۸۱٬۷۱۶
ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' می ت' به ' میت') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'بین الملل' به 'بینالملل') |
||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''جمهوری آن سوی ارس، از خیال تا واقعیت (فرآیند شکلگیری جمهوری آذربایجان)''' تألیف داود دشتبانی، این پژوهش در صدد است با پیگیری تحولات سیاسی و | '''جمهوری آن سوی ارس، از خیال تا واقعیت (فرآیند شکلگیری جمهوری آذربایجان)''' تألیف داود دشتبانی، این پژوهش در صدد است با پیگیری تحولات سیاسی و بینالمللی، جریان های اصلی روشنفکری، احزاب و گروهها و نشریههای جامعه مسلمانان قفقاز را نشان دهد که جمهوری خلق آذربایجان در چه فرآیندی به وجود آمد و از بین رفت، به این پرسش پاسخ دهد که آیا دگردیسی هویت تاریخی جامعه مسلمانان قفقاز، از هویت ایرانی به هویتی نوین و شکل گیری هویت جدید جمهوری خلق آذربایجان یک فرآیند درون زای اجتماعی بوده است؟ نقش سیاستهای دولت روسیه تزاری در این تحویل هویتی چه بوده است؟ مبلغین ترک گرایی و اسلامی گرایی امپراتوری عثمانی چه نقشی در این دگردیسی ایفا کرده اند؟ و در پایان نشان دهد شکل گیری جمهوری آذربایجان، نتیجه تحولات اجتماعی جامعه مسلمانان قفقاز جنوبی بوده و یا تحولات منطقهای و بینالمللی آن را رقم زد. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب در چهار فصل نگارش یافته است. | کتاب در چهار فصل نگارش یافته است. | ||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
ناحیه مسلمان نشین قفقاز جنوبی که تا پیش از اشغال توسط روس ها همواره بخشی از ایران محسوب میشد طی فرآیندی از اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم راهی دیگر پیمود. بخشی از روشنفکران این جامعه، مبلغ هویتی تازه شدند که آشکارا ایران گریز و بلکه ایران ستیز بودند و گرایش روشنی به ایدئولوژی نوظهور ترک گرایی و دولت عثمانی داشتند. انقلاب سالهای 1905 و 1917 روسیه این فرصت را برای این دسته از روشنفکران فراهم آورد تا تحت عنوان جمهوری دموکراتیک آذربایجان اعلام موجودیت کنند. دولت جمهوری آذربایجان درگیر و دار درگیریهای داخلی و اختلاف ها با دو جمهوری ارمنستان و گرجستان در سال 1920 با حمله ارتش سرخ مواجه و عمرش پایان یافت. اما این دوره کوتاه تأثیر عمیقی بر هویت ملی این جمهوری نهاد تا امروز باقی است. | ناحیه مسلمان نشین قفقاز جنوبی که تا پیش از اشغال توسط روس ها همواره بخشی از ایران محسوب میشد طی فرآیندی از اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم راهی دیگر پیمود. بخشی از روشنفکران این جامعه، مبلغ هویتی تازه شدند که آشکارا ایران گریز و بلکه ایران ستیز بودند و گرایش روشنی به ایدئولوژی نوظهور ترک گرایی و دولت عثمانی داشتند. انقلاب سالهای 1905 و 1917 روسیه این فرصت را برای این دسته از روشنفکران فراهم آورد تا تحت عنوان جمهوری دموکراتیک آذربایجان اعلام موجودیت کنند. دولت جمهوری آذربایجان درگیر و دار درگیریهای داخلی و اختلاف ها با دو جمهوری ارمنستان و گرجستان در سال 1920 با حمله ارتش سرخ مواجه و عمرش پایان یافت. اما این دوره کوتاه تأثیر عمیقی بر هویت ملی این جمهوری نهاد تا امروز باقی است. | ||
مهمترین پژوهش صورت گرفته در این موضوع اثر تادیوس سه ویتوخوسکی است که با عنوان آذربایجان روسیه، شکل گیری هویت ملی در یک جامعه مسلمان به زبان فارسی ترجمه و منتشر شده است. سیر حوادث | مهمترین پژوهش صورت گرفته در این موضوع اثر تادیوس سه ویتوخوسکی است که با عنوان آذربایجان روسیه، شکل گیری هویت ملی در یک جامعه مسلمان به زبان فارسی ترجمه و منتشر شده است. سیر حوادث بینالمللی با ادامه جنگ اول جهانی و وقوع انقلاب 1917 منجر به جنگ داخلی در روسیه میشود و ملل قفقاز با تحریک دولتهای درگیر در جنگ جهانی به شکل دولتهای جدید ترغیب شدند و بدین شکل جمهوریهای سه گانه قفقاز تشکیل شد. اثر دیگر سه ویتو خوسکی تحت عنوان روسیه و آذربایجان تکملهای بر کتاب پیشین وی است. در نتیجه و پی نوشت کتاب، نویسنده تحولات سیاسی دو قران اخیر آذربایجان ایران و قفقاز را دوباره مرور میکند. در کتاب حاضر تلاش شده تا بیش از همه روایت منابع ترکی (آذربایجانی و عثمانی) و تحقیقات صورت گرفته غربی سیر دخالت قدرتهای خارجی در شکل دهی حوادث، تحولات و هویت نوین مسلمانان این منطقه نشان داده شود. تحولات جمهوری آذربایجان طی در طی یک قرن گذشته نشانگر سردرگمی و بی نتیجه بودن (یافتن و ساختن این نقطه اتصال وجودی) است و با وجود تلاش حاکلمان این سرزمین در زدودن زبان فارسی به عنوان زبان ادبی، اداری و علمی این منطقه قادر بر فائق آمدن بر بحران هویت و غالب کردن وعمق بخشیدن به هویت نوین نبوده اند. | ||
این پژوهش میتواند ضمن ارائه یک گزارش مستند نشان دهد که هویت ملی شکل گرفته در جمهوری آذربایجان یک هویت کاملا برساخته و بدون پیشینه تاریخی، فرهنگی استوار و ریشه دار است که در نتیجه سیاستهای توسعه طلبانه روسیه تزاری و عثمانی از ریشه ایران خود به دور افتاده است. پژوهش حاضر در صدد است تصویری از تأثیر طولانی مدت انفعال و پیگیر نشدن منافع ملی در سرزمین های همجوار از سوی دستگاه دیپلماسی ایران را نشان دهد و رهیافتی برای سرعت عمل و شناخت تحولات و اثر گذاری مؤثر در آینده باشد.<ref> [https://www.historylib.com/books/2191 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref> | این پژوهش میتواند ضمن ارائه یک گزارش مستند نشان دهد که هویت ملی شکل گرفته در جمهوری آذربایجان یک هویت کاملا برساخته و بدون پیشینه تاریخی، فرهنگی استوار و ریشه دار است که در نتیجه سیاستهای توسعه طلبانه روسیه تزاری و عثمانی از ریشه ایران خود به دور افتاده است. پژوهش حاضر در صدد است تصویری از تأثیر طولانی مدت انفعال و پیگیر نشدن منافع ملی در سرزمین های همجوار از سوی دستگاه دیپلماسی ایران را نشان دهد و رهیافتی برای سرعت عمل و شناخت تحولات و اثر گذاری مؤثر در آینده باشد.<ref> [https://www.historylib.com/books/2191 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref> |