۸۱٬۶۹۴
ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ش های ' به 'شهای ') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'م ترین' به 'مترین') |
||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''شیعیان متقدم: جستارهایی در تبار اجتماعی شیعه تا پایان قرن چهام هجری''' تألیف [[افراخته، محمد حسين|محمدحسین افراخته]]، تاریخ تشیع در پنج قرن اول را میتوان | '''شیعیان متقدم: جستارهایی در تبار اجتماعی شیعه تا پایان قرن چهام هجری''' تألیف [[افراخته، محمد حسين|محمدحسین افراخته]]، تاریخ تشیع در پنج قرن اول را میتوان مهمترین دوران شیعه قلمداد نمود. تشیع در این دوران به عنوان یک نظام فکری منسجم شکل گرفت و آنچه که امروزه در میان شیعیان، از آموزههای حدیثی، فقهی، کلامی وجود دارد، ثمرهی تلاشهای امامان شیعه، اصحاب ایشان و دانشمندان و محدثان این دوره است. علاوه بر این، بسیاری از آیینها و رویههای اجتماعی شیعی نیز در همین دوران شکل گرفته اند که پیوندی تنگاتنگ با اعتقادات اساسی مذهب تشیع، به ویژه موضوع امامت، دارند. در این نوشتار تلاش بر این است که با الهام از اصل نظریهی سرمایه، تنها چهار سرمایهی فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و نمادی به عنوان مطالعه موردی برگزیده شوند. از هر کدام از این چهار نوع نیز، تنها یک مصداق در جامعه شیعه انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گیرند. در این مقالات تلاش شده تا دورنمایی از وضعیت اجتماعی شیعه به محضر خوانندگان ارائه شود. | ||
==ساختار و گزارش محتوا== | ==ساختار و گزارش محتوا== | ||
تاریخ تشیع در پنج قرن اول را میتوان | تاریخ تشیع در پنج قرن اول را میتوان مهمترین دوران شیعه قلمداد نمود. تشیع در این دوران به عنوان یک نظام فکری منسجم شکل گرفت و آنچه که امروزه در میان شیعیان، از آموزههای حدیثی، فقهی، کلامی وجود دارد، ثمرهی تلاشهای امامان شیعه، اصحاب ایشان و دانشمندان و محدثان این دوره است. علاوه بر این، بسیاری از آیینها و رویههای اجتماعی شیعی نیز در همین دوران شکل گرفته اند که پیوندی تنگاتنگ با اعتقادات اساسی مذهب تشیع، به ویژه موضوع امامت، دارند. بحث از تاریخ اجتماعی تشیع می تواند در کنار مباحث تاریخ فکر شیعه سودمند باشد. تاریخ اجتماعی شیعه و تاریخ فکری تشیع از یکدیگر تفکیک پذیر نبوده و این دو را باید به همراه یکدیگر در تحلیل تاریخ تشیع در نظر گرفت. تاریخ اجتماعی شیعه نقش به سزایی در شناخت فضای حاکم بر جامعه شیعه در سه قرن اول دارد و می تواند به نوعی پیش نیاز مطالعات تاریخ فکر تلقی شود. در این مقالات تلاش شده است نگاهی کوتاه و اجمالی به وضعیت اجتماعی شیعه در پنچ قرن اول افکنده شود. در این نوشتار تلاش بر این است که با الهام از اصل نظریهی سرمایه، تنها چهار سرمایهی فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و نمادی به عنوان مطالعه موردی برگزیده شوند. از هر کدام از این چهار نوع نیز، تنها یک مصداق در جامعه شیعه انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گیرند. در این مقالات تلاش شده تا دورنمایی از وضعیت اجتماعی شیعه به محضر خوانندگان ارائه شود. در واقع این کتاب مقدمهای می تواند باشد تا تاریخ اجتماعی شیعه بر اساس روشهای نوین مطالعاتی و تطبیق تئوریهای مختلف جامعه شناسی، از جمله نظریهی «سرمایه»، و با مطالعهی کامل و بنیادین مورد بررسی قرار بگیرد. | ||
در این کتاب در مجموع پنج مقاله گنجانده شده است. گزارش اجمالی از این مقالات به شرح ذیل است: | در این کتاب در مجموع پنج مقاله گنجانده شده است. گزارش اجمالی از این مقالات به شرح ذیل است: | ||
مقالهی اول در مورد کتاب [[عبیدالله بن علی حلبی]] است. با مطالعهی تاریخ حدیث شیعه، این امر قابل مشاهده است که اصحاب امامان (علیهم السلام) احادیثی را که از ایشان می شنیدند، در قالب یک کتاب تدوین میکردند. این نگاشته ها | مقالهی اول در مورد کتاب [[عبیدالله بن علی حلبی]] است. با مطالعهی تاریخ حدیث شیعه، این امر قابل مشاهده است که اصحاب امامان (علیهم السلام) احادیثی را که از ایشان می شنیدند، در قالب یک کتاب تدوین میکردند. این نگاشته ها مهمترین سرمایههای حدیثی شیعه بودند و منبع اصلی محدثان بعدی شیعه در تدوین مجامع حدیثی خود بودند. در این مقاله کتاب حلبی به عنوان نمونهای موردی برای بررسی انتخاب شده است. | ||
مقالهی دوم تحلیلی تاریخی بر قصیده ابن منیر طرابلسی است. وی به دلیل روابط خوبی که با یکی از شرفای ساکن بغداد داشت، هدیهای را به توسط یکی از غلامان مورد علاقه خود برای او ارسال نمود. شریف به گمان اینکه غلام نیز جزء هدایا بوده، او را نزد خود نگاه داشت. ابن منیر شعری برای سید سرود و در آن از او درخواست نمود تا غلام مورد علاقهای را بازفرستد. سید نیز پس از رسیدن قصیده با ارسال هدیه و یک شعر، غلام را به سوی طرابلس رهسپار نمود. ابن منیر در سرودهی خود بسیاری از اعتقادات و همچنین تقابلهای موجود میان شیعه و اهل سنت در جامعه آن روز را به تصویر کشیده است. گسترهی موضوعات مطرح شده در این شعر که باورهای اعتقادی، تضادهای آیینی و مسائل عملی (اصطلاحا فقهی) را در بر می گیرد، نشان دهنده بخشی از تضادهای موجود در آن دوران است. در این مقاله تلاش بر این بود تا با بررسی ابیات این شعر، ابتدا خاستگاه اعتقادات و آیینهای شیعی در روایات رسیده از اهل بیت علیهم السلام نشان داده شده و در ادامه گزارشهای تاریخی اعتقادات و آیین هایی که ابن منیر در شعر خود به آنها اشاره نمود، بیان شوند. | مقالهی دوم تحلیلی تاریخی بر قصیده ابن منیر طرابلسی است. وی به دلیل روابط خوبی که با یکی از شرفای ساکن بغداد داشت، هدیهای را به توسط یکی از غلامان مورد علاقه خود برای او ارسال نمود. شریف به گمان اینکه غلام نیز جزء هدایا بوده، او را نزد خود نگاه داشت. ابن منیر شعری برای سید سرود و در آن از او درخواست نمود تا غلام مورد علاقهای را بازفرستد. سید نیز پس از رسیدن قصیده با ارسال هدیه و یک شعر، غلام را به سوی طرابلس رهسپار نمود. ابن منیر در سرودهی خود بسیاری از اعتقادات و همچنین تقابلهای موجود میان شیعه و اهل سنت در جامعه آن روز را به تصویر کشیده است. گسترهی موضوعات مطرح شده در این شعر که باورهای اعتقادی، تضادهای آیینی و مسائل عملی (اصطلاحا فقهی) را در بر می گیرد، نشان دهنده بخشی از تضادهای موجود در آن دوران است. در این مقاله تلاش بر این بود تا با بررسی ابیات این شعر، ابتدا خاستگاه اعتقادات و آیینهای شیعی در روایات رسیده از اهل بیت علیهم السلام نشان داده شده و در ادامه گزارشهای تاریخی اعتقادات و آیین هایی که ابن منیر در شعر خود به آنها اشاره نمود، بیان شوند. |