البحر الرائق شرح كنز الدقائق (في فروع الحنفیة)

البحر الرائق شرح كنز الدقائق (في فروع الحنفية)، مجموعه 4 کتاب (متن، شرح، حاشیه و تکمله)، در مسائل فقهی مذهب حنفی به‌ترتیب ذیل است:

1. كنز الدقائق، از آثار فقیه و مفسر سنی حنفی قرن هفتم و هشتم هجری قمری، ابوالبرکات عبدالله بن احمد بن محمود نسفی، مشهور به حافظ‌ الدین نسفی (متوفای 710ق)؛
2. البحر الرائق، تألیف فقیه و نویسنده مصری قرن دهم زین‌الدین بن ابراهیم بن محمد، معروف به ابن نجیم حنفی (926-970ق)؛
3. منحة الخالق علی البحر الرائق (حاشیه‌های ادیب و فقیه قرن سیزدهم هجری قمری، سید محمد امین عابدین بن عمر عابدین بن عبدالعزیز، شناخته‌شده به ابن عابدین دمشقی حنفی (متوفای 1252ق)؛
4. تكملة البحر الرائق، نوشته دانشور قرن دوازدهم هجری قمری، محمد بن حسین بن علی طوری قادری حنفی (درگذشته بعد از 1138ق).

البحر الرائق شرح كنز الدقائق (في فروع الحنفیة)
پدیدآوران	ابن نجیم، زین‌الدین بن ابراهیم (نويسنده) نسفی، عبدالله بن احمد (نویسنده) ابن عابدین، محمد امین ( محشی) عمیرات، زکریا ( محقق)
عنوان‌های دیگر	کنز الدقا‌ئق. شرح‌ ** منحة الخالق علی البحر الرائق
ناشر	دار الکتب العلمية
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1418ق - 1997م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	9
کد کنگره	/ن۵ و۲۰۲2 172/3 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

این مجموعه را پژوهنده معاصر، زکریا عمیرات، تصحیح و تحقیق کرده است. در آغاز کتاب، شرح‌ احوال پدیدآورندگان، (ابن نجیم حنفی و ابن عابدین دمشقی حنفی) با اختصار بیان شده، ولی محقق زندگی‌نامه حافظ‌الدین نسفی را مشهورتر از آن دانسته که نیازی به معرفی باشد و یا فراموش کرده است.

ساختار و محتوا

• این اثر از مطالب ذیل تشکیل شده است:

1. جلد اول: طهارت و نماز.
2. جلد دوم: ادامه نماز، جنائز، زکات، روزه و حجّ.
3. جلد سوم: ادامه حجّ، نکاح، رضاع و طلاق.
4. جلد چهارم: ادامه طلاق، عتق و ایمان.
5. جلد پنجم: حدود، سرقت، سیر (جهاد و غنیمت و جزیه و...)، لقیط و لقطه، اباق، مفقود، شرکت، وقف و بیع.
6. جلد ششم: ادامه بیع، صرف، کفالت، حواله و قضاء.
7. جلد هفتم: ادامه قضاء، شهادات، وکالت، دعوی، اقرار، صلح، مضاربه، ودیعه، عاریه، هبه و اجاره.
8. جلد هشتم: «تكملة البحر الرائق»: ادامه اجاره، مکاتب، ولاء، اکراه، مأذون، غصب، شفعه، قسمت، مزارعه، مساقات، ذبائح، اضحیه، کراهیت، احیای موات، اشربه، صید و رهن.
9. جلد نهم: ادامه «تكملة البحر الرائق»: جنایات، دیات، معاقل، وصایا، خنثی و فرائض.

نمونه مباحث

• «نماز - باب امامت»:
• متن: نماز جماعت، سنت مؤکّد است.
• شرح: بدان که کلام در اینجا در چند موضع است: اول در بیان شرائط صحت آن؛ دوم در بیان شرائط کمالش؛ سوم در بیان کسی که امامتش مکروه است؛ چهارم در بیان صفت جماعت و...
• حاشیه: امامت دو نوع است: صغری (اقتدای دیگری به نمازگزار) و کبری (استحقاق تصرف عامّ، مانند جهاد و غنیمت)....

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.