شرح شطرنج العارفين: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۷: خط ۳۷:
در این شطرنج ردیف اول از یک تا ده را طبقه سفلی می‌گویند که همه از آن می‌گذرند. در این مرتبه فرد هنوز قادر به تمییز خوبی از بدی نیست و بلوغ و رشد کامل نرسیده و در این سن شرعاً مکلف نیست.
در این شطرنج ردیف اول از یک تا ده را طبقه سفلی می‌گویند که همه از آن می‌گذرند. در این مرتبه فرد هنوز قادر به تمییز خوبی از بدی نیست و بلوغ و رشد کامل نرسیده و در این سن شرعاً مکلف نیست.


اما کسی که از این مرتبه به مرتبه‌ای بالاتر صعود می‌کند، باید راه تعالی را در پیش بگیرد، در نتیجه بازگشتش به مرتبه پایین‌تر مذموم است و به‌خاطر آن سرزنش می‌شود، باید توبه خود را تجدید کند و پیمودن راه را از سر بگیرد و از رحمت خداوند ناامید نشود. <ref> همان</ref>
اما کسی که از این مرتبه به مرتبه‌ای بالاتر صعود می‌کند، باید راه تعالی را در پیش بگیرد، در نتیجه بازگشتش به مرتبه پایین‌تر مذموم است و به‌خاطر آن سرزنش می‌شود، و در صورت انجام خطایی و نزول به مرتبه پایین‌تر، باید توبه خود را تجدید کند و پیمودن راه را از سر بگیرد و از رحمت خداوند ناامید نشود.<ref> همان</ref>


نویسنده سپس به عواملی اشاره می‌کند که سبب می‌شود انسان به طبقه پایین‌تر سقوط نماید یا سبب رشد و صعود او به مراحل عالی‌تر شود. <ref> ر.ک: همان، ص4-5</ref>
نویسنده سپس به عواملی اشاره می‌کند که سبب می‌شود انسان به طبقه پایین‌تر سقوط نماید یا سبب رشد و صعود او به مراحل عالی‌تر شود.<ref> ر.ک: همان، ص4-5</ref>


همچنان که شطرنج عارفین  آغازی دارد که مشتمل بر عدم، سیر و سائر(مسافر راه)، منزل‌هاو مقامات و درجات، درکات و فاعل متصرف (خداوند یکتا و توانا<ref>ر.ک: متن کتاب، ص20</ref>) و مفعول متصرف فیه (به تعبیر نویسنده عبدالایجاد<ref>ر.ک: همان، ص20</ref>) است.
همچنان که شطرنج عارفین  آغازی دارد که مشتمل بر عدم، سیر و سائر(مسافر راه)، منزل‌هاو مقامات و درجات، درکات و فاعل متصرف (خداوند یکتا و توانا<ref>ر.ک: متن کتاب، ص20</ref>) و مفعول متصرف فیه (به تعبیر نویسنده عبدالایجاد<ref>ر.ک: همان، ص20</ref>) است. این شطرنج تمثیلی برای ما است از وضعیت این بنده فانی که حادث است، با خالق و مولایی که قدیم و  باقی است  و تمثیل کرده برای ما سیر این عبد را از آغازش و میانه راه و تا پایان راه، موجودی که ممکن‌الوجود است و در معرض آفات و خطرات قرار دارد و با میل و اختیار خود راه را انتخاب می‌کند <ref> ر.ک: همان، ص5-6</ref> و در مسیر تعالی و یا انحطاط گام برمی‌دارد.
 
این شطرنج تمثیلی برای ما است از وضعیت این بنده فانی که حادث است، با خالق و مولایی که قدیم و  باقی است  و تمثیل کرده برای ما سیر این عبد را از آغازش و میانه راه و تا پایان راه، موجودی که ممکن‌الوجود است و در معرض آفات و خطرات قرار دارد و با میل و اختیار خود راه را انتخاب می‌کند <ref> ر.ک: همان، ص5-6</ref> و در مسیر تعالی و یا انحطاط گام برمی‌دارد.


تلمسانی سپس به اقسام عبد پرداخته و پس از تقسیم آنها بر چهار قسم، در این میان تنها عبد عبودیت (بنده بندگی) را بنده واقعی خداوند می‌داند که اوامر و نواهی خداوند را اطاعت می‌کند و تقوای الهی را در ظاهر و باطن عمل نموده و راضی به فعل و حکمت خداوند است و به عهد و پیمان وفادار و حافظ حدود الهی است و به آنچه دارد راضی است و بر آنچه از دست می‌دهد، شکیبا است و او برنده درجات سعادت ابدی است. <ref> ر.ک: متن کتاب، ص 6</ref>
تلمسانی سپس به اقسام عبد پرداخته و پس از تقسیم آنها بر چهار قسم، در این میان تنها عبد عبودیت (بنده بندگی) را بنده واقعی خداوند می‌داند که اوامر و نواهی خداوند را اطاعت می‌کند و تقوای الهی را در ظاهر و باطن عمل نموده و راضی به فعل و حکمت خداوند است و به عهد و پیمان وفادار و حافظ حدود الهی است و به آنچه دارد راضی است و بر آنچه از دست می‌دهد، شکیبا است و او برنده درجات سعادت ابدی است. <ref> ر.ک: متن کتاب، ص 6</ref>
خط ۵۲: خط ۵۰:


بیان مراتب وجود<ref> ر.ک: همان، ص11</ref> و عوالم مختلف آن<ref> ر.ک: همان، ص12</ref>، مراتب نازله<ref> ر.ک: همان، ص22</ref> و نیز کمالی وجود <ref> ر.ک: همان، ص43</ref> و عواملی که سبب این تنزلات و کمالات آدمی می‌گردد، از مهمترین بخشهای این کتاب است.
بیان مراتب وجود<ref> ر.ک: همان، ص11</ref> و عوالم مختلف آن<ref> ر.ک: همان، ص12</ref>، مراتب نازله<ref> ر.ک: همان، ص22</ref> و نیز کمالی وجود <ref> ر.ک: همان، ص43</ref> و عواملی که سبب این تنزلات و کمالات آدمی می‌گردد، از مهمترین بخشهای این کتاب است.




۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش