المنية و الأمل
المنية و الامل، كتابى است به زبان عربى، تأليف قاضى عبدالجبار همدانى يا احمد بن يحيى بن مرتضى در معرفى فرق اسلامى.
| المنیة و الأمل | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | محمد، عصام الدین (مقدمه نویس و مصحح)
قاضی عبدالجبار بن احمد (نويسنده) مرتضی، احمد بن یحیی (گردآورنده) |
| ناشر | دار المعرفة الجامعية |
| مکان نشر | اسکندریه - مصر |
| سال نشر | 1425 ق یا 2004 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اسلام - فرقه‌ها
معتزله - تاریخ معتزله - سرگذشت‌نامه معتزله - عقاید معتزله - فرقه‌ها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 237/2 /ق2م8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب حاضر، داراى مقدمه‌اى به قلم محقق، عصام‌الدين محمد على و دو بخش اصلى است. بخش اول به معرفى طبقات معتزله اختصاص يافته و بخش دوم به معرفى فلسفه و فِرَق معتزلى.
گزارش محتوا
مؤلّف، كه داراى گرايش اعتزالى در كلام است، اين اثر را به منظور اثبات آراى معتزله نگاشته است. حجم عمده محتواى كتاب درباره شخصيت‌هاى معتزلى است، اعم از معتزله واقعى و يا شخصيت‌هايى كه وى آنها را معتزلى جلوه داده است. با اين حال، اين كتاب با توجه به اطلاعات سودمند آن درباره فرقه‌هاى اسلامى، به ويژه قسمت اول آن، به عنوان يكى از منابع شناخت فرقه‌هاى ديگر مورد قبول و استناد پژوهش‌گران واقع شده است، هر چند گزارش‌هاى وى از فرق اسلامى، به ويژه شيعيان، در هم پراكنده و عارى از بررسى منظّم و علمى است و نمى‌توان بر اساس آن، فهرست يك‌دستى از فرق شيعى ارائه كرد.
نويسنده، در تقسيم‌بندى شيعيان، شكل‌گيرى شيعه به معناى كلامى آن را پس از شهادت امام حسين(ع) مى‌داند و مدعى است: شيعيانى كه با معتزليان آمد و شد نداشتند، در جرگه «اهل تشبيه» درآمدند. او نيز همانند بسيارى از ملل و نحل نگاران، قول به تجسيم و تشبيه را به هشام نسبت مى‌دهد.
مؤلف، معتزله را در دوازده طبقه دسته‌بندى مى‌كند. در بخش معرفى فلسفه معتزله، مؤلف به بررسى توحيد، علم و اراده و كلام خداوند، اعجاز قرآن، اجسام طبیعیه، حركت و...از ديدگاه معتزله پرداخته است.
وضعيت كتاب
كتاب حاضر، مشتمل بر پارقى‌هايى به قلم محقق و فهرست‌هاى ذيل مى‌باشد:
فهرست آيات، احاديث، اشعار، اعلام، فرقه‌ها و موضوعات.
منابع مقاله
1- آقانورى، على، شيعه و فرقه‌هاى شيعى از نگاه ارباب ملل و نحل(گزارش‌ها و كاستى ها)، شيعه شناسى، پاييز 1383،ش 7، ص76 - 39.
2- فهرس التراث، ج 1، ص760.
3- مقدمه محقق.