن و قبيح(3)شامل
وقف بين قول و قائل/وقف بر ادات استفهام/وقف بين جار و مجرور
وقف بين ناصب و منصوب/وقف بين تميز و مميز
درس نهم:موارد وقف حسن و قبيح(4)شامل:
وقف بين صله و موصول/وقف بين مستثنى و مستثنى منه/حكم وقف در استثناى متصل،
حكم وقف بين استثناى منقطع/وقف بين شرط و جزا/وقف بين قسم و جواب آن
درس دهم:وقف‌هاى سجاوندى(1)شامل:
وقف لازم/جايگاه وقف لازم در وقف‌هاى چهارگانه/مصاديق وقف لازم
از وقف تام/مصاديق وقف لازم از وقف كافى/وقف مطلق
درس يازدهم:اقسام وقف سجاوندى(2)شامل:
وقف جايز/وقف مجوّز لوجه/وقف مرخص/وقف ممنوع
درس دوازدهم:ابتدا شامل:
ابتدا به معناى شروع قرائت قرآن/استعاذه/طريقه‌هاى استعاذه/ابتدا
بعد از وقف/انواع ابتدا بعد از وقف/انواع ابتداى جايز/ابتداى تام
درس سيزدهم:مسائل متفرقه در وقف و ابتدا (1)شامل
وقف و ابتدا در «كلاّ»/معانی «كلاّ» حكم وقف و ابتدا در بلى
درس چهاردهم:مسائل متفرقه در وقف و ابتدا (2)شامل:
قاعده دربارۀ الذى و الذين/وقف بر نعم/ابتدا به بل، ام،ثمّ، حتى
درس پانزدهم:مسائل متفرقه در وقف و ابتدا (3)شامل:
وقف معانقه يا مراتبه/وقف نبىّ/وقف غفران/وقف ازدواج/آيات
داراى وقوف كثير/وقف بر انتهاى آيات/وقف بر حروف مقطعه
ويژگى‌ها
1-كتاب به صورت درس نامه تهيه و براى يك ترم تحصيلى 15 جلسه‌اى
منظم شده است
2-در پايان هر درس پرسش و تمرين وجود دارد
3-براى هر موضوع و جهت توضيح آن مثالهاى فراوانى از قرآن ذكر مى‌كند
4-در مقدمه كتابهاى تألیف شده مربوط به وقف و ابتدا را
تقسيم بندى نموده و براى هر كدام چند نمونه كتاب معرفى مى‌نمايد
5-درس سيزدهم:در اين درس پيرامون وقف و ابتدا بر «كلاّ»
بحث نموده، اقوال علماء پيرامون معناى آن را كه آيا هميشه به معناى
«ردع»است يا معناى ديگرى نيز دارد، مورد بررسى قرار مى‌دهد
6-در درس اول پس از بيان اهميت وقف و ابتدا از ديدگاه پيامبر(ص) و
حضرت على(ع) و دانشمندان اسلامى،ضرورت وقف و ابتدا را بحث نموده نتيجه
مى‌گيرد كه بر هر محلى نمى‌توان وقف كرد و از هر جايى نمى‌توان قرائت
را آغاز نمود.
7-در درس چهارم موارد وقف كافى را به نحو شايع بيان مى‌نمايد
بدين صورت كه در موارد معينى همچون:قبل از كلمۀ «الاّ» که به معناى لكن باشد
قبل از انّ، نعم، بئس، و استفهام، مى‌توان وقف كافى نمود.
نسخه شناسى
كتاب يك جلد، متن آن فارسى و داراى 216 صفحه مى‌باشد كه مشخصات
آن به قرار زير است:
1-كاغذ:اعلاء
2-چاپ:كامپيوترى
3-جلد:شميز
4-نوبت چاپ:سوم
5-ناشر:انتشارات دفتر تبليغات اسلامى-بوستان كتاب
6-تاريخ انتشار:1381
7-تيراژ:2000 نسخه
8-داراى فهرست:
الف:موضوعات كتاب
ب:منابع و مآخذ
9-نام كتاب:قواعد وقف و ابتدا در قرائت قرآن كريم
10-نام مؤلف:محمد كاظم شاكر
پیوندها
مطالعه کتاب قواعد وقف و ابتدا در قرائت قرآن کریم در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور