تعريف ذوي العلا بمن لم يذکره الذهبي من النبلا و هو ذيل علي کتاب سير أعلام النبلاء: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (Yqorbani@noornet.net صفحهٔ تعريف ذوي العلا بمن لم يذكره الذهبي من النبلا را به [[تعريف ذوي العلا بمن لم يذکره الذهبي من النبلا و هو ذيل علي کتاب سير...) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
}} | }} | ||
'''تعريف ذوي العلا بمن لم يذكره الذهبي من النبلا'''، تألیف مورخ مکی تقی‌الدین محمد بن احمد فاسی (متوفی 832ق)، ذیل و تکمله‌ای بر کتاب «سير أعلام النبلاء» شمس‌الدین ذهبی (متوفی 748ق) است. مقدمه و تحقیق کتاب به قلم محمود ارناووط و اکرم البوشی است. | '''تعريف ذوي العلا بمن لم يذكره الذهبي من النبلا'''، تألیف مورخ مکی [[فاسی، محمد بن احمد|تقی‌الدین محمد بن احمد فاسی]] (متوفی 832ق)، ذیل و تکمله‌ای بر کتاب «سير أعلام النبلاء» [[ذهبی، محمد بن احمد|شمس‌الدین ذهبی]] (متوفی 748ق) است. مقدمه و تحقیق کتاب به قلم [[ارناووط، محمود|محمود ارناووط]] و [[اکرم البوشی]] است. | ||
فاسی سبب نگارش کتاب را این‌گونه بیان کرده است: «کتاب النبلاء... ذهبی از بهترین کتب نوشته‌شده درباره اخبار بزرگان این امت است؛ چراکه مشتمل بر فواید فراوانی است، اما پس از کسانی که ذهبی در آن کتاب، نام برده، گروه زیادی از علما و صالحین و... اعیان برجسته وجود دارند»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص5</ref>. | فاسی سبب نگارش کتاب را این‌گونه بیان کرده است: «کتاب النبلاء... [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] از بهترین کتب نوشته‌شده درباره اخبار بزرگان این امت است؛ چراکه مشتمل بر فواید فراوانی است، اما پس از کسانی که [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] در آن کتاب، نام برده، گروه زیادی از علما و صالحین و... اعیان برجسته وجود دارند»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص5</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در فصل اول مقدمه محقق، شرح حال تقی‌الدین | در فصل اول مقدمه محقق، شرح حال [[فاسی، محمد بن احمد|تقی‌الدین فاسی]]، اساتید وی و اسامی هجده اثر وی ذکر شده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، صفحات ج - ز</ref>. | ||
در فصل دوم مقدمه، معرفی کتاب و شیوه تحقیق و تصحیح آن مطرح شده است. | در فصل دوم مقدمه، معرفی کتاب و شیوه تحقیق و تصحیح آن مطرح شده است. | ||
خواننده کتاب مشاهده می‌کند که تقی‌الدین فاسی بنا داشته که تراجم همه اعیان زمانش را گردآوری کند؛ کسانی که شرایط مورد نظر ذهبی در السير را داشته باشند؛ لذا اسامی با آن شرایط را آورده است و شرح حال برخی را نیز نگاشته است، ولی فرصت وفا به تمام آنچه را وعده داده بود پیدا نکرد<ref>ر.ک: همان</ref>؛ پس آنچه در کتاب ذکر شده، سه نوع است: | محقق همچنین به جهت تقدیر از [[ذهبی، محمد بن احمد|امام ذهبی]] شرح حال مفصلی از او نوشته و در آن فضل و جایگاه والایش را تبیین کرده است<ref>ر.ک: همان، صفحه ط</ref>. | ||
خواننده کتاب مشاهده می‌کند که [[فاسی، محمد بن احمد|تقی‌الدین فاسی]] بنا داشته که تراجم همه اعیان زمانش را گردآوری کند؛ کسانی که شرایط مورد نظر [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] در السير را داشته باشند؛ لذا اسامی با آن شرایط را آورده است و شرح حال برخی را نیز نگاشته است، ولی فرصت وفا به تمام آنچه را وعده داده بود پیدا نکرد<ref>ر.ک: همان</ref>؛ پس آنچه در کتاب ذکر شده، سه نوع است: | |||
# تراجم یا شرح‌حال‌های مفصل، که به‌لحاظ تعداد کم‌ترین هستند و البته به جهت اشتمال بر فواید فراوان اهمیت زیادی دارند؛ مانند: شرح حال تاج‌الدین سبکی در ضمن وفیات 771ق، به شماره 675 که بیش از دوازده صفحه از کتاب را در بر گرفته است. | # تراجم یا شرح‌حال‌های مفصل، که به‌لحاظ تعداد کم‌ترین هستند و البته به جهت اشتمال بر فواید فراوان اهمیت زیادی دارند؛ مانند: شرح حال تاج‌الدین سبکی در ضمن وفیات 771ق، به شماره 675 که بیش از دوازده صفحه از کتاب را در بر گرفته است. | ||
# تراجم متوسط، که نسبت به تراجم مفصل فراوانند و محقق بهره‌های مهمی از آنها می‌برد. | # تراجم متوسط، که نسبت به تراجم مفصل فراوانند و محقق بهره‌های مهمی از آنها می‌برد. | ||
# تراجم کوتاه، که در کتاب غلبه دارند و اینها نیز حاوی اطلاعات زیادی هستند<ref>ر.ک: همان، صفحات ط – ی؛ متن کتاب، ص201-189</ref>. | # تراجم کوتاه، که در کتاب غلبه دارند و اینها نیز حاوی اطلاعات زیادی هستند<ref>ر.ک: همان، صفحات ط – ی؛ متن کتاب، ص201-189</ref>. | ||
محقق کتاب، محمود ارناووط معتقد است که فاسی نیز آن‌گونه که می‌خواسته نتوانسته کتاب را به اتمام برساند و تنها اطلاعات اصحاب تراجم را نوشته است و از پیروی این موضوع در شرح‌حال‌های دیگر به جهت موضوعی که نمی‌دانیم خودداری کرده است و به نظر می‌رسد که کتاب در شکل حاضر آخرین نوشته فاسی بوده است<ref>ر.ک: همان، صفحه ی</ref>. | محقق کتاب، [[ارناووط، محمود|محمود ارناووط]] معتقد است که [[فاسی، محمد بن احمد|فاسی]] نیز آن‌گونه که می‌خواسته نتوانسته کتاب را به اتمام برساند و تنها اطلاعات اصحاب تراجم را نوشته است و از پیروی این موضوع در شرح‌حال‌های دیگر به جهت موضوعی که نمی‌دانیم خودداری کرده است و به نظر می‌رسد که کتاب در شکل حاضر آخرین نوشته [[فاسی، محمد بن احمد|فاسی]] بوده است<ref>ر.ک: همان، صفحه ی</ref>. | ||
شماره‌گذاری و ضبط نصوص، ضبط آیات، احادیث، اشعار، بلدان، اماکن و اسامی کتب و ایجاد عنوان سنوات وفیات از دیگر فعالیت‌های محقق در این کتاب است<ref>ر.ک: همان، صفحه ک</ref>. | شماره‌گذاری و ضبط نصوص، ضبط آیات، احادیث، اشعار، بلدان، اماکن و اسامی کتب و ایجاد عنوان سنوات وفیات از دیگر فعالیت‌های محقق در این کتاب است<ref>ر.ک: همان، صفحه ک</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
محقق کتاب در پانوشت صفحات، اختلاف نسخ، ارجاع به منابع و توضیحات مفیدی را ذکر کرده است. | محقق کتاب در پانوشت صفحات، اختلاف نسخ، ارجاع به منابع و توضیحات مفیدی را ذکر کرده است. | ||
وی همچنین فهارس: تراجم، سنوات وفیات، مصادر و مراجع تحقیق و مطالب را در انتهای کتاب ارائه نموده است. | وی همچنین فهارس: تراجم، سنوات وفیات، مصادر و مراجع تحقیق و مطالب را در انتهای کتاب ارائه نموده است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
نسخهٔ ۲۱ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۷:۱۵
| تعريف ذوي العلا بمن لم يذكره الذهبي من النبلا | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ذهبی، محمد بن احمد (نویسنده)
ارناووط، محمود (محقق) بوشي، اکرم (محقق) فاسی، محمد بن احمد (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | تعريف ذوي العلا بمن لم يذکره الذهبي من النبلا و هو ذيل علي کتاب سير أعلام النبلاء |
| ناشر | دار صادر |
| مکان نشر | لبنان - بيروت |
| سال نشر | 1998م. |
| چاپ | چاپ اول |
| موضوع | کشورهاي اسلامي - سرگذشت نامه اسلام -- سرگذشت نامه |
| زبان | عربي |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ع4 ذ95017 / 203 CT |
تعريف ذوي العلا بمن لم يذكره الذهبي من النبلا، تألیف مورخ مکی تقی‌الدین محمد بن احمد فاسی (متوفی 832ق)، ذیل و تکمله‌ای بر کتاب «سير أعلام النبلاء» شمس‌الدین ذهبی (متوفی 748ق) است. مقدمه و تحقیق کتاب به قلم محمود ارناووط و اکرم البوشی است.
فاسی سبب نگارش کتاب را این‌گونه بیان کرده است: «کتاب النبلاء... ذهبی از بهترین کتب نوشته‌شده درباره اخبار بزرگان این امت است؛ چراکه مشتمل بر فواید فراوانی است، اما پس از کسانی که ذهبی در آن کتاب، نام برده، گروه زیادی از علما و صالحین و... اعیان برجسته وجود دارند»[۱].
ساختار
- مقدمه محقق در دو فصل (معرفی نویسنده و کتاب).
- 1172 شرح حال که به‌صورت سال‌نگاری با وفیات سال 741ق، آغاز و به سال 790ق، خاتمه یافته است.
گزارش محتوا
در فصل اول مقدمه محقق، شرح حال تقی‌الدین فاسی، اساتید وی و اسامی هجده اثر وی ذکر شده است[۲]. در فصل دوم مقدمه، معرفی کتاب و شیوه تحقیق و تصحیح آن مطرح شده است.
محقق همچنین به جهت تقدیر از امام ذهبی شرح حال مفصلی از او نوشته و در آن فضل و جایگاه والایش را تبیین کرده است[۳].
خواننده کتاب مشاهده می‌کند که تقی‌الدین فاسی بنا داشته که تراجم همه اعیان زمانش را گردآوری کند؛ کسانی که شرایط مورد نظر ذهبی در السير را داشته باشند؛ لذا اسامی با آن شرایط را آورده است و شرح حال برخی را نیز نگاشته است، ولی فرصت وفا به تمام آنچه را وعده داده بود پیدا نکرد[۴]؛ پس آنچه در کتاب ذکر شده، سه نوع است:
- تراجم یا شرح‌حال‌های مفصل، که به‌لحاظ تعداد کم‌ترین هستند و البته به جهت اشتمال بر فواید فراوان اهمیت زیادی دارند؛ مانند: شرح حال تاج‌الدین سبکی در ضمن وفیات 771ق، به شماره 675 که بیش از دوازده صفحه از کتاب را در بر گرفته است.
- تراجم متوسط، که نسبت به تراجم مفصل فراوانند و محقق بهره‌های مهمی از آنها می‌برد.
- تراجم کوتاه، که در کتاب غلبه دارند و اینها نیز حاوی اطلاعات زیادی هستند[۵].
محقق کتاب، محمود ارناووط معتقد است که فاسی نیز آن‌گونه که می‌خواسته نتوانسته کتاب را به اتمام برساند و تنها اطلاعات اصحاب تراجم را نوشته است و از پیروی این موضوع در شرح‌حال‌های دیگر به جهت موضوعی که نمی‌دانیم خودداری کرده است و به نظر می‌رسد که کتاب در شکل حاضر آخرین نوشته فاسی بوده است[۶].
شماره‌گذاری و ضبط نصوص، ضبط آیات، احادیث، اشعار، بلدان، اماکن و اسامی کتب و ایجاد عنوان سنوات وفیات از دیگر فعالیت‌های محقق در این کتاب است[۷].
وضعیت کتاب
محقق کتاب در پانوشت صفحات، اختلاف نسخ، ارجاع به منابع و توضیحات مفیدی را ذکر کرده است.
وی همچنین فهارس: تراجم، سنوات وفیات، مصادر و مراجع تحقیق و مطالب را در انتهای کتاب ارائه نموده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه محقق و متن کتاب.