۸٬۳۸۲
ویرایش
←وابسته‌ها: +
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←وابسته‌ها: +) |
||
| (۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[حکیم، محمدباقر]] (نویسنده) | [[حکیم، سید محمدباقر]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 88 /ح8ق6 | | کد کنگره =BP 88 /ح8ق6 | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
پيامبران در قرآن | پيامبران در قرآن | ||
قرآن - | قرآن - قصه‌ها | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
المرکز العالمي للدراسات | المرکز العالمي للدراسات الاسلامىة | ||
| مکان نشر = ایران | | مکان نشر = ایران | ||
| سال نشر =مجلد1: 1425ق | | سال نشر =مجلد1: 1425ق | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
| چاپ =2 | | چاپ =2 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =12553 | ||
| کتابخوان همراه نور =12553 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
'''القصص القرآني''' تألیف [[حکیم، محمدباقر|محمدباقر حکیم]]، از جمله آثار قرآنی است که موضوع | {{کاربردهای دیگر|قصص القرآن (ابهام زدایی)}} | ||
'''القصص القرآني''' تألیف [[حکیم، سید محمدباقر|محمدباقر حکیم]]، از جمله آثار قرآنی است که موضوع داستان در قرآن، دلایل طرح مباحث قرآنی از طریق قصه را مورد بررسی قرار داده است. اهمیت اثر بدین‌جهت است که در تحلیل قصه‌های قرآنی آثار اندکی به رشته تحریر درآمده است. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۷: | ||
نویسنده در مقدمه کتاب، موضوع قصه در قرآن را از مهم‌ترین موضوعات قرآنی دانسته است که نیازمند اهتمام خاص و عنایت ویژه‌ای است؛ چراکه یک‌سوم قرآن کریم و عمده اهداف قرآن کریم با قصه تبیین شده است. وی سپس به سابقه تدریس داستان‌های قرآنی اشاره کرده که ابتدا به شیوه‌ای جدید در دانشگاه اصول دین توسط خود وی تدریس شده است. پس‌ازآن برای این‌که قابلیت نشر به‌صورت کتاب را داشته باشد تصمیم به توسعه بحث می‌گیرد. تدریس در دانشگاه امام صادق(ع) زمینه‌ای را فراهم می‌کند که موضوعات دیگری را به همراه شرح و تحلیل مطلب به بحث اضافه کند. سپس مرکز جهانی علوم اسلامی به او پیشنهاد افزودن قصه‌های انبیای اولوالعزم(ع) به‌جز حضرت محمد(ص) را می‌دهد؛ بنابراین داستان نوح و ابراهیم و عیسی(ع) نیز به مباحث افزوده می‌شود اما ازآنجاکه مباحث پیشین مشتمل بر داستان تحلیلی موسی(ع) بوده است در این بخش از آن صرف‌نظر می‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20494/1/9 ر.ک: مقدمه، ص10-9]</ref> | نویسنده در مقدمه کتاب، موضوع قصه در قرآن را از مهم‌ترین موضوعات قرآنی دانسته است که نیازمند اهتمام خاص و عنایت ویژه‌ای است؛ چراکه یک‌سوم قرآن کریم و عمده اهداف قرآن کریم با قصه تبیین شده است. وی سپس به سابقه تدریس داستان‌های قرآنی اشاره کرده که ابتدا به شیوه‌ای جدید در دانشگاه اصول دین توسط خود وی تدریس شده است. پس‌ازآن برای این‌که قابلیت نشر به‌صورت کتاب را داشته باشد تصمیم به توسعه بحث می‌گیرد. تدریس در دانشگاه امام صادق(ع) زمینه‌ای را فراهم می‌کند که موضوعات دیگری را به همراه شرح و تحلیل مطلب به بحث اضافه کند. سپس مرکز جهانی علوم اسلامی به او پیشنهاد افزودن قصه‌های انبیای اولوالعزم(ع) به‌جز حضرت محمد(ص) را می‌دهد؛ بنابراین داستان نوح و ابراهیم و عیسی(ع) نیز به مباحث افزوده می‌شود اما ازآنجاکه مباحث پیشین مشتمل بر داستان تحلیلی موسی(ع) بوده است در این بخش از آن صرف‌نظر می‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20494/1/9 ر.ک: مقدمه، ص10-9]</ref> | ||
بخش اول کتاب مشتمل بر پنج فصل است. در فصل اول ویژگی‌های قصه‌های قرآنی از دو جهت تبیین شده است: جهت اول قصه‌های قرآنی و هدف عمومی از نزول قرآن و جهت دوم ویژگی‌های اساسی | بخش اول کتاب مشتمل بر پنج فصل است. در فصل اول ویژگی‌های قصه‌های قرآنی از دو جهت تبیین شده است: جهت اول قصه‌های قرآنی و هدف عمومی از نزول قرآن و جهت دوم ویژگی‌های اساسی قصه در قرآن. | ||
درباره جهت اول باید گفت که قرآن، قصه را به‌عنوان موضوعی مستقل بیان نکرده است؛ بلکه از آن به‌عنوان روشی برای تحقق اهداف و اغراض دینی به‌کار گرفته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20494/1/21 ر.ک: متن کتاب، ص21]</ref> در خصوص جهت دوم نیز با استفاده از آیه 111 سوره یوسف می‌توان چنین نتیجه گرفت که قصه‌های قرآن از چهار ویژگی واقعی، راست، حکمت و اخلاقی بودن برخوردار هستند. درباره ویژگی دوم چنین می‌خوانیم که در ذکر اتفاقات و وقایع تاریخی که زندگی انبیا و اقوام آن‌ها را ذکر کرده‌اند برخلاف دروغ‌های باطل و انحرافات در فهم و خرافاتی که در کتب عهدین با داستان‌های انبیا همراه شده و حقایق به‌عمد یا سهو یا از روی اشتباه و نادانی تحریف شده است، در قصه‌های قرآن اخبار و حوادث امور و حقائقی ثابتی هستند که دروغ و خطا و اشتباه در آن‌ها راه ندارد چراکه قرآن وحی الهی است و هیچ ذره‌ای در آسمان و زمین از علم خداوند پنهان نیست. نگاه‌های دزدانه و آنچه در دل‌ها پنهان است را می‌داند و حاضر و ماضی و آینده نزد او یکسان است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20494/1/23 ر.ک: همان، ص23]و[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20494/1/25 25]</ref> | درباره جهت اول باید گفت که قرآن، قصه را به‌عنوان موضوعی مستقل بیان نکرده است؛ بلکه از آن به‌عنوان روشی برای تحقق اهداف و اغراض دینی به‌کار گرفته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20494/1/21 ر.ک: متن کتاب، ص21]</ref> در خصوص جهت دوم نیز با استفاده از آیه 111 سوره یوسف می‌توان چنین نتیجه گرفت که قصه‌های قرآن از چهار ویژگی واقعی، راست، حکمت و اخلاقی بودن برخوردار هستند. درباره ویژگی دوم چنین می‌خوانیم که در ذکر اتفاقات و وقایع تاریخی که زندگی انبیا و اقوام آن‌ها را ذکر کرده‌اند برخلاف دروغ‌های باطل و انحرافات در فهم و خرافاتی که در کتب عهدین با داستان‌های انبیا همراه شده و حقایق به‌عمد یا سهو یا از روی اشتباه و نادانی تحریف شده است، در قصه‌های قرآن اخبار و حوادث امور و حقائقی ثابتی هستند که دروغ و خطا و اشتباه در آن‌ها راه ندارد چراکه قرآن وحی الهی است و هیچ ذره‌ای در آسمان و زمین از علم خداوند پنهان نیست. نگاه‌های دزدانه و آنچه در دل‌ها پنهان است را می‌داند و حاضر و ماضی و آینده نزد او یکسان است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20494/1/23 ر.ک: همان، ص23]و[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20494/1/25 25]</ref> | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۵: | ||
در سومین فصل، برخی ظواهر عمومی در قصه‌های قرآنی مورد بحث قرار گرفته است. تکرار یک قصه در جاهای مختلفی از قرآن از جمله این موارد است. از جمله دلایلی که در توضیح این مسئله ذکر شده این است که تکرار به جهت تعدد اغراض دینی است که بر یک قصه مترتب است. قصه در یک‌جا برای ایفای غرض معین و در جای دیگری برای ایفای غرض دیگری است. قرآن کریم همچنین بر قصه برخی انبیا مانند ابراهیم و موسی بیشتر تأکید کرده است اما این تأکید ارتباط به افضلیت آن‌ها ندارد بلکه هدف اصلی عبرت و موعظه و اقامه حجت و برهان بر صدق نبوت محمد(ص) و مانند آن است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20494/1/59 ر.ک: همان، ص59] و[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20494/1/67 67]</ref> | در سومین فصل، برخی ظواهر عمومی در قصه‌های قرآنی مورد بحث قرار گرفته است. تکرار یک قصه در جاهای مختلفی از قرآن از جمله این موارد است. از جمله دلایلی که در توضیح این مسئله ذکر شده این است که تکرار به جهت تعدد اغراض دینی است که بر یک قصه مترتب است. قصه در یک‌جا برای ایفای غرض معین و در جای دیگری برای ایفای غرض دیگری است. قرآن کریم همچنین بر قصه برخی انبیا مانند ابراهیم و موسی بیشتر تأکید کرده است اما این تأکید ارتباط به افضلیت آن‌ها ندارد بلکه هدف اصلی عبرت و موعظه و اقامه حجت و برهان بر صدق نبوت محمد(ص) و مانند آن است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20494/1/59 ر.ک: همان، ص59] و[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20494/1/67 67]</ref> | ||
تفاوت اسلوب قصه در قرآن کریم مطلب دیگری است که به آن پرداخته شده است. شکی نیست که شیوه | تفاوت اسلوب قصه در قرآن کریم مطلب دیگری است که به آن پرداخته شده است. شکی نیست که شیوه قصویی در قرآن کریم متفاوت با اسلوب معروف در قصه‌های ادبی و انسانی است چراکه قرآن کریم گاه به ذکر حوادث به شکل اجمالی و گاه بدون ترتیب زمانی بسنده کرده یا با قطع بخشی از یک اتفاق از اتفاقی به‌اتفاق دیگر منتقل شده است. علاوه این‌که در ضمن داستان به ذکر مفاهیم، حقایق و موضوعات عقایدی یا اخلاقی یا جهان هستی یا شرعی پرداخته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20494/1/74 ر.ک: همان، ص74]</ref> | ||
بحث درباره قصه در قرآن کریم از دو جهت قابل‌طرح است. اول از زاویه فنی برای اسلوب قصه که از خلال این بحث مشخص می‌شود که داستان‌های قرآنی مشتمل بر جمیع عناصر اساسی در اسلوب ادبی فنی هستند. نویسنده این جهت را نیازمند بحثی مستقل و وسیع با موضوع ادبی و فنی می‌داند که در برخی مطالعات قرآنی ادبی خاص مانند کتاب تصویر فنی در قرآن [[سید قطب]] مطرح شده است و از حدود بحث کتاب و اهداف محدود آن خارج است. اما جهت دیگر که همان جهت تفسیری است بیان کننده اسلوب قصه در قرآن کریم و چگونگی هماهنگی آن با اسلوب عمومی قرآن است، و این جهت اصلی است که بیشتر مطالعات گذشته در رابطه با اعجاز قرآن کریم به آن پرداخته‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20494/1/74 ر.ک: همان، ص75-74]</ref> | بحث درباره قصه در قرآن کریم از دو جهت قابل‌طرح است. اول از زاویه فنی برای اسلوب قصه که از خلال این بحث مشخص می‌شود که داستان‌های قرآنی مشتمل بر جمیع عناصر اساسی در اسلوب ادبی فنی هستند. نویسنده این جهت را نیازمند بحثی مستقل و وسیع با موضوع ادبی و فنی می‌داند که در برخی مطالعات قرآنی ادبی خاص مانند کتاب تصویر فنی در قرآن [[سید قطب]] مطرح شده است و از حدود بحث کتاب و اهداف محدود آن خارج است. اما جهت دیگر که همان جهت تفسیری است بیان کننده اسلوب قصه در قرآن کریم و چگونگی هماهنگی آن با اسلوب عمومی قرآن است، و این جهت اصلی است که بیشتر مطالعات گذشته در رابطه با اعجاز قرآن کریم به آن پرداخته‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20494/1/74 ر.ک: همان، ص75-74]</ref> | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۷: | ||
مقدمه و متن کتاب. | مقدمه و متن کتاب. | ||
{{قرآن‌پژوهی}} | |||
{{کتاب سال حوزه}} | |||
==وابسته‌ها== | |||
==وابسته‌ها== | {{وابسته‌ها}} | ||
[[الإمامة و أهل‌البيت عليهم‌السلام]] | |||
[[نقش اهل‌بیت علیهم‌السلام در بنیانگذاری جماعت صالحان]] | |||
[[دور أهل‌البيت عليهم‌السلام في بناء الجماعة الصالحة]] | |||
[[علوم القرآن]] | |||
[[الوحدة الاسلامية من منظور الثقلين]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
| خط ۷۶: | خط ۹۰: | ||
[[رده:علوم قرآنی]] | [[رده:علوم قرآنی]] | ||
[[رده:کتاب سال حوزه]] | |||
[[رده: | |||