۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' فى ' به ' في ') |
جز (جایگزینی متن - 'ابن شهر آشوب' به 'ابن شهر آشوب ') |
||
خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
ابوالفضل، عباس بن محمد بن قاسم نيز از مشايخ على بن حاتم است<ref>ابن بابويه، ج 1، ص 304</ref> و ممكن است منشأ اشتباه در انتساب كتاب، تبديل نام على بن ابى سهل - كه همان على بن حاتم است - به على بن ابراهيم، به جهت شباهت اين دو اسم، باشد. | ابوالفضل، عباس بن محمد بن قاسم نيز از مشايخ على بن حاتم است<ref>ابن بابويه، ج 1، ص 304</ref> و ممكن است منشأ اشتباه در انتساب كتاب، تبديل نام على بن ابى سهل - كه همان على بن حاتم است - به على بن ابراهيم، به جهت شباهت اين دو اسم، باشد. | ||
قسمت عمده تفسير موجود، نقل از تفسير على بن ابراهيم است، ولى وجود نقلهايى در «تأويل الآيات» و برخى كتب ديگر از تفسير على بن ابراهيم - كه با احاديث و مطالب تفسير موجود تفاوتهاى فراوانى دارد - سبب مىشود كه به آنچه از تفسير على بن ابراهيم در تفسير موجود نقل شده، نتوان اعتماد كامل كرد<ref>استرآبادى، ص 32، 140، 214، 216 و قس قمى، ج 1، ص 30، 140، 301، 306 و [[ابن طاووس، علی بن موسی|ابن طاووس]]، ص 168، 169، 170، 171 و قس قمى، ج 1، ص 59، 277 و طبرسى، ج 2، ص 503، 614 و قس قمى، ج 1، ص 66، 72 و ابن شهر | قسمت عمده تفسير موجود، نقل از تفسير على بن ابراهيم است، ولى وجود نقلهايى در «تأويل الآيات» و برخى كتب ديگر از تفسير على بن ابراهيم - كه با احاديث و مطالب تفسير موجود تفاوتهاى فراوانى دارد - سبب مىشود كه به آنچه از تفسير على بن ابراهيم در تفسير موجود نقل شده، نتوان اعتماد كامل كرد<ref>استرآبادى، ص 32، 140، 214، 216 و قس قمى، ج 1، ص 30، 140، 301، 306 و [[ابن طاووس، علی بن موسی|ابن طاووس]]، ص 168، 169، 170، 171 و قس قمى، ج 1، ص 59، 277 و طبرسى، ج 2، ص 503، 614 و قس قمى، ج 1، ص 66، 72 و [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]] ، ج 4، ص 272 و قس قمى، ج 1، ص 155</ref> | ||
مقايسه اسناد على بن ابراهيم در اين كتاب و اسناد على بن ابراهيم در كتاب «كافى»، از دشوارىهاى بسيار اين تفسير حكايت مىكند؛ از جمله از كوتاه بودن واسطهها در بسيارى از اسناد<ref>براى نمونه: كلينى، ج 2، ص 389 و قس قمى، ج 1، ص 32</ref> و اين امر، سبب مىگردد كه در نقل از اين كتاب احتياط شود، چون اين احتمال وجود دارد كه على بن ابراهيم-كه در اواسط عمر نابينا شده بود<ref>نجاشى، ص 260</ref>، مطالب تفسيرى را براى شاگردان خود گفته و آنان آنها را نوشته و تنظيم كرده باشند؛ بنا بر اين، كتاب تفسير على بن ابراهيم در اصل نسخههاى مختلف داشته، از جمله نسخهاى از اين تفسير به روايت نوه مؤلف به دست [[ابن طاووس، علی بن موسی|ابن طاووس]] رسيده است و وى، در وصف اين نسخه مىگويد: «جميع كتاب، در چهار جزء، در دو مجلد واقع است»، ولى در تفسير موجود، نشانى از اجزا ديده نمىشود. | مقايسه اسناد على بن ابراهيم در اين كتاب و اسناد على بن ابراهيم در كتاب «كافى»، از دشوارىهاى بسيار اين تفسير حكايت مىكند؛ از جمله از كوتاه بودن واسطهها در بسيارى از اسناد<ref>براى نمونه: كلينى، ج 2، ص 389 و قس قمى، ج 1، ص 32</ref> و اين امر، سبب مىگردد كه در نقل از اين كتاب احتياط شود، چون اين احتمال وجود دارد كه على بن ابراهيم-كه در اواسط عمر نابينا شده بود<ref>نجاشى، ص 260</ref>، مطالب تفسيرى را براى شاگردان خود گفته و آنان آنها را نوشته و تنظيم كرده باشند؛ بنا بر اين، كتاب تفسير على بن ابراهيم در اصل نسخههاى مختلف داشته، از جمله نسخهاى از اين تفسير به روايت نوه مؤلف به دست [[ابن طاووس، علی بن موسی|ابن طاووس]] رسيده است و وى، در وصف اين نسخه مىگويد: «جميع كتاب، در چهار جزء، در دو مجلد واقع است»، ولى در تفسير موجود، نشانى از اجزا ديده نمىشود. | ||
خط ۱۲۳: | خط ۱۲۳: | ||
# [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانى]]، لسان الميزان، چاپ محمد عبدالرحمان مرعشلى، بيروت، 1415 - 1416 / 1995 - 1996؛ | # [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانى]]، لسان الميزان، چاپ محمد عبدالرحمان مرعشلى، بيروت، 1415 - 1416 / 1995 - 1996؛ | ||
# ابن داوود حلى، كتاب الرجال، چاپ محمد صادق آل بحر العلوم، نجف، 1392 / 1972، چاپ افست قم[بىتا]؛ | # ابن داوود حلى، كتاب الرجال، چاپ محمد صادق آل بحر العلوم، نجف، 1392 / 1972، چاپ افست قم[بىتا]؛ | ||
# ابن شهر | # [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهر آشوب]] ، مناقب آل ابى طالب، چاپ هاشم رسولى محلاتى، قم[بىتا]؛ | ||
# [[ابن طاووس، علی بن موسی|ابن طاووس]]، سعد السّعود للنّفوس، چاپ فارس تبريزيان حسّون، قم، 1379ش؛ | # [[ابن طاووس، علی بن موسی|ابن طاووس]]، سعد السّعود للنّفوس، چاپ فارس تبريزيان حسّون، قم، 1379ش؛ | ||
# على استرآبادى، تأويل الآيات الظاهرة في فضائل العترة الطّاهرة، چاپ [[استادولی، حسین|حسين استاد ولى]]، قم، 1417؛ | # على استرآبادى، تأويل الآيات الظاهرة في فضائل العترة الطّاهرة، چاپ [[استادولی، حسین|حسين استاد ولى]]، قم، 1417؛ |
ویرایش