الذيل علی العبر في خبر من عبر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۲: خط ۳۲:
معروف است که [[ذهبی، محمد بن احمد|امام شمس‌الدین محمد بن احمد بن عثمان ذهبی]] (متوفی 748ق) کتاب معروفش «[[تاريخ الإسلام و وفيات المشاهير و الأعلام]]» را در قالب کتابی با حجم متوسط که آن را «العبر في خبر من عبر» نام نهاد تلخیص کرد. وی در این کتاب وقایع سال اول هجری تا سال 700ق را بیان کرد. سپس دیری نگذشت که ذهبی ذیلی بر کتاب العبر نوشت و اصل را به آن پیوند داد و آن را «ذیل العبر» نامید. در این کتاب از سال 701ق آغاز و با سال 740ق خاتمه یافت<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص33</ref>‏.
معروف است که [[ذهبی، محمد بن احمد|امام شمس‌الدین محمد بن احمد بن عثمان ذهبی]] (متوفی 748ق) کتاب معروفش «[[تاريخ الإسلام و وفيات المشاهير و الأعلام]]» را در قالب کتابی با حجم متوسط که آن را «العبر في خبر من عبر» نام نهاد تلخیص کرد. وی در این کتاب وقایع سال اول هجری تا سال 700ق را بیان کرد. سپس دیری نگذشت که ذهبی ذیلی بر کتاب العبر نوشت و اصل را به آن پیوند داد و آن را «ذیل العبر» نامید. در این کتاب از سال 701ق آغاز و با سال 740ق خاتمه یافت<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص33</ref>‏.


پس‌ازآن تلاش‌های مورخین در تذییل بر این کتاب پیاپی ادامه یافت؛ اولین کسی که پس از مؤلف بر این اثر ذیل نوشت شمس‌الدین محمد بن علی بن حسن بن حمزه حسینی (متوفی 765ق) بود که ذیلش را با سال 741ق آغاز و به سال 764ق خاتمه داد. پس از او فرزندش سید محمد (متوفی 791ق) ذیل را تا سال 785ق ادامه داد. سپس ابن سند، شمس‌الدین محمد بن موسی بن سند لخمی مصری (متوفی 892ق) بر ذیل شمس‌الدین حسینی ذیلی نوشت و آن را از سال 763ق شروع و تا نزدیک سال 780ق ادامه داد. حافظ کبیر زین‌الدین عبدالرحیم بن حسین عراقی (متوفی 806ق) نیز ذیلی بی‌واسطه بر ذیل العبر ذهبی نوشت و کتابش را از سال 741ق آغاز و به 763ق خاتمه داد. فرزند او ولی‌الدین احمد نیز ذیلی بر ذیل پدرش نوشت و سال‌های 762ق تا 786ق را نوشت. پس‌ازآن شهاب‌الدین احمد بن علی بن حجر عسقلانی (متوفی 852ق) ذیلی بر کتاب شمس‌الدین حسینی نوشت و آن را از سال 763ق آغاز کرد<ref>ر.ک: همان، ص34-33</ref>‏.
پس‌ازآن تلاش‌های مورخین در تذییل بر این کتاب پیاپی ادامه یافت؛ اولین کسی که پس از مؤلف بر این اثر ذیل نوشت شمس‌الدین محمد بن علی بن حسن بن حمزه حسینی (متوفی 765ق) بود که ذیلش را با سال 741ق آغاز و به سال 764ق خاتمه داد. پس از او فرزندش سید محمد (متوفی 791ق) ذیل را تا سال 785ق ادامه داد. سپس ابن سند، شمس‌الدین محمد بن موسی بن سند لخمی مصری (متوفی 892ق) بر ذیل شمس‌الدین حسینی ذیلی نوشت و آن را از سال 763ق شروع و تا نزدیک سال 780ق ادامه داد. حافظ کبیر زین‌الدین عبدالرحیم بن حسین عراقی (متوفی 806ق) نیز ذیلی بی‌واسطه بر ذیل العبر ذهبی نوشت و کتابش را از سال 741ق آغاز و به 763ق خاتمه داد. فرزند او ولی‌الدین احمد نیز ذیلی بر ذیل پدرش نوشت و سال‌های 762ق تا 786ق را نوشت. پس‌ازآن [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|شهاب‌الدین احمد بن علی بن حجر عسقلانی]] (متوفی 852ق) ذیلی بر کتاب شمس‌الدین حسینی نوشت و آن را از سال 763ق آغاز کرد<ref>ر.ک: همان، ص34-33</ref>‏.


در تحقیق کتاب حاضر از دو نسخه خطی کتابخانه اسکندریه و کتابخانه کوبرلی استانبول ترکیه استفاده شده که صالح مهدی عباس در انتهای مقدمه به شرح و توصیف آنها پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص36-35</ref>‏.
در تحقیق کتاب حاضر از دو نسخه خطی کتابخانه اسکندریه و کتابخانه کوبرلی استانبول ترکیه استفاده شده که صالح مهدی عباس در انتهای مقدمه به شرح و توصیف آنها پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص36-35</ref>‏.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش