۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
البحوث الرجالیة فی کتاب مجمع الفائدة و البرهان (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۲ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۲۰:۳۴
، ۱۲ مارس ۲۰۱۹بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
'''البحوث الرجالية في كتاب مجمع الفائدة و البرهان'''، اثر نویسنده معاصر، ماجد غرباوی، به زبان عربی در موضوع رجال است. | '''البحوث الرجالية في كتاب مجمع الفائدة و البرهان'''، اثر نویسنده معاصر، ماجد غرباوی، به زبان عربی در موضوع رجال است. | ||
مجمع الفائدة و البرهان في شرح إرشاد الأذهان، که به نام مجمع الفائدة و البرهان نیز معروف است، از آثار مقدس اردبیلی (متوفای 993ق) است. مؤلف در این کتاب به شیوه‌ای نوین - در زمان خود - به بیشتر ابواب فقهی ورود کرده و با استفاده از شرح استدلالی محکم و برگرفته از قرآن، سنت، عقل و اجماع، نظرات فقهی خود را بیان کرده است.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص5</ref> | مجمع الفائدة و البرهان في شرح إرشاد الأذهان، که به نام مجمع الفائدة و البرهان نیز معروف است، از آثار مقدس اردبیلی (متوفای 993ق) است. مؤلف در این کتاب به شیوه‌ای نوین - در زمان خود - به بیشتر ابواب فقهی ورود کرده و با استفاده از شرح استدلالی محکم و برگرفته از قرآن، سنت، عقل و اجماع، نظرات فقهی خود را بیان کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/5 ر.ک: مقدمه کتاب، ص5]</ref> | ||
زبدة البيان في أحكام القرآن نیز از آثار مقدس اردبیلی است که مؤلف در آن به تفسیر فقهی و طرح بیش از چهارصد آیه درباره مسائل و موضوعات فقهی پرداخته است و از کتاب طهارة آغاز و به کتاب قضاء ختم نموده است. | زبدة البيان في أحكام القرآن نیز از آثار مقدس اردبیلی است که مؤلف در آن به تفسیر فقهی و طرح بیش از چهارصد آیه درباره مسائل و موضوعات فقهی پرداخته است و از کتاب طهارة آغاز و به کتاب قضاء ختم نموده است. | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
البحوث الرجالية في كتاب مجمع الفائدة و البرهان، اثر نویسنده معاصر، ماجد غرباوی، به زبان عربی در موضوع رجال است. | البحوث الرجالية في كتاب مجمع الفائدة و البرهان، اثر نویسنده معاصر، ماجد غرباوی، به زبان عربی در موضوع رجال است. | ||
ماجد غرباوی، با رجوع به کتاب «مجمع الفائدة و البرهان»، نظرات رجالی مقدس اردبیلی را که برگفته از نظرات [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] است.<ref>ر.ک: همان ص6</ref>، اخذ کرده و در این کتاب گردآوری کرده است. | ماجد غرباوی، با رجوع به کتاب «مجمع الفائدة و البرهان»، نظرات رجالی مقدس اردبیلی را که برگفته از نظرات [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/6 ر.ک: همان ص6]</ref>، اخذ کرده و در این کتاب گردآوری کرده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۸۶: | خط ۸۶: | ||
مؤلف، در این بخش، الفاظ جرح و تعدیلی را که درباره هر راوی در کتاب مقدس اردبیلی آمده، دقیقا ذکر کرده است. | مؤلف، در این بخش، الفاظ جرح و تعدیلی را که درباره هر راوی در کتاب مقدس اردبیلی آمده، دقیقا ذکر کرده است. | ||
مقدس اردبیلی، درباره «الحسن بن موسی الخشاب»، مطابق آنچه مؤلف گردآوری کرده، فرموده است: علما درباره ایشان گفته‌اند که او از چهره‌های برجسته علمای شیعه و کثیر العلم می‌باشد. او ممدوح است درحالی‌که تصریح به توثیقش نشده است. اینکه تصریح به توثیق ایشان نشده است، به وثاقت او آسیبی وارد نمی‌سازد.<ref>ر.ک: متن کتاب: ص45 و 46</ref> | مقدس اردبیلی، درباره «الحسن بن موسی الخشاب»، مطابق آنچه مؤلف گردآوری کرده، فرموده است: علما درباره ایشان گفته‌اند که او از چهره‌های برجسته علمای شیعه و کثیر العلم می‌باشد. او ممدوح است درحالی‌که تصریح به توثیقش نشده است. اینکه تصریح به توثیق ایشان نشده است، به وثاقت او آسیبی وارد نمی‌سازد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/45 ر.ک: متن کتاب: ص45 و 46]</ref> | ||
مؤلف در مواردی که نام و یا کنیه یک راوی را ذکر میکند و این راوی دارای نام و یا کنیه مشهورتری باشد، به آن ارجاع می‌دهد؛ مثلاًابواسامه را به زید الشحام و ابوخدیجه را به سالم بن مکرم ارجاع می‌دهد.<ref>همان، ص23 و 24</ref> | مؤلف در مواردی که نام و یا کنیه یک راوی را ذکر میکند و این راوی دارای نام و یا کنیه مشهورتری باشد، به آن ارجاع می‌دهد؛ مثلاًابواسامه را به زید الشحام و ابوخدیجه را به سالم بن مکرم ارجاع می‌دهد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/23 همان، ص23 و 24]</ref> | ||
ایشان راویانی چون ابوبصیر را که مشترک بین چند نفرند، به نامشان ارجاع می‌دهد.<ref>همان، ص23</ref> | ایشان راویانی چون ابوبصیر را که مشترک بین چند نفرند، به نامشان ارجاع می‌دهد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/23 همان، ص23]</ref> | ||
«ابان بن تغلب»، اولین عنوانی است که نویسنده در بخش اول کتابش به آن اشاره میکند. ایشان در ذیل این عنوان آورده است: در بیشتر موارد، مصنف (مقدس اردبیلی)، به وثاقت این راوی تصریح نموده است.<ref>همان، ص13</ref> | «ابان بن تغلب»، اولین عنوانی است که نویسنده در بخش اول کتابش به آن اشاره میکند. ایشان در ذیل این عنوان آورده است: در بیشتر موارد، مصنف (مقدس اردبیلی)، به وثاقت این راوی تصریح نموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/13 همان، ص13]</ref> | ||
سپس به عنوان «ابان بن عثمان» رسیده است. ایشان در ابتدا نظر کشی را درباره مذهب ابان – ناووسی بودن وی - بازگو میکند و در ادامه می‌نویسد: مقدس اردبیلی گفته است: «در کتاب کشی که در نزد من موجود است، گفته شده وی قادسی بوده؛ یعنی از اهالی قادسیه؛ ولی گویا این تصحیف است». سپس درباره وثاقت او مطالبی را از مصنف نقل میکند.<ref>ر.ک: همان، ص13-15</ref> | سپس به عنوان «ابان بن عثمان» رسیده است. ایشان در ابتدا نظر کشی را درباره مذهب ابان – ناووسی بودن وی - بازگو میکند و در ادامه می‌نویسد: مقدس اردبیلی گفته است: «در کتاب کشی که در نزد من موجود است، گفته شده وی قادسی بوده؛ یعنی از اهالی قادسیه؛ ولی گویا این تصحیف است». سپس درباره وثاقت او مطالبی را از مصنف نقل میکند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/13 ر.ک: همان، ص13-15]</ref> | ||
آخرین عنوانی که مؤلف در بخش اول، به ذکر آن می‌پردازد، «یونس بن یعقوب» است که به نظر مصنف ثقه می‌باشد. این عنوان به شماره 374 شماره‌گذاری شده است.<ref>ر.ک: همان، ص119</ref> | آخرین عنوانی که مؤلف در بخش اول، به ذکر آن می‌پردازد، «یونس بن یعقوب» است که به نظر مصنف ثقه می‌باشد. این عنوان به شماره 374 شماره‌گذاری شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/119 ر.ک: همان، ص119]</ref> | ||
===بخش دوم=== | ===بخش دوم=== | ||
مؤلف در این بخش، به ذکر بیش از 200 سند که طرق و اسناد [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] در «من لا يحضره الفقيه» و [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] در «[[تهذيب الأحكام]]» و «[[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|الاستبصار]]» است، اشاره میکند.<ref>مقدمه کتاب، ص7</ref> | مؤلف در این بخش، به ذکر بیش از 200 سند که طرق و اسناد [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] در «من لا يحضره الفقيه» و [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] در «[[تهذيب الأحكام]]» و «[[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|الاستبصار]]» است، اشاره میکند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/7 مقدمه کتاب، ص7]</ref> | ||
در آغاز این بخش، سه طریق را که به ابراهیم بن میمون ختم می‌شود، ذکر کرده، سپس درباره صحت و ضعف هرکدام از این طرق و اسناد مطالبی را بازگو میکند.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص123</ref> | در آغاز این بخش، سه طریق را که به ابراهیم بن میمون ختم می‌شود، ذکر کرده، سپس درباره صحت و ضعف هرکدام از این طرق و اسناد مطالبی را بازگو میکند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/123 ر.ک: متن کتاب، ص123]</ref> | ||
این بخش نیز همانند بخش قبل با «یونس بن یعقوب» ختم می‌شود. مقدس اردبیلی درباره وی گفته است: من به خیریت او معتقدم.<ref>ر.ک: همان، ص250 و 251</ref> | این بخش نیز همانند بخش قبل با «یونس بن یعقوب» ختم می‌شود. مقدس اردبیلی درباره وی گفته است: من به خیریت او معتقدم.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/250 ر.ک: همان، ص250 و 251]</ref> | ||
مؤلف در این بخش، 214 سند و طریق را ذکر میکند. | مؤلف در این بخش، 214 سند و طریق را ذکر میکند. | ||
| خط ۱۱۴: | خط ۱۱۴: | ||
مؤلف در این بخش، آرای رجالی مقدس اردبیلی در کتاب «مجمع الفائدة و البرهان» را آورده است. چنان‌که گذشت این بخش، دارای 5 مبحث است: | مؤلف در این بخش، آرای رجالی مقدس اردبیلی در کتاب «مجمع الفائدة و البرهان» را آورده است. چنان‌که گذشت این بخش، دارای 5 مبحث است: | ||
در مبحث مشترکات این بخش، وجه تمییز راویانی که دارای نام و یا کنیه مشترکند، بیان شده است؛ مثلاًدرباره ابوبصیر آمده است: ابوبصیر مطلق همان لیث بن بختری است. اگر شعیب بن یعقوب از ابوبصیر روایتی نقل کند آن ابوبصیر، یحیی بن قاسم است و ابوبصیر بطائنی همان یحیی بن قاسم است.<ref>ر.ک: همان، ص255</ref> | در مبحث مشترکات این بخش، وجه تمییز راویانی که دارای نام و یا کنیه مشترکند، بیان شده است؛ مثلاًدرباره ابوبصیر آمده است: ابوبصیر مطلق همان لیث بن بختری است. اگر شعیب بن یعقوب از ابوبصیر روایتی نقل کند آن ابوبصیر، یحیی بن قاسم است و ابوبصیر بطائنی همان یحیی بن قاسم است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/255 ر.ک: همان، ص255]</ref> | ||
مبحث بعدی این بخش، به کتب رجالی‌ای اختصاص دارد که مقدس اردبیلی در کتابش آورده است. مقدس اردبیلی نام سه کتاب ابن غضائری، [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] و [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]] را در کتاب فقهی‌اش ذکر کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص258</ref> | مبحث بعدی این بخش، به کتب رجالی‌ای اختصاص دارد که مقدس اردبیلی در کتابش آورده است. مقدس اردبیلی نام سه کتاب ابن غضائری، [[تقی‌الدین حلی، حسن بن علی|ابن داود]] و [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]] را در کتاب فقهی‌اش ذکر کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/258 ر.ک: همان، ص258]</ref> | ||
از دیگر مباحث این بخش، مطالبی است پیرامون مراسیل ابن ابی‌عمیر و مکاتبات امام با اصحاب خویش و ارزش این دو از حیث صحت و ضعف.<ref>ر.ک: همان، ص258 و 259</ref> | از دیگر مباحث این بخش، مطالبی است پیرامون مراسیل ابن ابی‌عمیر و مکاتبات امام با اصحاب خویش و ارزش این دو از حیث صحت و ضعف.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/258 ر.ک: همان، ص258 و 259]</ref> | ||
مطلب پایانی این بخش پیرامون برخی از مبانی رجالی است؛ همچون: «روایت موثق و حسن قابلیت معارضه با روایت صحیح ندارند» و «عمل اصحاب به یک روایت، جابر ضعف سند است».<ref>ر.ک: همان، ص260</ref> | مطلب پایانی این بخش پیرامون برخی از مبانی رجالی است؛ همچون: «روایت موثق و حسن قابلیت معارضه با روایت صحیح ندارند» و «عمل اصحاب به یک روایت، جابر ضعف سند است».<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20899/1/260 ر.ک: همان، ص260]</ref> | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||