ناز و نیاز (منظومه عاشقانه)

ناز و نیاز (منظومۀ عاشقانه) تألیف بقایی بلخی؛ تصحیح مهدی بیلاقی؛ با مقدمه حسن ذوالفقاری. این کتاب منظومه‌ای عاشقانه از شاعر قرن دهم هجری است که در بحر خفیف و به تقلید از سبک هفت‌پیکر نظامی سروده شده و از ارزش ادبی و تاریخی برخوردار است.

ناز و نیاز (منظومۀ عاشقانه)
پدیدآوران	بقایی بلخی (نویسنده) بیلاقی، مهدی (محقق) ذوالفقاری، حسن (مقدمه‌نویس)
ناشر	سنگلج قلم
مکان نشر	تهران
سال نشر	1403
شابک	‎978-622-90908-9-3
موضوع	شعر فارسی -- قرن ١٠ق.
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	PIR ٥٨٨٩٧

ساختار

این کتاب از بخش‌های زیر تشکیل شده است: سرآغاز، یادی از رادی، درآمدی بر منظومه‌های عاشقانه، مقدمۀ مصحح، منظومۀ ناز و نیاز، تعلیقات، نمایه‌ها و منابع.

گزارش کتاب

منظومۀ «ناز و نیاز» اثر بقایی بلخی، شاعر قرن دهم هجری، یکی از آثار ادبیات غنایی فارسی است که در دوران حکومت عبیدالله‌خان شیبانی در ماوراءالنهر سروده شده است. این منظومه به تقلید از سبک هفت‌پیکر نظامی گنجوی و در بحر خفیف سروده شده و دارای رگه‌هایی از حماسه و پایانی تراژیک است.

بقایی بلخی در این اثر، داستان عاشقانه‌ای را روایت می‌کند که وقایع آن از کشور عشق آغاز می‌شود و با گذر از ماجراهای مختلف در بیابان، کشور حسن، جزیرۀ معشوق و کشور طوفان، سرانجام در مزارستان کشور حسن به پایان می‌رسد. این منظومه علاوه بر ارزش ادبی، از لحاظ تاریخی نیز حائز اهمیت است، زیرا گسترش دایرۀ نفوذ خمسۀ نظامی را نشان می‌دهد و به عنوان اثری از حلقۀ ادبی بخارا، گستره زبان فارسی را در آن منطقه نمایان می‌سازد.

مصحح کتاب، مهدی بیلاقی، این اثر را بر اساس تنها نسخۀ موجود در کتابخانۀ اورشلیم تصحیح کرده است. در مقدمۀ کتاب، حسن ذوالفقاری به بررسی جایگاه این منظومه در ادبیات غنایی فارسی پرداخته و ویژگی‌های سبکی و محتوایی آن را تحلیل کرده است. همچنین در بخش تعلیقات، توضیحات مفیدی درباره ابیات و واژه‌های دشوار ارائه شده است.

این کتاب برای پژوهشگران ادبیات کلاسیک فارسی، به ویژه علاقه‌مندان به شعر غنایی و منظومه‌های عاشقانه، منبعی ارزشمند محسوب می‌شود.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات