دیوان ملا نوعی خبوشانی

دیوان ملا نوعی خبوشانی، مجموعه اشعار مولانا محمدرضا نوعی خبوشانی (961-1019ق) است که با تصحیح امیرحسین ذاکرزاده، منتشر شده است.

دیوان مولانا نوعی خبوشانی
دیوان ملا نوعی خبوشانی
پدیدآورانن‍وع‍ی‌ خ‍ب‍وش‍ان‍ی‌، م‍ح‍م‍درض‍ا (نويسنده)

ذاکرزاده، امیر حسین (گردآورنده)

ذاکرزاده، امیر حسین (مصحح)
عنوان‌های دیگردیوان مولانا نوعی خبوشانی
ناشرما
مکان نشرایران - تهران
سال نشر1374ش
چاپ1
موضوعشعر فارسی - قرن۱۰ ق
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
PIR۶۱۴۲/د۹ ۱۳۷۴
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

در ابتدای کتاب، مقدمه‌ای از محیط طباطبایی درباره شعر نوعی خبوشانی آمده[۱] و بعد از مقدمه مصحح در شرح حال شاعر و نسخ مورد استفاده[۲]، دیوان شاعر آورده شده که شامل غزلیات، رباعیات، مثنویات، قصائد، ترجیع‌بند و ترکیب‌بند می‌شود.

با غور در اشعار دیوان حاضر، می‌توان به این نکته پی برد که مولانا نوعی، تا حدودی چشم به اشعار تعدادی از بزرگان شعر و ادب فارسی داشته است؛ از جمله: نظامی گنجوی، مولانا رومی، محتشم کاشانی، حافظ و سعدی و از این میان، خود را پیرو حافظ دانسته و او را به‌عنوان پیر خود، انتخاب کرده است؛ به‌طوری‌که بعضی از اشعار، کاملا در وزن و قالب و با همان مضامین اشعار خواجه می‌باشد و علاوه بر اینها، خود در جایی می‌گوید:

هر ناقصی از اهل کمالی مراد یافتنوعی مرید حافظ موجزکلام شد[۳]

همچنین پس از ملاحظه‌ای بر ترجیع‌بند خبوشانی می‌توان دریافت که وی الهام‌گرفته از ترجیع‌بند شیخ اجل بوده، به‌خصوص این مسئله از بندگردان آن بهتر روشن می‌شود. وی گفته که:

بنشینم و درکشم نفس رابی‌نغمه گذارم این قفس را

و شیخ اجل فرموده که:

بنشینم و صبر پیش گیرمدنباله کار خویش گیرم[۴]

قصاید وی، اشعاری است روان و پرمغز و دلپذیر که از آن جمله است:

ز بس‌که نغمه خارج شنیدم از دف و چنگنوای بلبلم آمد به گوش بی‌آهنگ
چو اشک غم همه آبم ولی ندارم آبچو خون دل همه رنگم ولی ندارم رنگ
علی موسی جعفر که در محبت اولبالب است دل تنگ خار و شیشه سنگ
غریب ابن غریب و شهید ابن شهیدغریب او دل و دانش شهید او فرهنگ[۵]

در این کتاب، تعدادی از رباعیات وی نیز آمده است که نمونه‌ای از آنها، چنین است:

نوعی در آشنایی کس نزنیلب بر لب این شراب نارس نزنی
خار از کف دشمنان به مژگان نزنیگل بر سر دوستان ناکس نزنی[۶]

علاوه بر موارد مذکور، وی چهار ترکیب‌بند دلنشین نیز دارد که یکی از آنها، در رثای شاهزاده دانیال سروده شده است[۷].

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه، ص9
  2. ر.ک: همان، ص13
  3. ر.ک: همان، ص28
  4. ر.ک: همان، ص28-29
  5. ر.ک: همان، ص45-46
  6. ر.ک: همان، ص47-48
  7. ر.ک: همان، ص48

منابع مقاله

مقدمه کتاب.


وابسته‌ها