۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - 'ولي' به 'ولی') |
||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
}} | }} | ||
'''الأصول الستة عشر من الأصول | '''الأصول الستة عشر من الأصول الأولیة في الروايات و أحاديث أهل البيت عليهمالسلام''' در بيان منابع فقه روايى، توسط جمعى از علما و به زبان عربى تأليف گرديده است و همان طور كه از نامش پيداست شانزده اصل از منابع روايى ما را در دو بخش جداگانه آورده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
ايشان از مرحوم [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] نقل مىكند كه این سرنوشت بسيارى از اديان الهى بوده است كه با فاصله گرفتن از عهد تشريع و از بين رفتن منابع اصلیشان دچار گمراهى شده و رفته رفته با آموزههاى دينى خود بيگانه شدهاند. | ايشان از مرحوم [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] نقل مىكند كه این سرنوشت بسيارى از اديان الهى بوده است كه با فاصله گرفتن از عهد تشريع و از بين رفتن منابع اصلیشان دچار گمراهى شده و رفته رفته با آموزههاى دينى خود بيگانه شدهاند. | ||
مؤلف، چنين وضعيتى را تهديدى برای ما مسلمانان برشمرده كه وظيفه سنگين صيانت از اصول و منابع | مؤلف، چنين وضعيتى را تهديدى برای ما مسلمانان برشمرده كه وظيفه سنگين صيانت از اصول و منابع اولیهمان را چندين برابر مىكند. | ||
اصول اربعمائه ديگر مطلبى است كه به تفصيل در مقدمه توضيح داده شده است؛ این اصول به نظر [[شيخ مفيد]]، مجموعهاى از مصنفات اماميه از زمان [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] تا زمان [[امام حسن عسکری(ع)]] و مشتمل بر چهارصد كتاب بودند؛ اينكه در مورد بعضى از روات گفته شده كه «له اصل»، ناظر به همين مطلب مىباشد. | اصول اربعمائه ديگر مطلبى است كه به تفصيل در مقدمه توضيح داده شده است؛ این اصول به نظر [[شيخ مفيد]]، مجموعهاى از مصنفات اماميه از زمان [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] تا زمان [[امام حسن عسکری(ع)]] و مشتمل بر چهارصد كتاب بودند؛ اينكه در مورد بعضى از روات گفته شده كه «له اصل»، ناظر به همين مطلب مىباشد. | ||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
اما اينكه این اصول چگونه شناسايى شدهاند و محتواى این مجموعه چيست و رواتش چه كسانى هستند؟ در قسمت ديگرى از مقدمه مشخص گرديده است. | اما اينكه این اصول چگونه شناسايى شدهاند و محتواى این مجموعه چيست و رواتش چه كسانى هستند؟ در قسمت ديگرى از مقدمه مشخص گرديده است. | ||
اولین آشنايى با مجموعه مذكور، به زمان صفويه كه [[علامه مجلسى]] بخشى از روايات مزبور را در كتاب [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهمالسلام|بحار الانوار]] آورد، برمىگردد. | |||
ظاهر این است كه [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] مؤلف وسائل الشيعه، به مجموعه ياد شده دسترسى نداشته است؛ لا اقل تا قبل از زمان تأليف این اثر گرانقدر، زيرا هيچ اشارهاى به روايات آن در وسائل ننموده است. | ظاهر این است كه [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] مؤلف وسائل الشيعه، به مجموعه ياد شده دسترسى نداشته است؛ لا اقل تا قبل از زمان تأليف این اثر گرانقدر، زيرا هيچ اشارهاى به روايات آن در وسائل ننموده است. | ||
خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
در مقدمه كتاب، تعاريفى از هر دو مجموعه كتاب و اينكه برای گرد آورى كتاب از چه نسخههایى استفاده شده و طريق تحقيق بر چه پايهاى استوار است، بازگو شده است. | در مقدمه كتاب، تعاريفى از هر دو مجموعه كتاب و اينكه برای گرد آورى كتاب از چه نسخههایى استفاده شده و طريق تحقيق بر چه پايهاى استوار است، بازگو شده است. | ||
مجموعه اول: همان گونه كه قبلا اشاره شد | مجموعه اول: همان گونه كه قبلا اشاره شد اولین كتاب مجموعه نخست؛ يعنى كتابهاى روايى زمان ائمه عليهمالسلام، كتاب زيد زراد مىباشد و اولین روايت این كتاب از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] بوده و در مدح جود و ذم بخل است. | ||
اين كتاب غير از روايت مذكور داراى سى و سه روايت ديگر نيز مىباشد كه آخرين آنها دستورى است از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] كه به هنگام نگاه به آسمان، آيات 190 آل عمران و 54 اعراف قرائت گردد. | اين كتاب غير از روايت مذكور داراى سى و سه روايت ديگر نيز مىباشد كه آخرين آنها دستورى است از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] كه به هنگام نگاه به آسمان، آيات 190 آل عمران و 54 اعراف قرائت گردد. | ||
كتاب بعدى متعلق به ابى سعيد عباد عصفرى است كه نوزده روايت دارد؛ | كتاب بعدى متعلق به ابى سعيد عباد عصفرى است كه نوزده روايت دارد؛ اولین روايت این كتاب، روايت عاصم بن حميد حناط از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] مىباشد. | ||
كتاب سوم كتاب عاصم بن حميد حناط است كه مشتمل بر صد روايت است. | كتاب سوم كتاب عاصم بن حميد حناط است كه مشتمل بر صد روايت است. | ||
كتاب چهارم كتاب زيد نرسى است كه در بر گيرنده پنجاه روايت از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] مىباشد؛ | كتاب چهارم كتاب زيد نرسى است كه در بر گيرنده پنجاه روايت از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] مىباشد؛ اولین روايت آن از محمد بن ابى عمير از زيد نرسى از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] است كه در فضيلت روز جمعه و روزهاى عيد مىباشد. | ||
كتاب بعدى كتاب جعفر بن محمد بن شرع حضرمى است؛ این كتاب چهار نوع اخبار دارد كه عبارتند از: اخبار حميد بن شعيب از جابر جعفى، اخبار عبدالله بن طلحه نهدى، اخبار ابى صباح عبدى و اخبار ابراهيم بن جبير از جابر جعفى كه مجموعا صد و بيست و سه روايت را در بر گرفته است. | كتاب بعدى كتاب جعفر بن محمد بن شرع حضرمى است؛ این كتاب چهار نوع اخبار دارد كه عبارتند از: اخبار حميد بن شعيب از جابر جعفى، اخبار عبدالله بن طلحه نهدى، اخبار ابى صباح عبدى و اخبار ابراهيم بن جبير از جابر جعفى كه مجموعا صد و بيست و سه روايت را در بر گرفته است. | ||
خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
تلعكبرى یک روايت متفرد نيز دارد كه سؤال مرد يهودى از پيامبر(ص) در مورد صداى حيوانات مىباشد. | تلعكبرى یک روايت متفرد نيز دارد كه سؤال مرد يهودى از پيامبر(ص) در مورد صداى حيوانات مىباشد. | ||
آخرين قسمت این مجموعه؛ يعنى مجموعه اول، كتابى است كه ابومنصور آن را روايت كرده است؛ این كتاب داراى شصت و دو روايت مىباشد كه | آخرين قسمت این مجموعه؛ يعنى مجموعه اول، كتابى است كه ابومنصور آن را روايت كرده است؛ این كتاب داراى شصت و دو روايت مىباشد كه اولین روايت آن در مورد استغفار هر روزه پيامبر(ص) مىباشد. | ||
مجموعه دوم: این مجموعه از كتب روايى | مجموعه دوم: این مجموعه از كتب روايى اولیه كه در زمان ائمه عليهمالسلام بوده و به اصول اربعمائه مشهور است، اخذ گرديده است. | ||
اولین كتاب این مجموعه، كتاب عبدالملك بن حكيم است كه تنها شش روايت دارد و اولین روايت آن هم از امام باقر(ع) بوده و درباره سابقه سلمان فارسی مىباشد كه عمرى را مشغول خدمت به بزرگان مسيحى از فرزندان حواريون و غيرهم بوده و نهایتا توفيق شرفيابى به محضر پيامبر اسلام(ص) را پيدا مىكند. دومين كتاب از دومين مجموعه، كتاب مثنى بن ولید حناط است كه بيست و سه روايت دارد. | |||
كتاب بعدى متعلق به خلاد سندى است كه هشت روايت داشته و | كتاب بعدى متعلق به خلاد سندى است كه هشت روايت داشته و اولین آنها روايتى است از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] در بيان حكم ذبح كبوترى از كبوتران حرم. | ||
كتاب حسین بن عثمان بن شریک، چهارمين كتاب مجموعه دوم است كه در بر دارنده چهل و چهار روايت از امام باقر(ع) و [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] است. | كتاب حسین بن عثمان بن شریک، چهارمين كتاب مجموعه دوم است كه در بر دارنده چهل و چهار روايت از امام باقر(ع) و [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] است. | ||
خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
دسته بعدى روايتهاى مجموعه دوم از نوادر على بن اسباط است كه شامل سى روايت بوده و در ادامهاش خبرى در ملاحم آمده است؛ این خبر را ابوالقاسم على بن حسن بن قاسم يشكرى خزار كوفى معروف به ابن طبال نقل كرده است. | دسته بعدى روايتهاى مجموعه دوم از نوادر على بن اسباط است كه شامل سى روايت بوده و در ادامهاش خبرى در ملاحم آمده است؛ این خبر را ابوالقاسم على بن حسن بن قاسم يشكرى خزار كوفى معروف به ابن طبال نقل كرده است. | ||
آخرين بخش مجموعه دوم كتاب، انتخاب پنجاه و نه روايت از كتاب علاء بن رزين است كه | آخرين بخش مجموعه دوم كتاب، انتخاب پنجاه و نه روايت از كتاب علاء بن رزين است كه اولین روايتش در توضيح آيه 87 سوره حجر مىباشد. | ||
امام باقر(ع) در مورد این آيه؛ يعنى '''«و لقد آتيناك سبعا من المثاني و القرآن العظيم»''' مىفرمايد: مراد، آيه الكرسى است. | امام باقر(ع) در مورد این آيه؛ يعنى '''«و لقد آتيناك سبعا من المثاني و القرآن العظيم»''' مىفرمايد: مراد، آيه الكرسى است. |
ویرایش