۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
فروق اللغات في التمييز بين مفاد الكلمات: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =69718 | ||
| کتابخوان همراه نور = | | کتابخوان همراه نور = | ||
| کد پدیدآور =44441-08163 | | کد پدیدآور =44441-08163 | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''فروق اللغات في التمييز بين مفاد الكلمات'''، اثر [[جزائری، سید نورالدین محمد بن نعمت‌الله|نورالدین محمد بن نعمت‌الله جزائری]]، کتابی است در موضوع شناخت تفاوت‌های ظریف در معنای کلمات که با تصحیح محمد رضوان دایه به چاپ رسیده است. | '''فروق اللغات في التمييز بين مفاد الكلمات'''، اثر [[جزائری، سید نورالدین محمد بن نعمت‌الله|نورالدین محمد بن نعمت‌الله جزائری]]، کتابی است در موضوع شناخت تفاوت‌های ظریف در معنای کلمات که با تصحیح [[دایه، محمد رضوان|محمد رضوان دایه]] به چاپ رسیده است. | ||
==نام‌های دیگر کتاب== | ==نام‌های دیگر کتاب== | ||
این کتاب، مشهورترین اثر نورالدین جزایری است که به‌اختصار به «فروق» نیز مشهور است<ref>ر.ک: کرمی، محمدتقی، ج10، ص265</ref>. | این کتاب، مشهورترین اثر [[جزائری، سید نورالدین محمد بن نعمت‌الله|نورالدین جزایری]] است که به‌اختصار به «فروق» نیز مشهور است<ref>ر.ک: کرمی، محمدتقی، ج10، ص265</ref>. | ||
==انتساب کتاب== | ==انتساب کتاب== | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
==اهمیت کتاب== | ==اهمیت کتاب== | ||
این کتاب، مطالب بسیار جالبی، به‌ویژه برای آنان که به ادب عربی علاقه‌مندند، را در خود جای داده است<ref>ر.ک: جهان‌بخش، جویا، ص27</ref>. | این کتاب، مطالب بسیار جالبی، به‌ویژه برای آنان که به ادب عربی علاقه‌مندند، را در خود جای داده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/5010/27 ر.ک: جهان‌بخش، جویا، ص27]</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
# کتب تفسیر، مانند: «[[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]]» [[طبرسی، فضل بن حسن|طبرسی]] و [[أنوار التنزيل و أسرار التأويل (تفسير البيضاوي)|تفسیر بیضاوی]]؛ | # کتب تفسیر، مانند: «[[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]]» [[طبرسی، فضل بن حسن|طبرسی]] و [[أنوار التنزيل و أسرار التأويل (تفسير البيضاوي)|تفسیر بیضاوی]]؛ | ||
# کتب لغت، مانند: «[[القاموس المحيط]]» [[فیروزآبادی، محمد بن یعقوب|فیروزآبادی]] و «[[المصباح المنير في غريب الشرح الكبير للرافعي|المصباح المنير في غريب الشرح الكبير]]» [[فیومی، احمد بن محمد|احمد بن محمد بن علی فیومی]]؛ | # کتب لغت، مانند: «[[القاموس المحيط]]» [[فیروزآبادی، محمد بن یعقوب|فیروزآبادی]] و «[[المصباح المنير في غريب الشرح الكبير للرافعي|المصباح المنير في غريب الشرح الكبير]]» [[فیومی، احمد بن محمد|احمد بن محمد بن علی فیومی]]؛ | ||
# کتب اصولی و فقهی، مانند: «[[القواعد الأصولية و العربية لتفريع فوائد الأحكام الشرعیة]]» [[شهید ثانی، زین‌الدین بن علی|شهید ثانی]]<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص6-7</ref>. | # کتب اصولی و فقهی، مانند: «[[القواعد الأصولية و العربية لتفريع فوائد الأحكام الشرعیة]]» [[شهید ثانی، زین‌الدین بن علی|شهید ثانی]]<ref>[https://noorlib.ir/book/view/69718/?pageNumber=6&viewType=pdf ر.ک: مقدمه مصحح، ص6-7]</ref>. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه مصحح، ابتدا به شرح حال مؤلف پرداخته شده و سپس برخی از ویژگی‌های کتاب، بیان شده است<ref>ر.ک: همان، ص1-11</ref>. | در مقدمه مصحح، ابتدا به شرح حال مؤلف پرداخته شده و سپس برخی از ویژگی‌های کتاب، بیان شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/69718/?pageNumber=1&viewType=pdf ر.ک: همان، ص1-11]</ref>. | ||
نویسنده در مقدمه کتاب، با بیان وجود تفاوت میان واژه‌های مترادف در زبان عربی، نظر قائلان به ترادف را نقد کرده است. سخنان و دلایل [[جزائری، سید نورالدین محمد بن نعمت‌الله|جزایری]] در این زمینه، یادآور سخنان لغوی مشهور، ابوهلال عسکری، در مقدمه کتاب «الفروق اللغوية» است<ref>ر.ک: کرمی، محمدتقی، ج10، ص265</ref>. | نویسنده در مقدمه کتاب، با بیان وجود تفاوت میان واژه‌های مترادف در زبان عربی، نظر قائلان به ترادف را نقد کرده است. سخنان و دلایل [[جزائری، سید نورالدین محمد بن نعمت‌الله|جزایری]] در این زمینه، یادآور سخنان لغوی مشهور، ابوهلال عسکری، در مقدمه کتاب «الفروق اللغوية» است<ref>ر.ک: کرمی، محمدتقی، ج10، ص265</ref>. | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
# الجدال و المراء: قيل: هما بمعنی، غير أن المراء مذموم؛ لأنه مخاصمة في الحق بعد ظهوره و ليس كذلك الجدال». | # الجدال و المراء: قيل: هما بمعنی، غير أن المراء مذموم؛ لأنه مخاصمة في الحق بعد ظهوره و ليس كذلك الجدال». | ||
# الغم و الهم: قيل: الغم: ما لا يقدر الإنسان علی إزالته كموت المحبوب و الهم: ما يقدر علی إزالته، كالإفلاس مثلا». | # الغم و الهم: قيل: الغم: ما لا يقدر الإنسان علی إزالته كموت المحبوب و الهم: ما يقدر علی إزالته، كالإفلاس مثلا». | ||
این 4 مورد (8 واژه) نمونه‌هایی از بحث‌های این کتاب بود<ref>ر.ک: جهان‌بخش، جویا، ص27</ref>. | این 4 مورد (8 واژه) نمونه‌هایی از بحث‌های این کتاب بود<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/5010/27 ر.ک: جهان‌بخش، جویا، ص27]</ref>. | ||
این کتاب بخش دومی دارد که در آن به‌صورت موضوعی (نه الفبایی) به بعضی از «فروق لغوی» اشاره شده است و از این حیث با شیوه نگارش «فقه اللغة» عبدالملک ثعالبی شباهت دارد. نورالدین در همین بخش، به بررسی لغات اضداد و نیز لغاتی که معنای آنها به‌تبع تغییر حرکاتشان تغییر می‌یابد، پرداخته است<ref>ر.ک: کرمی، محمدتقی، ج10، ص265</ref>. | این کتاب بخش دومی دارد که در آن به‌صورت موضوعی (نه الفبایی) به بعضی از «فروق لغوی» اشاره شده است و از این حیث با شیوه نگارش «فقه اللغة» عبدالملک ثعالبی شباهت دارد. نورالدین در همین بخش، به بررسی لغات اضداد و نیز لغاتی که معنای آنها به‌تبع تغییر حرکاتشان تغییر می‌یابد، پرداخته است<ref>ر.ک: کرمی، محمدتقی، ج10، ص265</ref>. | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فروق اللغات، نخستین بار در 1274 به‌گونه‌ای ناقص، همراه با کتاب‌های «السامي في الأسامي» میدانی، «سر الأدب في مجاري لغة (كلام) العرب» ثعالبی و شرح قصیده کعب بن زهیر به چاپ رسید. سپس در 1380، با تحقیق و مقابله [[اسدالله اسماعیلیان]] و بر اساس دو نسخه خطی و نیز نسخه چاپ‌شده، در تهران چاپ شد. سرانجام، این کتاب به کوشش محمد رضوان الدایه (نسخه حاضر)، از سوی رایزن فرهنگی ایران در دمشق، منتشر گردید. چاپی هم از این کتاب به‌همراه کتاب [[عسکری، حسن بن عبدالله|ابوهلال عسکری]]، تحت عنوان «[[الفروق في اللغة|معجم الفروق اللغوّية]]» در ایران (قم 1412) صورت گرفته است. گفتنی است که ظاهراً در نسخه خطی، در پایان امثال منظوم، افتادگی وجود دارد که مصحح به آن اشاره نکرده، اما، در چاپ نجف، ابیات منظومه تا پایان ذکر شده و پس از آن، فصل قطعات منثور آمده است. ضمناً، چاپ‌های این کتاب در تهران و نجف و دمشق، در ترتیب مطالب، اختلافات فراوانی دارند<ref>ر.ک: همان، ص265-266</ref>. | فروق اللغات، نخستین بار در 1274 به‌گونه‌ای ناقص، همراه با کتاب‌های «السامي في الأسامي» میدانی، «سر الأدب في مجاري لغة (كلام) العرب» ثعالبی و شرح قصیده کعب بن زهیر به چاپ رسید. سپس در 1380، با تحقیق و مقابله [[اسدالله اسماعیلیان]] و بر اساس دو نسخه خطی و نیز نسخه چاپ‌شده، در تهران چاپ شد. سرانجام، این کتاب به کوشش [[دایه، محمد رضوان|محمد رضوان الدایه]] (نسخه حاضر)، از سوی رایزن فرهنگی ایران در دمشق، منتشر گردید. چاپی هم از این کتاب به‌همراه کتاب [[عسکری، حسن بن عبدالله|ابوهلال عسکری]]، تحت عنوان «[[الفروق في اللغة|معجم الفروق اللغوّية]]» در ایران (قم 1412) صورت گرفته است. گفتنی است که ظاهراً در نسخه خطی، در پایان امثال منظوم، افتادگی وجود دارد که مصحح به آن اشاره نکرده، اما، در چاپ نجف، ابیات منظومه تا پایان ذکر شده و پس از آن، فصل قطعات منثور آمده است. ضمناً، چاپ‌های این کتاب در تهران و نجف و دمشق، در ترتیب مطالب، اختلافات فراوانی دارند<ref>ر.ک: همان، ص265-266</ref>. | ||
فهارس کتاب در انتهای آن جای گرفته است که به‌ترتیب عبارتند از فهرست: آیات؛ احادیث؛ شعر؛ صحیفه سجادیه؛ امثال؛ فروق لغویه؛ لغات؛ اعلام و فهرست کتاب‌های مذکور در متن. | فهارس کتاب در انتهای آن جای گرفته است که به‌ترتیب عبارتند از فهرست: آیات؛ احادیث؛ شعر؛ صحیفه سجادیه؛ امثال؛ فروق لغویه؛ لغات؛ اعلام و فهرست کتاب‌های مذکور در متن. | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
# مقدمه و متن کتاب. | # مقدمه و متن کتاب. | ||
# کرمی، محمدتقی، «دانشنامه جهان اسلام»، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، 1385. | # کرمی، محمدتقی، «دانشنامه جهان اسلام»، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، 1385. | ||
# جهان‌بخش، جویا، «هنجار تصحیح متن منطق الطیر، قسمت دوم (پیوست‌ها)»، پایگاه مجلات تخصصی نور، آینه میراث، شماره 9، تابستان | #[[:noormags:89780| جهان‌بخش، جویا، «هنجار تصحیح متن منطق الطیر، قسمت دوم (پیوست‌ها)»، پایگاه مجلات تخصصی نور، آینه میراث، شماره 9، تابستان 1379]]. | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۱۰۳: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)]] | |||
[[رده:فروردین(1401)]] | |||