۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'الإتقان فـي عـلوم القـرآن' به 'الإتقان في علوم القرآن '
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - 'الإتقان فـي عـلوم القـرآن' به 'الإتقان في علوم القرآن ') |
||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
مـصحف نوشت ابوبکر مـرجع تـمام مصحف‌هایی گشت که پس‌ازآن نوشته شده‌اند و لذا صـحابه آن را مـصحف نمونه یا الگو نامیدند، چون تمام مصحف‌هایی که پس‌ازآن نوشته‌اند چه در دوران خـلافت ابوبکر و چه عمر و چه عثمان نـسخه‌برداری از آن است<ref>ر.ک: همان، ص34؛ همان، ص34؛ همان، ص29</ref>. در زمان خلافت عثمان میان برخی از مسلمانان در قرائت اختلاف پیش آمد و ایـن کـار مسلمانان و خلیفه وقت را ملزم نمود کـه چـند نـسخ رسـمی از مـصحف نمونه نسخه‌برداری کـنند و در شـهرها منتشر سازند تا در برابر دیگر مصحف‌های خاص به آن تکیه شود. ویژگی این گردآوری که گردآوری مرحله چهارم نامیده شده آن است که مصحف الگو و نمونه را به هـمه مـسلمانان عمومیت بخشید و تمام مصحف‌های ویژه را سوزاند تا امت پیرامون مصحف نمونه به وحدت برسند. بدین ترتیب درمی‌یابیم که تمام فرایند گردآوری قرآن در متن قرآنی بدون تغییر و زیاد و کم کـردن بـا هم منطبق‌اند. این تعدد و تنوع روندها تنها در شکل‌های گردآوری است نه در مضمون و محتوا<ref>ر.ک: همان، ص35؛ همان، ص35-34؛ همان، ص29</ref>. | مـصحف نوشت ابوبکر مـرجع تـمام مصحف‌هایی گشت که پس‌ازآن نوشته شده‌اند و لذا صـحابه آن را مـصحف نمونه یا الگو نامیدند، چون تمام مصحف‌هایی که پس‌ازآن نوشته‌اند چه در دوران خـلافت ابوبکر و چه عمر و چه عثمان نـسخه‌برداری از آن است<ref>ر.ک: همان، ص34؛ همان، ص34؛ همان، ص29</ref>. در زمان خلافت عثمان میان برخی از مسلمانان در قرائت اختلاف پیش آمد و ایـن کـار مسلمانان و خلیفه وقت را ملزم نمود کـه چـند نـسخ رسـمی از مـصحف نمونه نسخه‌برداری کـنند و در شـهرها منتشر سازند تا در برابر دیگر مصحف‌های خاص به آن تکیه شود. ویژگی این گردآوری که گردآوری مرحله چهارم نامیده شده آن است که مصحف الگو و نمونه را به هـمه مـسلمانان عمومیت بخشید و تمام مصحف‌های ویژه را سوزاند تا امت پیرامون مصحف نمونه به وحدت برسند. بدین ترتیب درمی‌یابیم که تمام فرایند گردآوری قرآن در متن قرآنی بدون تغییر و زیاد و کم کـردن بـا هم منطبق‌اند. این تعدد و تنوع روندها تنها در شکل‌های گردآوری است نه در مضمون و محتوا<ref>ر.ک: همان، ص35؛ همان، ص35-34؛ همان، ص29</ref>. | ||
در آخرین فصل از باب اول کتاب، موضوع نوآوری در علوم قرآنی مطرح شده است. در مـیان دانـشمندان مسلمان نخستین کسی که به این نکته توجه نمود زرکشی(متوفی794ق) است. وی بر آن است: «ازآنجایی‌که علوم قرآنی محدود نیست و معانی آن نیز دست‌یافتنی نیست، توجه به آن تا جایی که ممکن بـاشد، لازم است و گذشتگان به تدوین کتابی در این زمینه که شامل انواع علوم آن باشد نپرداخته‌اند، حال‌آنکه به تدوین در حوزه حدیث اقدام نموده‌اند. به همین سبب با طلب خیر از خداوند به تدوین کـتابی جـامع در این حوزه دست یازیدم و مطالبی را که دراین‌باره گفته شده بود گرد آوردم و با معانی زیبا و حکمت‌های بلند، آن را آراستم». زرکشی پس‌ازاین مـطالب بـه بیان گونه‌های علوم قرآنی پرداخته که موضوع‌های بحث آن در این کتاب به 47 گونه رسیده است. پس از حدود یک قرن، سیوطی (متوفی911ق) پس از پرداختن به گونه‌های چهل‌وهفت‌گانه زرکشی، کوشید تا در کتاب | در آخرین فصل از باب اول کتاب، موضوع نوآوری در علوم قرآنی مطرح شده است. در مـیان دانـشمندان مسلمان نخستین کسی که به این نکته توجه نمود زرکشی(متوفی794ق) است. وی بر آن است: «ازآنجایی‌که علوم قرآنی محدود نیست و معانی آن نیز دست‌یافتنی نیست، توجه به آن تا جایی که ممکن بـاشد، لازم است و گذشتگان به تدوین کتابی در این زمینه که شامل انواع علوم آن باشد نپرداخته‌اند، حال‌آنکه به تدوین در حوزه حدیث اقدام نموده‌اند. به همین سبب با طلب خیر از خداوند به تدوین کـتابی جـامع در این حوزه دست یازیدم و مطالبی را که دراین‌باره گفته شده بود گرد آوردم و با معانی زیبا و حکمت‌های بلند، آن را آراستم». زرکشی پس‌ازاین مـطالب بـه بیان گونه‌های علوم قرآنی پرداخته که موضوع‌های بحث آن در این کتاب به 47 گونه رسیده است. پس از حدود یک قرن، سیوطی (متوفی911ق) پس از پرداختن به گونه‌های چهل‌وهفت‌گانه زرکشی، کوشید تا در کتاب «[[الإتقان في علوم القرآن]] » به هشتاد نوع از آن بپردازد<ref>ر.ک: همان، ص38-37؛ همان، ص37-36؛ همان، ص30-29</ref>. | ||
در باب دوم از بخش اول کـتاب بـه تبیین معنای تفسیر تاریخی و رد شـبه‌ها پیـرامون آن پرداخـته و به مسائلی چون مفهوم نظریه وحدت تاریخی سوره‌ها و رابطه میان آن و وحدت موضوعی اشاره شده است. در فصل سوم از این باب، «وحدت تاریخی» مورد بحث قرار گرفته است. وحـدت تـاریخی یعنی ویژگی انحصاری یک سوره از تاریخ آغاز تا پایان آن. گام‌های اساسی برای شناخت وحدت تـاریخی هر سوره به‌قرار زیر است: | در باب دوم از بخش اول کـتاب بـه تبیین معنای تفسیر تاریخی و رد شـبه‌ها پیـرامون آن پرداخـته و به مسائلی چون مفهوم نظریه وحدت تاریخی سوره‌ها و رابطه میان آن و وحدت موضوعی اشاره شده است. در فصل سوم از این باب، «وحدت تاریخی» مورد بحث قرار گرفته است. وحـدت تـاریخی یعنی ویژگی انحصاری یک سوره از تاریخ آغاز تا پایان آن. گام‌های اساسی برای شناخت وحدت تـاریخی هر سوره به‌قرار زیر است: | ||