أخبار أبي‌تمام
أخبار أبي‌تمام، از آثار ادیب، شاعر، نویسنده، وقایع‌نگار، شطرنج‌باز و آموزگار درباری و ندیم خلفای عباسی (راضی، مکتفی و مقتدر) در قرن سوم و چهارم هجری قمری، ابوبکر محمد بن یحیى بن عبدالله بن عباس بن محمد بن صول، مشهور به صولی و شطرنجی (متوفای 335 یا 336ق)، است که به بیان اخبار و زندگی شاعر بزرگ عرب قرن سوم هجری قمری، حبیب بن اوس بن حارث طایی حورانی جاسمی، مشهور به ابوتَمّام (۱۸۸- ۲۳۱ق) و سنجش منزلت ادبی و کیفیت اشعار او می‌پردازد. پژوهشگران معاصر، خلیل محمود عساکر (1906-1993م)، محمدعبده عزام و نظیرالاسلام هندی، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و همچنین مقدمه و تعلیقاتی ارزشمند را بر آن افزوده و شخصیت و آثار شطرنجی و همچنین ویژگی‌ها و روش اثر حاضر را معرفی کرده‌اند. ادیب، مورخ و نویسنده نواندیش مصری احمد امین (1886-1954م)، نیز مقدمه‌ای را برای اثر حاضر نوشته و با تقدیر از کوشش علمی محققان و مصححان مذکور، به برخی از ویژگی‌های «أخبار أبي‌تمام» اشاره کرده است.
| أخبار أبي تمام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صولی، محمد بن یحیی (نويسنده)
عساکر، خلیل محمود (محقق) عزام، محمدعبده ( محقق) هندی، نظیرالاسلام ( محقق) امین، احمد ( مقدمه نويس) |
| عنوان‌های دیگر | و بأوله رسالة الصولي إلی مزاحم بن فاتک في تألیف أخبار أبي تمام و شعره |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ص9الف3 3378 PJA |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- در آغاز کتاب، رساله صولی به مزاحم بن فاتک درباره تألیف کتاب «أخبار أبي‌تمام»، آمده است که نویسنده به معرفی این اثر می‌پردازد و خلاصه‌ای از مضامین آن را عرضه می‌کند[۱].
- ابوبکر صولی، می‌گوید: برخی از نادانان به تصحیف اشعار ابوتمام می‌پردازند و بعد سخنی را عیب می‌گیرند که او نگفته است! و من این اشکال را در جای خودش بیان خواهم کرد[۲].
- محققان یادآور شده‌اند که کتاب حاضر، جنبه‌ای از شخصیت صولی را به ما نشان داد که از آن بی‌خبر بودیم و آن «غرور فوق‌العاده» اوست؛ به‌‌گونه‌ای که خودش را بالاتر از همه دانشمندان دوران خودش و تنها کسی می‌پندارد که می‌تواند به سنجش اشعار ابوتمام بپردازد![۳].
ساختار و محتوا
- این اثر ارزشمند و قدیمی که حدود یک قرن بعد از درگذشت ابوتمام به روایت زندگی ادبی او پرداخته است، از باب‌های ذیل تشکیل شده است:
- برتری شعر ابوتمام؛
- اخبار ابوتمام با بزرگان؛
- معایب شعر ابوتمام؛
- روایات ابوتمام؛
- ویژگی‌های ظاهری ابوتمام؛
- اخبار پراکنده ابوتمام؛
- وفات و مدت زندگی او و اشعاری که در رثای وی سروده شده است.
نمونه مباحث
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.