أسس النظام السياسي عند الإمامية (انتشارات مدین): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۷: خط ۵۷:
مؤلف مى‌فرمايد: در علوم مختلفى اعم از قانون، حقوق، فلسفه و كلام از این مطلب سخن به میان آمده است.اما حق چيست و مبدأ تولد آن كجاست، مطلبى است كه افراد گوناگونى درباره‌اش نظر داده و به اقوال مختلفى قائل شده‌اند؛ هفت نظريه موجود در این باره عبارتند از: قدرت و غلبه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=62&viewType=html ر.ک: همان، ص 62]</ref>، طبيعت و فطرت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=63&viewType=html ر.ک: همان، ص63]</ref>، قدرت، ضرورت حفظ نظام اجتماعى و مصلحت نظم عمومى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=64&viewType=html ر.ک: همان، ص 64]</ref>، عدالت عمومى، احكام عقل<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=65&viewType=html ر.ک: همان، ص 65]</ref> و عقد اجتماعى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=66&viewType=html ر.ک: همان، ص66]</ref>.
مؤلف مى‌فرمايد: در علوم مختلفى اعم از قانون، حقوق، فلسفه و كلام از این مطلب سخن به میان آمده است.اما حق چيست و مبدأ تولد آن كجاست، مطلبى است كه افراد گوناگونى درباره‌اش نظر داده و به اقوال مختلفى قائل شده‌اند؛ هفت نظريه موجود در این باره عبارتند از: قدرت و غلبه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=62&viewType=html ر.ک: همان، ص 62]</ref>، طبيعت و فطرت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=63&viewType=html ر.ک: همان، ص63]</ref>، قدرت، ضرورت حفظ نظام اجتماعى و مصلحت نظم عمومى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=64&viewType=html ر.ک: همان، ص 64]</ref>، عدالت عمومى، احكام عقل<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=65&viewType=html ر.ک: همان، ص 65]</ref> و عقد اجتماعى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=66&viewType=html ر.ک: همان، ص66]</ref>.


مؤلف، درباره عقد اجتماعى نظريه سه تن از نظريه پردازان غربى را تشريح نموده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=66&viewType=html ر.ک: همان، ص66-68]</ref>، بعد از توضيحات فوق مؤلف معنى حاكمیت الهى را توضيح داده است. ايشان نبوت خاصه و عامه را حاكمیت تشريعيه الهى مى‌داند كما اينكه امامت به معنى حاكمیت تدبيريه الهى مى‌باشد.
مؤلف، درباره عقد اجتماعى نظريه سه تن از نظريه پردازان غربى را تشريح نموده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=66&viewType=html ر.ک: همان، ص66-68]</ref>، بعد از توضيحات فوق مؤلف معنى حاكمیت الهى را توضيح داده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=71&viewType=html ر.ک: همان، ص71]</ref>. ايشان نبوت خاصه و عامه را حاكمیت تشريعيه الهى مى‌داند كما اينكه امامت به معنى حاكمیت تدبيريه الهى مى‌باشد.


اين تدابير در سه بخش تنفيذيه، قضائيه و تشريعيه مى‌باشد. ادله حاكمیت الهى، بخش بعدى سخن است كه در ضمن پنج دليل مورد بررسى قرار گرفته‌اند و عبارتند از:
اين تدابير در سه بخش تنفيذيه، قضائيه و تشريعيه مى‌باشد. ادله حاكمیت الهى، بخش بعدى سخن است كه در ضمن پنج دليل مورد بررسى قرار گرفته‌اند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=72&viewType=html ر.ک: همان، ص72]</ref> و عبارتند از:


1- مدنى بالطبع بودن انسان.
1- مدنى بالطبع بودن انسان.
خط ۷۱: خط ۷۱:
5- وجوب دفع ضرر محتمل.
5- وجوب دفع ضرر محتمل.


در مقابل این نظريه كه حكومت از آن خداست، نظريه ديگرى وجود دارد كه به دنبال نفى حاكمیت از خداوند مى‌باشد. مؤلف در ضمن تنبيهى نظريه سكولاريستى افراد قائل به جدايى دين از سياست را در مورد غير معصوم(ع) واضح‌تر دانسته و برای تبيين هر چه بيشتر موضوع، بررسى حكومت امامان معصوم(ع) را لازم مى‌داند.
در مقابل این نظريه كه حكومت از آن خداست، نظريه ديگرى وجود دارد كه به دنبال نفى حاكمیت از خداوند مى‌باشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=79&viewType=html ر.ک: همان، ص79]</ref>. مؤلف در ضمن تنبيهى نظريه سكولاريستى افراد قائل به جدايى دين از سياست را در مورد غير معصوم(ع) واضح‌تر دانسته و برای تبيين هر چه بيشتر موضوع، بررسى حكومت امامان معصوم(ع) را لازم مى‌داند.


حاكمیت معصوم(ع): ابتدا در این بخش هرم حكومت كه ابتداى آن از خداوند بوده، تا فقيه مورد باز بينى قرار گرفته، بعد در پنج قسمت بحث ادامه پيدا كرده است؛ بخش اول درباره عقيده امامت و ولايت مى‌باشد كه به پاره‌اى از اشكالات در این زمینه پاسخ داده شده است.
حاكمیت معصوم(ع)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=105&viewType=html ر.ک: همان، ص105]</ref>: ابتدا در این بخش هرم حكومت كه ابتداى آن از خداوند بوده، تا فقيه مورد باز بينى قرار گرفته، بعد در پنج قسمت بحث ادامه پيدا كرده است؛ بخش اول درباره عقيده امامت و ولايت مى‌باشد كه به پاره‌اى از اشكالات در این زمینه پاسخ داده شده است.


ارواح، نفوس و ابدان این بزرگواران مورد بحث اولین اصل در ذيل این مبحث مى‌باشد؛ گویاترين بيان در این مورد روايت جابر از امام باقر(ع) است؛ مى‌گوید: «سألته عن علم العالم، فقال لي:يا جابر، إن في الأنبياء و الأوصياء خمسة أرواح: روح القدس، روح الإيمان، روح الحياة، روح القوة و روح الشهوة؛ بروح القدس(يا جابر) عرفوا ما تحت العرش إلى ما تحت الثرى، ثم قال يا جابر إن هذه الأربعة أرواح يصيبها الحدثان إلا روح القدس فإنها لا تلهو و لا تلعب».
ارواح، نفوس و ابدان این بزرگواران مورد بحث اولین اصل در ذيل این مبحث مى‌باشد؛ گویاترين بيان در این مورد روايت جابر از امام باقر(ع) است؛ مى‌گوید: «سألته عن علم العالم، فقال لي:يا جابر، إن في الأنبياء و الأوصياء خمسة أرواح: روح القدس، روح الإيمان، روح الحياة، روح القوة و روح الشهوة؛ بروح القدس(يا جابر) عرفوا ما تحت العرش إلى ما تحت الثرى، ثم قال يا جابر إن هذه الأربعة أرواح يصيبها الحدثان إلا روح القدس فإنها لا تلهو و لا تلعب»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=110&viewType=html ر.ک: همان، ص110]</ref>.


علم معصوم(ع) و تفسير علم لدنى و ارتباط وحى با علم معصوم(ع)، موضوع بخش ديگر این اصول است كه با استفاده از کتاب و سنت این علوم برای معصوم(ع) برشمرده شده است:
علم معصوم(ع) و تفسير علم لدنى و ارتباط وحى با علم معصوم(ع)، موضوع بخش ديگر این اصول است كه با استفاده از کتاب و سنت این علوم برای معصوم(ع) برشمرده شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=116&viewType=html ر.ک: همان، ص116]</ref>:


1- علم کتاب.
1- علم کتاب.
خط ۱۰۵: خط ۱۰۵:
13- علم استنباط.
13- علم استنباط.


14- حكمت.
14- حكمت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=120&viewType=html ر.ک: همان، ص120]</ref>.


مؤلف مى‌فرمايد: با پى بردن به معادن و مآخذ علوم اهل‌بيت عليهم‌السلام بسيارى از سؤالات و شبهات در این زمینه، جواب خواهند گرفت.
مؤلف مى‌فرمايد: با پى بردن به معادن و مآخذ علوم اهل‌بيت عليهم‌السلام بسيارى از سؤالات و شبهات در این زمینه، جواب خواهند گرفت.
خط ۱۱۱: خط ۱۱۱:
حقيقت امامت معصومین عليهم‌السلام برای بشر و طهارت و پاکى و عدالت معصومین عليهم‌السلام، اصول ديگرى هستند كه مؤلف در این قسمت بدانها پرداخته است.
حقيقت امامت معصومین عليهم‌السلام برای بشر و طهارت و پاکى و عدالت معصومین عليهم‌السلام، اصول ديگرى هستند كه مؤلف در این قسمت بدانها پرداخته است.


ولايت نوعيه، موضوع بحث بعدى است؛ مؤلف مى‌گوید: ولايتى كه ايشان دارند، ولايت نوعيه بوده و اختصاص به شخص يا اشخاص خاص ندارد، بلكه هر كس كه بتواند خود را به چنين مرتبه و جايگاهى برساند از این ولايت برخوردار خواهد شد.
ولايت نوعيه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=137&viewType=html ر.ک: همان، ص137]</ref>، موضوع بحث بعدى است؛ مؤلف مى‌گوید: ولايتى كه ايشان دارند، ولايت نوعيه بوده و اختصاص به شخص يا اشخاص خاص ندارد، بلكه هر كس كه بتواند خود را به چنين مرتبه و جايگاهى برساند از این ولايت برخوردار خواهد شد.


آخرين مطلبى كه مؤلف مورد توجه قرار داده و تقريبا از مطالب اصلى و ريشه‌اى در اين‌جا مى‌باشد، این است كه ولايت سياسى تابع ولايت عقايدى مى‌باشد. دومین مطلبى كه مؤلف در حكومت معصومین عليهم‌السلام بدان اشاره كرده، جهاد ابتدايى و صلاحيت رياست نظام توحيدى در عالم برای معصوم(ع) است.
آخرين مطلبى كه مؤلف مورد توجه قرار داده و تقريبا از مطالب اصلى و ريشه‌اى در اين‌جا مى‌باشد، این است كه ولايت سياسى تابع ولايت عقايدى مى‌باشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=147&viewType=html ر.ک: همان، ص147]</ref>. دومین مطلبى كه مؤلف در حكومت معصومین عليهم‌السلام بدان اشاره كرده، جهاد ابتدايى و صلاحيت رياست نظام توحيدى در عالم برای معصوم(ع) است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=159&viewType=html ر.ک: همان، ص159]</ref>.


انواع حكومت‌ها، طريق رسيدن به هدف مطلوب و جايگاه امت در سلطه سياسى، بخش‌هاى ديگرى هستند كه در کتاب مورد بررسى قرار گرفته‌اند.
انواع حكومت‌ها، طريق رسيدن به هدف مطلوب و جايگاه امت در سلطه سياسى، بخش‌هاى ديگرى هستند كه در کتاب مورد بررسى قرار گرفته‌اند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/877/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A9?pageNumber=317&viewType=html ر.ک: همان، ص317]</ref>.


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش