۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '؛س' به '؛ س'
جز (جایگزینی متن - '؛ق' به '؛ ق') |
جز (جایگزینی متن - '؛س' به '؛ س') |
||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
چنانكه از مقدمۀ مقامات او برمى‌آيد، وى شوخ‌طبعى و طنزگويى و فكاهه‌سرايى را شيوۀ ادبى كهنى به شمار مى‌آورده و ميان وارستگى و پارسايى و هزل و مطايبه منافاتى نمى‌ديده است(مطلوب،23-24). | چنانكه از مقدمۀ مقامات او برمى‌آيد، وى شوخ‌طبعى و طنزگويى و فكاهه‌سرايى را شيوۀ ادبى كهنى به شمار مى‌آورده و ميان وارستگى و پارسايى و هزل و مطايبه منافاتى نمى‌ديده است(مطلوب،23-24). | ||
ابن ناقيا بسيار شعر مى‌سرود و طبعى روان داشت.صاحب‌نظران شعر وى را به زيبايى، شيوايى و ظرافت ستوده‌اند و ديوان شعرى بزرگ به او نسبت داده‌اند(ابن ايبك، همانجا؛ ابن خلكان،98/3- 99؛ ابن ابى الوفاء، | ابن ناقيا بسيار شعر مى‌سرود و طبعى روان داشت.صاحب‌نظران شعر وى را به زيبايى، شيوايى و ظرافت ستوده‌اند و ديوان شعرى بزرگ به او نسبت داده‌اند(ابن ايبك، همانجا؛ ابن خلكان،98/3- 99؛ ابن ابى الوفاء، همانجا؛ سيوطى؛بغية،67/2).اما از آنهمه شعر جز اندكى (حدود 71 بيت)پراكنده در منابع، برجاى نمانده و از آن جمله است:بخشى از قصيده‌اى در مدح امير ابوالحارث مهارش بن على ([[ابن فوطی، عبدالرزاق بن احمد|ابن فوطى]]،4(3)422/-423) و ابياتى از قصيده‌اى ديگر در رثاى ابواسحاق شيرازى (ابن خلكان،30/1) و قطعاتى در هزل و لغز و خمريات و حكمت و زهديات(نك:ابن ايبك،145-146؛مطلوب، 12-20). | ||
ابن ناقيا خطى خوش و خوانا داشت(ابن ابى الوفاء،284/1؛ ابن قطلوبغا،32) و كاتبى ماهر و نويسنده‌اى چيره‌دست بود. | ابن ناقيا خطى خوش و خوانا داشت(ابن ابى الوفاء،284/1؛ ابن قطلوبغا،32) و كاتبى ماهر و نويسنده‌اى چيره‌دست بود. | ||
علاوه بر ديوان شعر، کتابى با عنوان ديوان الرسائل نيز به او نسبت داده‌اند(ياقوت، همانجا؛ قفطى،133/2؛ ابن خلكان،99/ | علاوه بر ديوان شعر، کتابى با عنوان ديوان الرسائل نيز به او نسبت داده‌اند(ياقوت، همانجا؛ قفطى،133/2؛ ابن خلكان،99/3؛ سيوطى، همانجا).ابن خلكان به شهرت مقامات وى نزد اهل ادب اشاره كرده است(98/3).مقامات ابن ناقيا شامل 9 مقامه است كه در آنها، از مقامه‌نويسان گذشته تقليد كرده است، به همين جهت در نظر برخى از معاصران، فاقد ارزش ادبى است(فروخ،200/3).ابن ناقيا به حكم آنكه اهل لغت بود، در پايان هر مقامه كلمات ناآشنا را شرح داده است (نك:مطلوب،22-28).ظاهرا منظور ابن ناقيا از نوشتن مقامات آن بود كه مفاسد اجتماع را در قالب حكايت و طنز بازگو كند(نك: 2 lE). | ||
ابن ناقيا از دانشهاى متنوع زمان خود، آنچنانكه شايستۀ يك كاتب اديب است، برخوردار بوده و اين تبحّر و تتبّع، در نوشته‌هاى او به خوبى جلوه كرده و به نوشته‌ها و تأليفاتش استوارى و ملاحتى درخور تحسين بخشيده است(قفطى، ابن خلكان، همانجاها؛ ابن ابى الوفاء، 283/1؛فروخ،199/3). | ابن ناقيا از دانشهاى متنوع زمان خود، آنچنانكه شايستۀ يك كاتب اديب است، برخوردار بوده و اين تبحّر و تتبّع، در نوشته‌هاى او به خوبى جلوه كرده و به نوشته‌ها و تأليفاتش استوارى و ملاحتى درخور تحسين بخشيده است(قفطى، ابن خلكان، همانجاها؛ ابن ابى الوفاء، 283/1؛فروخ،199/3). | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
شرح الفصيح، كه شرح و توضيحى است بر کتاب الفصيح ثعلب كوفى در لغت(ابن خلكان، | شرح الفصيح، كه شرح و توضيحى است بر کتاب الفصيح ثعلب كوفى در لغت(ابن خلكان، همانجا؛ سيوطى، بغية، همانجا).از مقدمۀ کتاب چنين برمى‌آيد كه اين شرح را ابن ناقيا بر جمعى از شاگردانش املا مى‌كرده است(نك:حاجى خليفه،1273/2). | ||
نسخۀ خطى اين اثر ضمن مجموعه‌اى به شمارۀ(74)22 در کتابخانۀ عمومى اوقاف موصل موجود است(احمد،167/3).عبدالوهاب محمد على عدوانى در 1973م در دانشكدۀ ادبيات دانشگاه قاهره، اين کتاب را به عنوان رسالۀ فوق ليسانس موضوع تحقيق خود قرار داده | نسخۀ خطى اين اثر ضمن مجموعه‌اى به شمارۀ(74)22 در کتابخانۀ عمومى اوقاف موصل موجود است(احمد،167/3).عبدالوهاب محمد على عدوانى در 1973م در دانشكدۀ ادبيات دانشگاه قاهره، اين کتاب را به عنوان رسالۀ فوق ليسانس موضوع تحقيق خود قرار داده | ||
است(مرزوك،264). | است(مرزوك،264). | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
1.آغانى المحدثين يا المختصر في الاغانى (نك: فروخ،200/3).ظاهرا اين اثر همان اختصار يك جلدى الاغانى است كه ابن خلكان (همانجا) گزارش كرده و همان المحدث في الاغانى است كه ابن فضل‌الله عمرى از آن نقل كرده است(نك:جواد، 122)؛2.ديوان الرسائل(ابن خلكان،99/ | 1.آغانى المحدثين يا المختصر في الاغانى (نك: فروخ،200/3).ظاهرا اين اثر همان اختصار يك جلدى الاغانى است كه ابن خلكان (همانجا) گزارش كرده و همان المحدث في الاغانى است كه ابن فضل‌الله عمرى از آن نقل كرده است(نك:جواد، 122)؛2.ديوان الرسائل(ابن خلكان،99/3؛ سيوطى، همان،67/2؛ حاجى خليفه،799/1)، كه بايد مجموعه‌اى از نامه‌هاى نمونۀ ابن ناقيا بوده باشد و احتمال يكى بودن آن با ملح المكاتب(نك:شم 4) وجود دارد؛3.ديوان بزرگ شعر وى (ابن خلكان،98/3-99؛ ابن ابى الوفاء، سيوطى، همانجاها)؛4.ملح المكاتب(جواد،120، به نقل از الوافى [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]])،يا ملح الکتابة في الرسائل(ابن ابى الوفاء،284/1) یا ملح الکتاب في الرسائل(ابن قطلوبغا،32)كه ظاهرا مجموعه‌اى از نوادر رسائل بوده است؛5.ملح الممالحة، كه بايد جنگى از نوادر و | ||
فكاهيات بوده باشد.ياقوت(165/5) از اين اثر نقل كرده است(نيز نك:ابن خلكان،98/3).[3] | فكاهيات بوده باشد.ياقوت(165/5) از اين اثر نقل كرده است(نيز نك:ابن خلكان،98/3).[3] | ||
(1). rehcseR.O | (1). rehcseR.O | ||