۸٬۳۱۳
ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '( ' به '(') |
({{امام علی علیهالسلام}}←وابستهها) |
||
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۷: | خط ۷: | ||
[[ابوهفان مهزمی، عبدالله بن احمد]] (نويسنده) | [[ابوهفان مهزمی، عبدالله بن احمد]] (نويسنده) | ||
[[ابوطالب بن عبدالمطلب ]] (نويسنده) | [[ابوطالب بن عبدالمطلب ]] (نويسنده) | ||
[[ | [[ابن جنی، عثمان بن جنی]] (خطاط) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''شعر أبيطالب و أخباره و المستدرك عليه'''، تألیف لغوی و نحوی قرن سوم هجرى [[عبدالله بن احمد بن حرب بصری]]، مشهور به [[ابوهِفّان مِهزَمی]] (متوفاى 257ق)، هنر والای ادبی و شعری حضرت ابوطالب(ع) را آشکار میسازد و مضامینش | '''شعر أبيطالب و أخباره و المستدرك عليه'''، تألیف لغوی و نحوی قرن سوم هجرى [[ابوهفان مهزمی، عبدالله بن احمد|عبدالله بن احمد بن حرب بصری]]، مشهور به [[ابوهفان مهزمی، عبدالله بن احمد|ابوهِفّان مِهزَمی]] (متوفاى 257ق)، هنر والای ادبی و شعری [[ابوطالب بن عبدالمطلب|حضرت ابوطالب(ع)]] را آشکار میسازد و مضامینش «بر ایمان راسخ او به خدای متعال و نبوت پیامبر(ص) و حمایت قاطعش از ایشان دلالت میکند». قسم الدراسات الإسلامية مؤسسة البعثة قم، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و برای آن مقدمهای روشمند و ارزنده نوشته و شخصیت اصلی ([[ابوطالب بن عبدالمطلب|حضرت ابوطالب(ع)]])، نویسنده ([[ابوهفان مهزمی، عبدالله بن احمد|ابوهفّان مهزمی]]) و کاتب نسخه خطی ([[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابوالفتح عثمان بن عبدالله جنى موصلى]]) را شناسانده و درباره کتابهایی که اشعار جناب [[ابوطالب بن عبدالمطلب|ابوطالب(ع)]] در آنها جمع شده، توضیح داده و کتاب حاضر را معرفی کرده است. گفتنی است که تصحیح این اثر بر اساس نسخهای خطی انجام شده که نحوی و واژهشناس قرن چهارم هجری قمری، [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابوالفتح عثمان بن عبدالله جنى موصلى]] (321- 392ق)، آن را کتابت کرده و با خطّ شیخ [[سماوی، محمد|محمد سماوی]] موجود است. | ||
==ارتباط با آثار دیگر== | ==ارتباط با آثار دیگر== | ||
قسم الدراسات الإسلامية مؤسسة البعثة قم، با بیان این خبر که اشعار حضرت ابوطالب(ع) از طریق چند راوی، نقل و در چند کتاب به نام دیوان ابوطالب(ع) و مانند آن منتشر شده، اسامی و مشخصات 4 دیوان شعری را ذکر کرده که یکی از آنها، کتاب حاضر است<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ص18</ref>. نسخهای از این مجموعه شعری به نام [[ديوان أبيطالب بن عبدالمطلب]] قبلا معرفی شده است. کتاب حاضر، افزون بر تفاوتهایی که خواهد آمد، استدراکاتی نیز دارد. | |||
==ابیات حذفشده== | ==ابیات حذفشده== | ||
برخی از اندیشوران بعضی از اشعار حضرت ابوطالب(ع) را حذف کردهاند؛ بهعنوان مثال [[ابن هشام]] از قصیده لامیه او که 111 بیت دارد، 17 بیت را حذف کرده و فقط 94 بیت آن را آورده و همچنین همو بعد از آوردن 11 بیت از رائیه حضرت ابوطالب(ع) تصریح کرده است: «تركنا منها بيتين أقذع فيهما»<ref>ر.ک: همان، ص19</ref>؛ یعنی: «از این قصیده، دو بیت را حذف کردیم که در آن بدگویی کرده است». ولیکن [[ابوهفّان]] همان قصیده را در 15 بیت آورده و در آن، همان دو بیت محذوف هم ذکر شده که در آن، ابوطالب(ع) سخنی درباره یکی از دشمنان اسلام به نام «ولید بن مغیره» گفته است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص49</ref>. | برخی از اندیشوران بعضی از اشعار [[ابوطالب بن عبدالمطلب|حضرت ابوطالب(ع)]] را حذف کردهاند؛ بهعنوان مثال [[ابن هشام، عبدالملک بن هشام|ابن هشام]] از قصیده لامیه او که 111 بیت دارد، 17 بیت را حذف کرده و فقط 94 بیت آن را آورده و همچنین همو بعد از آوردن 11 بیت از رائیه [[ابوطالب بن عبدالمطلب|حضرت ابوطالب(ع)]] تصریح کرده است: «تركنا منها بيتين أقذع فيهما»<ref>ر.ک: همان، ص19</ref>؛ یعنی: «از این قصیده، دو بیت را حذف کردیم که در آن بدگویی کرده است». ولیکن [[ابوهفان مهزمی، عبدالله بن احمد|ابوهفّان]] همان قصیده را در 15 بیت آورده و در آن، همان دو بیت محذوف هم ذکر شده که در آن، [[ابوطالب بن عبدالمطلب|ابوطالب(ع)]] سخنی درباره یکی از دشمنان اسلام به نام «ولید بن مغیره» گفته است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص49</ref>. | ||
==هدف و روش== | ==هدف و روش== | ||
* [[ابوهفّان مهزمی]] مقدمهای نیاورده جز اینکه میگوید: ابوطالب(ع) که اسمش «عبدمناف بن عبدالمطلب بن هاشم...» است، این شعر را گفته است<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص21</ref>؛ در نتیجه، اهداف و جزئیات و چگونگیهای نگارش این اثر پنهان مانده است. | * [[ابوهفان مهزمی، عبدالله بن احمد|ابوهفّان مهزمی]] مقدمهای نیاورده جز اینکه میگوید: [[ابوطالب بن عبدالمطلب|ابوطالب(ع)]] که اسمش «عبدمناف بن عبدالمطلب بن هاشم...» است، این شعر را گفته است<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص21</ref>؛ در نتیجه، اهداف و جزئیات و چگونگیهای نگارش این اثر پنهان مانده است. | ||
==ساختار و محتوا== | ==ساختار و محتوا== | ||
این اثر، به این ترتیب سامان یافته است: | این اثر، به این ترتیب سامان یافته است: | ||
# متن اصلی (مجموعه اشعار حضرت ابوطالب(ع) شامل 31 شعر در قالب قصیده و...). | # متن اصلی (مجموعه اشعار [[ابوطالب بن عبدالمطلب|حضرت ابوطالب(ع)]] شامل 31 شعر در قالب قصیده و...). | ||
# مستدرک («شعرها»: 28 مورد در قافیههای گوناگون و «رجزها»: 4 مورد در قافیههای باء، دال و یاء). | # مستدرک («شعرها»: 28 مورد در قافیههای گوناگون و «رجزها»: 4 مورد در قافیههای باء، دال و یاء). | ||
==نمونه مباحث== | ==نمونه مباحث== | ||
* | * شعری از حضرت ابوطالب(ع) در قالب «سهگانی» (سهمصرعی) است و گاه به [[امام علی(ع)]] نسبت دهند: | ||
{{شعر}} يا شاهد اللّه عليّ فاشهد | |||
أنّي علی دين النّبيّ أحمد | {{شعر}} | ||
من ضلّ في الدّين فإنّي مهتد | {{ب|''يا شاهد اللّه عليّ فاشهد''|2=''أنّي علی دين النّبيّ أحمد''}} | ||
ترجمه: | {{ب|''من ضلّ في الدّين فإنّي مهتد''|2='''<ref>ر.ک: متن کتاب، ص89</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
من بر دین پیامبر احمدم؛ | ترجمه:{{شعر}} | ||
{{ب|''بر من گواه باش ای شاهد خداییام!''|2=''من بر دین پیامبر احمدم؛''}} | |||
{{ب|''هرکس در این دین گمره باشد، من رهیافتهام.''|2='''}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
خط ۵۸: | خط ۶۰: | ||
مقدمه و متن کتاب. | مقدمه و متن کتاب. | ||
{{امام علی علیهالسلام}} | |||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | {{وابستهها}} | ||
[[ديوان أبيطالب بن عبدالمطلب]] | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:زبانشناسی، علم زبان]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات عربی]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 فروردین 1403]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اسفند 1402 توسط محمد خردمند]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اسفند 1402 توسط محمد خردمند]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اسفند 1402 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اسفند 1402 توسط محسن عزیزی]] |