۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الدرة الفاخرة في تحقيق مذاهب الصوفية و المتكلمين و الحكماء المتقدمين (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۹ آوریل ۲۰۱۷، ساعت ۱۷:۲۴
، ۱۹ آوریل ۲۰۱۷←گزارش محتوا
جز (جایگزینی متن - 'عبدالغفور لارى' به 'عبدالغفور لارى ') |
|||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
مسائل مطرح شده، به ترتيبى كه در كتاب آمده، به قرار زير است: | مسائل مطرح شده، به ترتيبى كه در كتاب آمده، به قرار زير است: | ||
#مفهوم وجود خدا و نسبت آن به ذات او، بدين معنا كه آيا وجود حق عين ذات اوست يا زايد بر آن است؟؛ | |||
#وحدت خدا و ضرورت اثبات آن؛ | |||
#ماهيت صفات خدا و ارتباط آنها با ذات او، بدين معنا كه آيا صفات خدا عين ذات اوست يا زايد بر آن است؟؛ | |||
#ماهيت علم خدا و مسئله نسبت دادن علم به خدا، بدان صورت كه معارض با يگانگى يا واجب الوجودى او نباشد؛ | |||
#علم خدا به جزئيات و مسائلى كه از نسبت دادن اين‌گونه علم به خدا لازم مى‌آيد؛ | |||
#ماهيت اراده خدا و اينكه آيا اراده، صفتى متمايز از علم اوست يا چنين نيست؟؛ | |||
#ماهيت قدرت خدا و مسئله وابسته به آنكه خدا، فاعل مختار است يا چنين نيست؟؛ | |||
#مسئله ازلى بودن عالم يا آغاز داشتن آن و بحث در اينكه آيا عالم قديم مى‌تواند از فاعل مختار نتيجه شود يا نه؟؛ | |||
#ماهيت كلام خدا و مسئله قديم بودن يا مخلوق بودن قرآن؛ | |||
#افعال اختيارى بندگان و اينكه انجام گرفتن آنها به قدرت خداى تعالى است؛ | |||
#صدور عالم از خدا و بحث در مسئله امكان صدور معلول‌هاى مختلف از علّت واحد. | |||
جامى، در مورد هر يك از اين مسائل، نخست، مذاهب متقابل متكلمان و فيلسوفان و سپس مذهب متصوفه را بيان مى‌كند، ولى مذهب صوفيه را تنها به‌صورت مذهب معقولى در مقابل مذاهب كلامى يا فلسفى نمايش نمى‌دهد، بلكه آشكارا آن را به‌صورت مذهب برترى معرفى مى‌كند، خواه بدان باشد كه وى نظرهاى متقابل كلامى و فلسفى را در مورد مسئله واحد با هم سازش مى‌دهد و خواه بدان كه وى از مسائلى كه لزوما از مذاهب مورد قبول متكلمان يا فيلسوفان نتيجه مى‌شود، اجتناب مى‌ورزد؛ مثلا اين نظر متصوفان كه صفات خدا در خارج عين ذات اوست، ولى در ذهن، زائد بر آن است، نماينده مذهبى ميان دو مذهب متكلمان و فيلسوفان است كه آنان، صفات خدا را زائد بر ذات او مى‌دانند و اينان، صفات را عين ذات مى‌دانند. | جامى، در مورد هر يك از اين مسائل، نخست، مذاهب متقابل متكلمان و فيلسوفان و سپس مذهب متصوفه را بيان مى‌كند، ولى مذهب صوفيه را تنها به‌صورت مذهب معقولى در مقابل مذاهب كلامى يا فلسفى نمايش نمى‌دهد، بلكه آشكارا آن را به‌صورت مذهب برترى معرفى مى‌كند، خواه بدان باشد كه وى نظرهاى متقابل كلامى و فلسفى را در مورد مسئله واحد با هم سازش مى‌دهد و خواه بدان كه وى از مسائلى كه لزوما از مذاهب مورد قبول متكلمان يا فيلسوفان نتيجه مى‌شود، اجتناب مى‌ورزد؛ مثلا اين نظر متصوفان كه صفات خدا در خارج عين ذات اوست، ولى در ذهن، زائد بر آن است، نماينده مذهبى ميان دو مذهب متكلمان و فيلسوفان است كه آنان، صفات خدا را زائد بر ذات او مى‌دانند و اينان، صفات را عين ذات مى‌دانند. | ||