القول في علم النجوم

القول فی علم النجوم اثر ابوبکر احمد بن علی بن ثابت بن مهدی معروف به خطیب بغدادی (392- 463ق)، پیرامون علم نجوم و انتقاد از قائلین به تأثیر ستارگان و کواکب در جهان نوشته شده است.

القول في علم النجوم
القول في علم النجوم
پدیدآورانخطیب بغدادی، احمد بن علی (نويسنده) سعید،یوسف بن محمد (محقق)
ناشرمرکز البحوث و الدراسات الاجتماعیة کلیة الآداب - جامعة القاهرة
مکان نشرعربستان - ریاض
سال نشر1420ق - 1999م
چاپ1
موضوعمتون‌ قدیمی‌ تا‌ قرن‌ ۱۴ اخترگویی‌ اسلامی‌,متون‌ قدیمی‌ تا‌ قرن‌ ۱۴ اخترگوئی‌ عربی‌,احا‌دیث‌ اخترگویی‌,متون‌ قدیمی‌ تا‌ قرن‌ ۱۴ نجوم‌ اسلامی‌,احا‌دیث‌ نجوم‌ اسلامی‌,متون‌ قدیمی‌ تا‌ قرن‌ ۱۴ علوم‌ غریبه‌ اسلامی‌
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
/ع4خ6 1688 BF
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

خطیب نامی برای کتاب خود ذکر نکرده و فقط گفته است: «هذه رساله فی علم النجوم». کسانی که این کتاب را به او نسبت داده‌اند نیز هریک، با عنوان متفاوت ولی نزدیک به هم از آن یاد کرده‌اند. به‌عنوان‌مثال، در کتاب «المنتظم»، «الوافی بالوفیات» و «معجم الأدباء» تحت عنوان «القول فی علم النجوم»، در کتاب «سیر أعلام النبلاء»، «تذکرة الحفاظ» و «طبقات الشافعیه الکبری» با عنوان «القول فی علم النجوم»، در کتاب «فتح الباری»، «تهذیب التهذیب» و «فیض القدیر» با نام «ذم النجوم» و در کتاب «الجامع الصغیر»، «الدر المنثور» و «الرساله المستطرفه»، تحت عنوان «النجوم» از این کتاب، نام برده شده است[۱].

کتاب، از منظر اعتقادی، حائز اهمیت است، زیرا با توحید الوهیت، توحید ربوبیت و توحید در اسماء و صفات الهی، مرتبط است. مطالب مندرج در آن، پاسخی است به کسانی که به غیر خداوند امیدوار بوده و به اموری همچون ستارگان، سیارات و صورت‌های فلکی، توکل می‌کنند و برای آنها، قربانی می‎‌کنند و به درگاه آنها، تضرع کرده و به آنان امید می‌ورزند و از قدرت آنان، ترسیده و بر آنان تکیه می‌کنند[۲].

خطیب، رویکرد و روش اهل‌سنت را دنبال کرده است، بدین صورت که در استدلال خود به قرآن، سنت، اقوال سلف و اجماع تکیه نموده و باطل بودن گفتار مخالفین را به واسطه، مخالفت نظر آنان با کتاب و سنت و نیز تناقضات اقوال آنان با یکدیگر، نشان داده است. وی در تأیید اقوال و نظریات خود، از تفسیر قرآن به قرآن، تفسیر قرآن به سنت و نیز تفسیر بر اساس اقوال سلف، استفاده کرده است[۳].

محقق مقدمه مفصلی در چهار فصل نگاشته است[۴]. بغدادی پس از توضیح کوتاهی پیرامون انگیزه خود،[۵]، به بحث درباره اقسام علم نجوم، اعم از مباح و حرام و مباحث پیرامون آن، پرداخته است.

پانویس

  1. مقدمه محقق، ص57- 58
  2. همان، ص62
  3. همان، ص66
  4. همان، ص7- 122
  5. متن کتاب،ص126

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.


وابسته‌ها