حجاج ایرانی در دولت عثمانی(قرون سیزده و چهارده هجری قمری): تفاوت میان نسخه‌ها

==گزارش کتاب==

در میان پژوهش هایی که تاکنون درباره‌ی روابط ایرانی و عثمانی انجام شده، به نقش و جایگاه حج در این زمینه توجهی نشده است؛ زیرا معمولا در این روابط، بیشتر جنبه‌های سیاسی مدنظر بوده و اگر هم بر جنبه‌های دینی آن توجهی شده، در قالب مذهب رسمی دو کشور بوده و حج به عنوان زمینه‌ای در تعاملات دینی، سیاسی، اقتصادی و فرهگی همواره مورد غفلت واقع شده است. موضوع حج، هم نگاه مذهبی بر بررسی این روابط را متحول می‌کند و هم می‌تواند بر جنبه‌های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی متأثر از آن در این روابط تأثیرگذار باشد. نکته‌ی مهم دیگر در این زمینه، این است که روابط دو دولت عثمانی و ایران همیشه از نگاه نظامی و یا سیاسی بررسی شده است؛ در حالی که حج این نگاه را تبدیل به نگاهی دوستانه و مسالمت آمیز و صلح جویانه می‌کند که حسن روابط را در پی خواهد داشت؛ زیرا سالیانه هزاران نفر از نواحی ایران به حچ می‌رفتند و این امر روی تمام مناسبات به خصوص مناسبات فرهگی و مذهبی و اقتصادی بین دو دولت و دو ملت تأثیر داشت؛ اگرچه روابط سیاسی هم تحت تأثیر همین مسئله حج اهمیت ویژه‌ای می‌یافت. صرف نظر از اختلافات مذهبی میان این دو دولت روشن است که تیرگی و کاهش روابط سیاسی و یا افزایش و توسعه‌ی آن در موضوع حج تأثیرگذار بوده و بالعکس حج می‌توانست تأثیرات متقابل و البته مثبتی را در این روابط به دنبال داشته باشد و محوری برای اتحاد دو دولت در برابر کفار و دشمنان اسلام باشد. بدین ترتیب لازم است تا مناسبات ایران و عثمانی از نگاه حج مورد بررسی قرار گیرد و تا تأکید بر اسناد عثمانی و ایران، تأثیر آن را در همه‌ی ابعاد مورد تحقیق قرار دهیم. هدف از تحقیق حاضر، بررسی منابع تاریخی، سفرنامه‌ها، اسناد منتشر نشده در ایران و ترکیه و نقش حج در مناسبات ایران و عثمانی در سده‌های سیزده و چهارده قمری است تا نشان دهد که موضوع حج می‌توانست زمینه‌ی مناسب برای توسعه یا تنزل روابط در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی را فراهم سازد.<ref> [https://www.historylib.com/books/2324 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>