الهی قمشه‌ای، مهدی

مهدی الهی قمشه‎ای از علمای شیعه، مترجم قرآن و از اساتید دانشگاه الهیات دانشگاه تهران بود. او در حکمت و فلسفه و عرفان و فقه و اصول و تفسیر، دانش داشت و دارای طبع لطیف و خط خوشی هم بود.

الهی قمشه‌ای، مهدی
نام الهی قمشه‌ای، مهدی
نام‎های دیگر ال‍ه‍ی ق‍م‍ش‍ه‌ای، م‍ح‍ی‌ال‍دین م‍ه‍دي

ق‍م‍ش‍ه‌اي‌، م‍ه‍دي‌

ال‍ه‍ی ق‍م‍ش‍ه‌ای، م‍ح‍م‍د م‍ه‍دي‌

ال‍ه‍ی ق‍م‍ش‍ه‌ای، م‍ح‍م‍د

دکتر مهدی الهی قمشه‌ای

حکیم الهی قمشه‌ای

Mirza Mahdi Elahi Qomshehei

نام پدر میرزا ابوالحسن
متولد 1280ش
محل تولد قمشه اصفهان (شهرضا)
رحلت 1352ش / 1393ق / 1973م
اساتید شیخ اسدالله یزدی

ملا محمدعلی معروف به حاجی فاضل، محمدهادی فرزانه قمشه‎ای

برخی آثار صحيفه سجاديه /نوع اثر:کتاب /نقش: مترجم

منظومه نغمه حسینی

کد مؤلف AUTHORCODE02856AUTHORCODE

زیست‎نامه

میرزا مهدی الهی قمشه‎ای معروف به محی‎الدین، فرزند میرزا ابوالحسن از علمای تهران بود که در سال 1322 در قمشه اصفهان (شهرضا) به دنیا آمد.[۱] در اشعارش به الهی تخلص می‌کرد. اصالتاً از سادات بحرین بود و نیاکانش در زمان نادرشاه از بحرین به قمشه آمدند و در آنجا مقیم شدند. لذا به الهی قمشه‎ای مشهور بود. علامه حسن‎زاده از زبان او می‎نویسد: «بارها به این بنده می‎فرمود که من اصلاً، از سادات بحرینم ولی چون در کسوت متعارف فعلی که اختصاص به شیخ دارد شناخته شده‎ام از تبدیل عمامه سفید به سیاه خودداری می‌کنم»[۲] او اکثر تابستان‎ها برای زیارت به مشهد می‎رفت.[۳]

وفات

میرزا مهدی الهی، در شب سه‎شنبه دوازدهم ربیع‎الثانی 1393 قمری مطابق با 25 اردیبهشت 1325 شمسی از دنیا رفت. صبح روز قبلش درسش را برگزار کرده بود و آثاری از بیماری در وی نبود. جنازه‎اش را به قم حمل و در وادی‎السلام این شهر دفن کردند.[۴] علامه طباطبایی در خاک‎سپاری میرزا مهدی الهی بسیار گریست.[۵]

اطلاعات علمی

اساتید و سفرهای علمی

وی دروس ابتدایی و سطوح نهایی را در فقه و اصول از علما و حکمای قمشه و اصفهان فرا گرفت و از آنجا به مشهد سفر کرد. در مشهد از اساتید بنام آنجا مانند آقابزرگ حکیم، حاج‎آقا حسین قمی، میرزا مهدی اصفهانی و آیت‌الله برسی و... بهره برد. او پس از مشهد به تهران رفت و در دانشکده الهیات و دانشگاه تهران به تدریس فلسفه و حکمت و سایر علوم پرداخت.[۶] از دیگر اساتید او می‎توان شیخ اسدالله یزدی، ملا محمدعلی معروف به حاجی فاضل، محمدهادی فرزانه قمشه‎ای و... را نام برد.[۷] او خط را از میرخانی تعلیم می‎گرفت.[۸] وی در شب‎های جمعه جلسه درس تفسیر داشت.[۹] و کتاب قانون بوعلی را هم در تهران تدریس می‌کرد.[۱۰] طبع لطیف او باعث سرایش دیوان اشعار او شده است.

شاگردان

حسن حسن‎زاده آملی؛

عبدالله جوادی آملی؛

ربانی تربتی؛

سید ابوالحسن رفیعی قزوینی؛

دکتر محمد انور؛

کاظم مدیر شانه‎چی؛

سید محمدباقر حجتی؛

محمدباقر محقق؛

عبدالرحیم ملکیان.[۱۱]


آثار

ترجمه

ترجمه آزاد و خلاصه تفسیر قرآن کریم؛

ترجمه آزاد مفاتیح‎الجنان شیخ عباس قمی؛

ترجمه و شرح صحیفه سجادیه[۱۲]

تألیف

حکمت الهی در دو جلد کلیات دیوان الهی (شامل نغمه الهی، نغمه حسینی، نغمه عشاق)

توحید هوشمندان (ترجمه و شرح فصوص فارابی)[۱۳]

تصحیح تفسیر ابوالفتوح رازی و تعلیقات بر آن[۱۴]

تصحیح دوبیتی‎های باباطاهر[۱۵]

پانویس

  1. ر.ک: شریف رازی، محمد، ج8، ص108
  2. ر.ک: حسن‎زاده آملی، حسن، ص83
  3. ر.ک: همان، ص86
  4. ر.ک: همان، ص92-93
  5. ر.ک: همان، ص91
  6. ر.ک: شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج8، ص108
  7. ر.ک: حسن‎زاده آملی، نامه‎ها برنامه‎ها، ص84
  8. ر.ک: همان، ص88
  9. ر.ک: همان، ص84
  10. ر.ک: همان، ص85
  11. ر.ک: سایت راسخون
  12. ر.ک: شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج8، ص109
  13. ر.ک: همان
  14. ر.ک: حسن‎زاده آملی، نامه‎ها برنامه‎ها، ص84
  15. ر.ک: همان، ص88

منابع مقاله

شریف رازی، محمد، گنجینه دانشمندان، کتاب‎فروشی اسلامیه، تهران، 1352 ش. حسن‎زاده آملی، حسن، نامه‎ها برنامه‎ها، الف لام میم، قم، 1386 ش. پایگاه اینترنتی راسخون به آدرس: http://rasekhoon.net/article/show/156510

وابسته‌ها

دیوان اشعار

دیوان الهی قمشه‌ای

حکمت عملی یا اخلاق مرتضوی

حکمت الهی عام و خاص

کلیات دیوان الهی قمشه‌ای

صحیفه سجادیه ترجمه الهی

تفصیل آیات القرآن الحکیم بانضمام کتاب المستدرک

حکمت الهی

منظومه نغمه حسینی

قصيده قرآنيه

قرآن کریم با ترجمه فارسی از روی قرآن سلطانی