۸٬۴۴۵
ویرایش
←وابسته‌ها: مناجات الهیات حضرت امیر علیه‌السلام و معجم الشعراء
جز (جایگزینی متن - ' فى ' به ' في ') |
|||
| (۲۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR02491J1.jpg | |||
| عنوان =الموشح | |||
| | | عنوان‌های دیگر =مآخذ العلماء علی الشعراء في عدة أنواع من صناعة الشعر | ||
| پدیدآوران = | |||
[[مرزبانی، محمد بن عمران]] (نویسنده) | |||
| | |||
| | |||
[[بجاوی، علی محمد]] (محقق) | [[بجاوی، علی محمد]] (محقق) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =PJA 2215 /م4م8 | ||
| موضوع = | |||
زبان عربی - فن شعر | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
شاعران عرب | شاعران عرب | ||
شعر عربی - تاریخ و نقد | شعر عربی - تاریخ و نقد | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | نهضة مصر | ||
| مکان نشر =قاهره - مصر | |||
| سال نشر = | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
= | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02491AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02491 | |||
| کتابخوان همراه نور =02491 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''الموشح، مآخذ العلماء على الشعراء في عدة أنواع من صناعة الشعر'''، اثر عربى [[مرزبانی، محمد بن عمران |ابوعبدالله محمد بن عمران بن موسى مرزبانى]]، كتابى است در نقد شعر كه در قرن چهارم هجرى نوشته شده است. | '''الموشح، مآخذ العلماء على الشعراء في عدة أنواع من صناعة الشعر'''، اثر عربى [[مرزبانی، محمد بن عمران |ابوعبدالله محمد بن عمران بن موسى مرزبانى]]، كتابى است در نقد شعر كه در قرن چهارم هجرى نوشته شده است. | ||
== ساختار == | ==ساختار== | ||
كتاب با مقدمه محقق آغاز و مطالب در چهار باب تنظيم شده و نویسنده در هر باب، به بررسى شعراى دوران خاصى، پرداخته است. | |||
نویسنده نظريات علما را درباره شعرا نقل كرده، ولى صرفا به اين نقل اكتفا نمى‌كند، بلكه علاوه بر ذكر مآخذ، كتاب را بر حسب شعرا و شعرا را بر حسب زمانى كه مى‌زيسته‌اند مرتب نموده است. علاوه بر اين، در مواجهه با اين مآخذ، همانند فردى آگاه و مطلع برخورد نموده؛ ازاين‌رو برخى را توثيق مى‌كند و بعضى را داراى اشكال دانسته و مواردى را نيز تصحيح مى‌نمايد. | |||
نقد شعر در تاريخ ادبيات سابقه‌اى بس طولانى دارد. در عصر اموى گفت‌وگوها و نظريات گوناگونى درباره شاعرترين شعرا صورت مى‌گرفت كه گاه به منازعه و دشمنى منجر مى‌شد. | نقد شعر در تاريخ ادبيات سابقه‌اى بس طولانى دارد. در عصر اموى گفت‌وگوها و نظريات گوناگونى درباره شاعرترين شعرا صورت مى‌گرفت كه گاه به منازعه و دشمنى منجر مى‌شد. | ||
اما | اما اولین كسى كه به تأليف كتابى در اين زمينه پرداخت، محمد بن سلام جمحى (232ق) بود كه در «طبقات الشعراء» به اين امر پرداخت. پس از وى، [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] (276ق) در «الشعر و الشعراء» و ابوالعباس ثعلب (291ق) در «قواعد الشعر» و قدامة بن جعفر (310ق) در «نقد الشعر» و نيز ابن طباطباى علوى (322) در «عيار الشعر» و در آخر حسن بن بشر آمدى (370ق) در «الموازنة بين ابي‌تمام و البحتري» به اين امر پرداختند. در اثر حاضر، مؤلف در موارد بسيارى به آراء و نظريات ناقدين مذكور در باب شعر اشاره كرده است؛ بنابراین اثر حاضر، كتابى است كه در نقد شعر نگارش يافته است. | ||
مؤلف در اين كتاب، به عيوب و ايراداتى كه اهل علم نسبت به شعرا وارد دانسته‌اند، از قبيل: لحن، اسناد، ايطاء، اقواء، تضمين و... پرداخته است. | مؤلف در اين كتاب، به عيوب و ايراداتى كه اهل علم نسبت به شعرا وارد دانسته‌اند، از قبيل: لحن، اسناد، ايطاء، اقواء، تضمين و... پرداخته است. | ||
== گزارش محتوا == | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه، به توضيح اسناد، ايطاء، اقواء و اكفا پرداخته شده است. | در مقدمه، به توضيح اسناد، ايطاء، اقواء و اكفا پرداخته شده است. | ||
| خط ۶۹: | خط ۴۹: | ||
در پايان اين باب، نكاتى پيرامون ضروريات شعرى بيان شده است. | در پايان اين باب، نكاتى پيرامون ضروريات شعرى بيان شده است. | ||
در باب دوم، شعر شعراى اسلامى مورد بررسى واقع شده است. اين شعرا، عبارتند از: فرزدق؛ جرير بن عطيه خطفى؛ اخطل (غياث بن غوث)؛ كثير بن عبدالرحمن؛ راعى الابل نميرى؛ قطامى؛ ذوالرمه؛ | در باب دوم، شعر شعراى اسلامى مورد بررسى واقع شده است. اين شعرا، عبارتند از: فرزدق؛ جرير بن عطيه خطفى؛ اخطل (غياث بن غوث)؛ كثير بن عبدالرحمن؛ راعى الابل نميرى؛ قطامى؛ ذوالرمه؛ عبيدالله بن قيس رقيات؛ احرص بن محمد؛ ابودهيل جمحى؛ نصيب الاسود؛ عدى بن رقاع؛ اعشى همدان؛ جمل بن معمر عذرى؛ عمر بن ابى‌ربيعه؛ قيس بن ذريح؛ مجنون بنى عامر؛ طرماح بن حكيم؛ حارث بن خالد مخزومى؛ عبدالله بن عمر عبلى؛ عروة بن اذينه؛ اغلب العجلى؛ ابوالنجم عجلى؛ عجاج؛ رؤبة بن عجاج؛ ابونخيله سعدى؛ مالك بن اسماء؛ قحيف عامرى؛ اقيشر اسدى؛ ايمن بن خريم؛ ابن هرمه؛ عبدالرحمن القس؛ نوح بن جرير؛ ابوحبه الثميرى؛ ابن ميادة المرى و عبدالله بن مسلم بن جندب هذلى؛ حسین بن مطير. | ||
در پايان اين باب نيز مطالبى پيرامون عيوب معانى شعر، عيوب ائتلاف لفظ و معنى، عيوب ائتلاف لفظ و وزن، عيوب ائتلاف معنى و قافيه مطرح شده است. | در پايان اين باب نيز مطالبى پيرامون عيوب معانى شعر، عيوب ائتلاف لفظ و معنى، عيوب ائتلاف لفظ و وزن، عيوب ائتلاف معنى و قافيه مطرح شده است. | ||
شعر شعراى جديد، در باب سوم مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. برخى از اين شاعران، عبارتند از: بشار بن برد العقبلى؛ مروان بن ابى‌حفصه؛ ابوالعتاهيه؛ ابونواس؛ مسلم بن | شعر شعراى جديد، در باب سوم مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. برخى از اين شاعران، عبارتند از: بشار بن برد العقبلى؛ مروان بن ابى‌حفصه؛ ابوالعتاهيه؛ ابونواس؛ مسلم بن ولید؛ عباس بن الاحنف؛ كلثوم بن عمرو العتابى؛ اشجع السلمى؛ محمد بن مناذر؛ مؤمل بن اميل؛ العمانى الراجز؛ بكر بن النطاح؛ فضل الرقاشى؛ محمد بن يسير الحميرى؛ دعبل بن على الخزاعى؛ اسحاق بن ابراهیم موصلى و... | ||
باب پايانى، به بيان نكوهش اشعار پست و مضطرب اختصاص داده شده است. | باب پايانى، به بيان نكوهش اشعار پست و مضطرب اختصاص داده شده است. | ||
| خط ۸۰: | خط ۶۰: | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
تحقيق كتاب، توسط على محمد البجاوى صورت گرفته است. | تحقيق كتاب، توسط على محمد البجاوى صورت گرفته است. | ||
محقق در پاورقى‌ها، مراجع ضبط، شرح، تحقيق و... را ثبت كرده است تا باعث اطمينان خواننده باشد. در پايان كتاب نيز فهرست‌هاى متنوعى افزوده است كه دستيابى به مطالب و موضوعات كتاب را تسهيل مى‌كند. | محقق در پاورقى‌ها، مراجع ضبط، شرح، تحقيق و... را ثبت كرده است تا باعث اطمينان خواننده باشد. در پايان كتاب نيز فهرست‌هاى متنوعى افزوده است كه دستيابى به مطالب و موضوعات كتاب را تسهيل مى‌كند. | ||
== منابع مقاله == | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب. | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[مناجات الهیات حضرت امیر علیه‌السلام]] | |||
[[معجم الشعراء]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات عربی]] | |||