تسهيل النظر و تعجيل الظفر في أخلاق الملك و سياسة الملك: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ه‎و' به 'ه‌و'
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ع' به 'ه‌ع')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎و' به 'ه‌و')
خط ۴۵: خط ۴۵:
هر چهار ‎‎اثر‎ سیاسی [[ماوردی، علی بن محمد|ماوردی]] مشحون از دانش‎های فقهی، کلامی، تفسیری و حدیثی، اما نه به‎ یک‎ اندازه‎ است. آقای رضوان السید مصادر گفته‌های [[ماوردی، علی بن محمد|ماوردی]] را در تسهیل النظر، در پاورقی‎ها و نیز در فهارس پایانی آورده است. غیر از استفاده از قرآن، احادیث نبوی‎ و نهج‎البلاغه، جملات و عبارت‎‎های فراوانی از آثار یونانی، ایرانی و عربی قبل از اسلام آورده است. نقل‎قول‎های فراوان از اسکندر، اردشیر، انوشیروان کسری، بزرگمهر، سقراط، لقمان حکیم، متنبی، جالینوس، هم‎چنین از خلیفه‎‎ها و سردمداران اسلامی به‌عنوان تجربه‌های زمامداری مانند مأمون و هارون‎الرشید آورده است. تعبیر قال بعض الخلفاء زیاد دارد. در باب اول نظامی که از فضایل و رذایل ارائه کرده شبیه‎ اخلاق‎ نیکو ماخوس ارسطو است. در باب دوم از واژه‌های الحزم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/98 ر.ک: متن کتاب، ص 98]، [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/127 127]، 128، [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/157 157]، </ref>‎، الحذر<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/182 ر.ک: همان، ص 182]، 212، [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/262 262]</ref>‎ تدبیر<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/158 ر.ک: همان، ص 158]</ref>‎، و غیره که گویای اهمیت عقل و تجربه در کشورداری است بهره گرفته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/6571/214 نوری، محمد، ص215-214]</ref>.
هر چهار ‎‎اثر‎ سیاسی [[ماوردی، علی بن محمد|ماوردی]] مشحون از دانش‎های فقهی، کلامی، تفسیری و حدیثی، اما نه به‎ یک‎ اندازه‎ است. آقای رضوان السید مصادر گفته‌های [[ماوردی، علی بن محمد|ماوردی]] را در تسهیل النظر، در پاورقی‎ها و نیز در فهارس پایانی آورده است. غیر از استفاده از قرآن، احادیث نبوی‎ و نهج‎البلاغه، جملات و عبارت‎‎های فراوانی از آثار یونانی، ایرانی و عربی قبل از اسلام آورده است. نقل‎قول‎های فراوان از اسکندر، اردشیر، انوشیروان کسری، بزرگمهر، سقراط، لقمان حکیم، متنبی، جالینوس، هم‎چنین از خلیفه‎‎ها و سردمداران اسلامی به‌عنوان تجربه‌های زمامداری مانند مأمون و هارون‎الرشید آورده است. تعبیر قال بعض الخلفاء زیاد دارد. در باب اول نظامی که از فضایل و رذایل ارائه کرده شبیه‎ اخلاق‎ نیکو ماخوس ارسطو است. در باب دوم از واژه‌های الحزم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/98 ر.ک: متن کتاب، ص 98]، [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/127 127]، 128، [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/157 157]، </ref>‎، الحذر<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/182 ر.ک: همان، ص 182]، 212، [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/262 262]</ref>‎ تدبیر<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/158 ر.ک: همان، ص 158]</ref>‎، و غیره که گویای اهمیت عقل و تجربه در کشورداری است بهره گرفته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/6571/214 نوری، محمد، ص215-214]</ref>.


نویسنده در فصل دوم کتاب مبادی فضیلت‎ها را ذکر کرده است؛ او اول فضائل را عقل و آخر آن را عدل دانسته است. سپس بر ادعای خود چنین استدلال می‌کند که اصل و اساس فضیلت‎ها عقل است چراکه فضیلت از عقل ایجاد می‌شود و به‎وسیله آن تدبیر می‌شود. عدل نیز نتیجه فضیلت است زیرا به‎وسیله عدل بر فضائل توانایی حاصل می‌شود پس آخر فضائل عدل است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/12 ر.ک: متن کتاب، ص12]</ref>‎.
نویسنده در فصل دوم کتاب مبادی فضیلت‎ها را ذکر کرده است؛ او اول فضائل را عقل و آخر آن را عدل دانسته است. سپس بر ادعای خود چنین استدلال می‌کند که اصل و اساس فضیلت‎ها عقل است چراکه فضیلت از عقل ایجاد می‌شود و به‌وسیله آن تدبیر می‌شود. عدل نیز نتیجه فضیلت است زیرا به‌وسیله عدل بر فضائل توانایی حاصل می‌شود پس آخر فضائل عدل است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/12 ر.ک: متن کتاب، ص12]</ref>‎.


[[ماوردی، علی بن محمد|ماوردی]] در فصل نوزدهم کتاب از جمله ویژگی‎های زمامدار را افضلیت دینی از مردم دانسته است؛ همان‎گونه که مردم باید از او فرمان‎برداری داشته باشند. سپس به توصیه اردشیر بن بابک به پادشاهان فارس اشاره کرده است: دین و حکومت توأم هستند. هیچ‎یک بدون دیگری پایدار نخواهند بود؛ چراکه دین اساس حکومت و پادشاه نگهبان دین است. حکومت باید اساس داشته باشد و اساس نیز نگهبان لازم دارد؛ زیرا آنچه محافظی نداشته باشد ضایع و آنچه پایه و اساسی ندارد ویران می‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/148 ر.ک: همان، ص149-148]</ref>‎.
[[ماوردی، علی بن محمد|ماوردی]] در فصل نوزدهم کتاب از جمله ویژگی‎های زمامدار را افضلیت دینی از مردم دانسته است؛ همان‎گونه که مردم باید از او فرمان‎برداری داشته باشند. سپس به توصیه اردشیر بن بابک به پادشاهان فارس اشاره کرده است: دین و حکومت توأم هستند. هیچ‎یک بدون دیگری پایدار نخواهند بود؛ چراکه دین اساس حکومت و پادشاه نگهبان دین است. حکومت باید اساس داشته باشد و اساس نیز نگهبان لازم دارد؛ زیرا آنچه محافظی نداشته باشد ضایع و آنچه پایه و اساسی ندارد ویران می‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/148 ر.ک: همان، ص149-148]</ref>‎.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش