دیوان فانی خویی (موسوم به گنج‌الله): تفاوت میان نسخه‌ها

شعر شگفتی‌ساز این شاعر، نهاد آرمان‌گرایی در نقش‌بند وجودی است که خود هم فقیه و هم شاعر است و چون قاضی ارجانی و ابوحنیفه اسکافی اجتماع دو جنبه روحانی و شاعری در وجود وی می‌باشد و نتیجه‌اش آزادگی و وارستگی است. باید گفت صفا و پاکی و همچنین شیرین‎ترین موضوعات شعری در جنبه‌های ظاهری و معنوی بر تار و پود این دیوان سایه انداخته است که نشانه‌های آن را در سخن عشق و وجود عاشقانه [[فانی زنوزی، محمدحسن|میرزا حسن زنوزی خویی]] می‌توان یافت و لمس کرد:

{{شعر}}

هنر والای شعر [[فانی زنوزی، محمدحسن|فانی]] که احساسات و عواطف درونی را به گفتار درمی‌آورد، مبیّن غم‎ها و شادی‌ها و سایر بازتاب‌های روانی در قالب و اشعار است که با دمیدن شور عرفانی، دنیای دیگری را در زاویه نگاه خود خلق می‌کند و با برداشتی از «خلاف‌آمد عادت» و بهره‌گیری از مظاهر ناهمگون، دنیای درونی خود را در ایمان و اعتقاد و درک از واقعیت‎ها و رسالت خلقت درمی‌آمیزد و از دهلیز ظاهر به شبستان انس خیمه می‌زند. اشعار و رسایل ارغنون در دیوان فانی نمود و عرصه چنین اندیشه باریک و مایه شاعری اوست:

{{ب|'' به جستجوی رو هر سو نهادند''|2='' نشان در خانه تاریک دادند''}}

حکایت مجنون و لیلی و دلدادگی آنان در دیوان میرزا حسن، مبیّن دیدگاه عرفانی شاعر در چشم‎دوزی از دنیا و عقبی می‌باشد که در ورای آن دو شور عشق معشوق را به سر دارد:

{{ب|'' ای یار شکردهان عطا کن''|2='' از شکر خود نبات ما را''}}

آشنایی کامل و عمیق [[فانی زنوزی، محمدحسن|فانی]] با رموز و اصطلاحات عرفانی و طرز استدراک و کیفیت انتزاع و دخل و تصرف ذهنی، که باید آن را مکتب [[فانی زنوزی، محمدحسن|فانی]] نامید، نگاه ژرف او را در ورای ظاهر مسائل و معانی لغات آشکار می‌سازد:

{{ب|'' یا علی سر کاینات تویی''|2='' ذات را مظهر صفات تویی''}}

{{پایان شعر}}

==وضعیت کتاب==

فهرست مطالب در ابتدای کتاب و فهارس فنی در انتهای آن ذکر گردیده است.