۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
اخبار نامه: تاریخ تالشان از سلطنت نادرشاه تا سلطنت محمدشاه قاجار (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۷ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۶:۳۶
، ۱۷ آوریل ۲۰۲۲بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
}} | }} | ||
'''اخبارنامه'''، اثرى بى مانند به زبان فارسی و حاوى شرح حوادث و رویدادهایى است كه در یک دوره تقريبا یکصدساله، از دوره نادرشاه افشار تا اواخر سلطنت فتحعلى شاه قاجار در سرزمین تالشان اتفاق افتاده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1872/112 ر.ک: معرفی‌های گزارشی، ص112]</ref> | |||
'''اخبارنامه'''، اثرى بى مانند به زبان فارسی و حاوى شرح حوادث و رویدادهایى است كه در یک دوره تقريبا یکصدساله، از دوره نادرشاه افشار تا اواخر سلطنت فتحعلى شاه قاجار در سرزمین تالشان اتفاق افتاده است. | |||
مؤلف در بيان انگيزه خود از نگارش این اثر مى‌نویسد: | مؤلف در بيان انگيزه خود از نگارش این اثر مى‌نویسد: | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۶: | ||
در بخش سوم، شرح مشاهدات نویسنده از دوره دوم جنگ‌هاى روس و ایران درج گرديده است. | در بخش سوم، شرح مشاهدات نویسنده از دوره دوم جنگ‌هاى روس و ایران درج گرديده است. | ||
در بخش پایانى کتاب، شرح حال نویسنده با اشاره به چگونگى تسلط روس‌ها بر منطقه تالشان و نابودى خاندان میرمصطفى‌خان و سرانجام این خاندان و نيز جنايات روس‌ها در این خطه بيان شده است. | در بخش پایانى کتاب، شرح حال نویسنده با اشاره به چگونگى تسلط روس‌ها بر منطقه تالشان و نابودى خاندان میرمصطفى‌خان و سرانجام این خاندان و نيز جنايات روس‌ها در این خطه بيان شده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1872/112 ر.ک: معرفی‌های گزارشی، ص112]</ref> | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
بخش نخست کتاب، از دوره نادرشاه آغاز و تا زمان آقا محمدخان پایان مى‌يابد كه [[خداوردی، احمدمیرزا|میرزا احمد]] از پدرش، میرزا خداویردى، يا ديگران شنيده و آن را به نگارش درآورده است. | بخش نخست کتاب، از دوره نادرشاه آغاز و تا زمان آقا محمدخان پایان مى‌يابد كه [[خداوردی، احمدمیرزا|میرزا احمد]] از پدرش، میرزا خداویردى، يا ديگران شنيده و آن را به نگارش درآورده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/16829/229 ر.ک: احمدی، حسین، ص229]</ref> | ||
نویسنده در این بخش قصد دارد خاندان میرمصطفى‌خان، پسر قره‌خان فرزند میرعباس‌بيگ را كه پس از مرگ نادرشاه به هواى به دست گرفتن قدرت و حاكمیت بر تالش شمالى با سهراب بيگ به رقابت پرداخت، را از نسل پيامبر، و حاكمیت او بر تالش شمالى را از مقدرات الهى بداند؛ در نتيجه ضمن توصيف ماجراى آمدن میرعباس‌بيگ از روستاى هير خلخال به تالش شمالى، از ارتباط وى با خداوند سخن مى‌گوید كه بى گمان داستانى بيش نيست. | نویسنده در این بخش قصد دارد خاندان میرمصطفى‌خان، پسر قره‌خان فرزند میرعباس‌بيگ را كه پس از مرگ نادرشاه به هواى به دست گرفتن قدرت و حاكمیت بر تالش شمالى با سهراب بيگ به رقابت پرداخت، را از نسل پيامبر، و حاكمیت او بر تالش شمالى را از مقدرات الهى بداند؛ در نتيجه ضمن توصيف ماجراى آمدن میرعباس‌بيگ از روستاى هير خلخال به تالش شمالى، از ارتباط وى با خداوند سخن مى‌گوید كه بى گمان داستانى بيش نيست.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/16829/230 ر.ک: احمدی، حسین، ص230]</ref> | ||
بخش دوم کتاب، در دوره آقا محمدخان قاجار، با فرار مرتضى قلى‌خان، برادر آقامحمدخان - كه مؤلف آن را رضاقلى‌خان، برادر فتحعلى شاه، مى‌داند - به سرزمین تالش و حاكمیت میرمصطفى‌خان آغاز مى‌شود كه مؤلف این حوادث را با تفصيل بيشترى از پدرش روايت مى‌كند. | بخش دوم کتاب، در دوره آقا محمدخان قاجار، با فرار مرتضى قلى‌خان، برادر آقامحمدخان - كه مؤلف آن را رضاقلى‌خان، برادر فتحعلى شاه، مى‌داند - به سرزمین تالش و حاكمیت میرمصطفى‌خان آغاز مى‌شود كه مؤلف این حوادث را با تفصيل بيشترى از پدرش روايت مى‌كند. | ||
در این بخش مؤلف اطلاعات گسترده‌اى از چگونگى درگيرى‌هاى دو دولت روس و ایران در سرزمین تالش ارائه مى‌دهد. | در این بخش مؤلف اطلاعات گسترده‌اى از چگونگى درگيرى‌هاى دو دولت روس و ایران در سرزمین تالش ارائه مى‌دهد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/16829/230 ر.ک: همان، ص230]</ref> | ||
بخش سوم کتاب كه با مرگ میر مصطفى‌خان آغاز مى‌شود؛ شامل دو بخش است: بخش نخست مطالبى است كه مؤلف به نقل از پدرش نوشته و بخش دوم بيشتر شرح مشاهدات [[خداوردی، احمدمیرزا|میرزا احمد]] از دوره دوم جنگ‌هاى روس و ایران است كه به مراتب تفصيل بيشترى دارد. | بخش سوم کتاب كه با مرگ میر مصطفى‌خان آغاز مى‌شود؛ شامل دو بخش است: بخش نخست مطالبى است كه مؤلف به نقل از پدرش نوشته و بخش دوم بيشتر شرح مشاهدات [[خداوردی، احمدمیرزا|میرزا احمد]] از دوره دوم جنگ‌هاى روس و ایران است كه به مراتب تفصيل بيشترى دارد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/16829/231 ر.ک: همان، ص231-232]</ref> | ||
بخش پایانى کتاب كه شرح حال نویسنده و پدرش در دوران پس از جدايى از میرحسين خان، پسر میر مصطفى‌خان، است، مطالب دست اولى از چگونگى تسلط روس‌ها بر منطقه و نابودى خاندان میرمصطفى‌خان، تبعيد تالشان به سيبرى، بخشش زمین‌هاى تالشان به فرماندهى نظامى روسى مستقر در منطقه، غارت اموال سرزمین تالش توسط روس‌ها، نيرنگ برادران میرحسين خان برای تسليم وى به فرمانده روسى لنكران، محدوديت‌هاى ايجاد شده برای سفر تالشان، مهاجرت اقليت‌هاى غير تالشى از ارانى، ارمنى و روسى به سرزمین تالش و سرانجام اطلاعاتى در مورد بالاخان، حاكم كرگان‌رود، و عليقلى‌خان، حاكم تالش دولاب، به خوانندگان ارائه مى‌دهد. | بخش پایانى کتاب كه شرح حال نویسنده و پدرش در دوران پس از جدايى از میرحسين خان، پسر میر مصطفى‌خان، است، مطالب دست اولى از چگونگى تسلط روس‌ها بر منطقه و نابودى خاندان میرمصطفى‌خان، تبعيد تالشان به سيبرى، بخشش زمین‌هاى تالشان به فرماندهى نظامى روسى مستقر در منطقه، غارت اموال سرزمین تالش توسط روس‌ها، نيرنگ برادران میرحسين خان برای تسليم وى به فرمانده روسى لنكران، محدوديت‌هاى ايجاد شده برای سفر تالشان، مهاجرت اقليت‌هاى غير تالشى از ارانى، ارمنى و روسى به سرزمین تالش و سرانجام اطلاعاتى در مورد بالاخان، حاكم كرگان‌رود، و عليقلى‌خان، حاكم تالش دولاب، به خوانندگان ارائه مى‌دهد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/16829/232 ر.ک: همان، ص232]</ref> | ||
==ویژگى‌ها== | ==ویژگى‌ها== | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۵: | ||
اخبارنامه در مقايسه با آثار ساير نویسندگان ديگر ویژگى‌هاى منحصر به فردى دارد كه عبارتند از: | اخبارنامه در مقايسه با آثار ساير نویسندگان ديگر ویژگى‌هاى منحصر به فردى دارد كه عبارتند از: | ||
صراحت گفتار، نداشتن تسلط كامل به دستور زبان فارسی، یکسان به كار بردن حروف مترادفى؛ چون:ق غ، چ ج، ز ض، ح ه و... و در نتيجه داشتن غلطهاى املايى متعددى؛ همچون: حياط حياتف، هولناك حولناك و...، تعصب نسبت به مردم مسلمان ایران و زبان فارسی و در برابر بيزارى از روس‌ها. | صراحت گفتار، نداشتن تسلط كامل به دستور زبان فارسی، یکسان به كار بردن حروف مترادفى؛ چون:ق غ، چ ج، ز ض، ح ه و... و در نتيجه داشتن غلطهاى املايى متعددى؛ همچون: حياط حياتف، هولناك حولناك و...، تعصب نسبت به مردم مسلمان ایران و زبان فارسی و در برابر بيزارى از روس‌ها.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/16829/237 ر.ک: همان، ص237 الی239]</ref> | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۲: | ||
على حسین زاده، كارمند ارشد انستيتو تاريخ آكادمى علوم باكو دوباره آن را به تركى ترجمه نمود و در سال 1975م. با الفباى كريل چاپ نمود. | على حسین زاده، كارمند ارشد انستيتو تاريخ آكادمى علوم باكو دوباره آن را به تركى ترجمه نمود و در سال 1975م. با الفباى كريل چاپ نمود. | ||
نسخه حاضر در برنامه كه به كوشش آقاى حسین احمدى مورد پژوهش قرار گرفته، حاوى پاورقى‌هایى به قلم وى، نمايه اشخاص، نمايه اماكن و ضمائم مى‌باشد. | نسخه حاضر در برنامه كه به كوشش آقاى حسین احمدى مورد پژوهش قرار گرفته، حاوى پاورقى‌هایى به قلم وى، نمايه اشخاص، نمايه اماكن و ضمائم مى‌باشد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/16829/240 ر.ک: همان، ص240]</ref> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||