آداب الصلوة (آداب نماز، جلد 48 موسوعه)
آداب الصلوة (آداب نماز)، از آثار اخلاقى و عرفانى امام خمينى(ره) براى عموم مردم است كه نويسنده، تأليف آن را بعد از نگارش «سرّ الصلوة» كه آن را براى خواصّ و نخبگان نوشته بود، در تاريخ روز شنبه دوم ربيع‌الثانى 1361ق، مطابق با 29 فروردين 1321ش، به پايان برده است. نسخه حاضر، ويرايش دوم و چاپ بيست و يكم اثر مذكور است كه در سال 1392ش، جزو مجموعه «موسوعة الإمام الخميني» با تصحيح و اهتمام مؤسّسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى منتشر شده و جلد 48 آن را تشكيل داده است.
| نام کتاب | آداب الصلوة (آداب نماز) |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | آداب نماز |
| پدیدآورندگان | موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) - دفتر قم (محقق)
خمینی، روح‌الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 186/2 /خ8آ4 1392* |
| موضوع | نماز |
| ناشر | موسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينی (س) |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1392 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE37024AUTOMATIONCODE |
درباره چاپ جديد حاضر، گفتنى است:
1. مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى (س) دفتر قم در مقدمه‌اش چند مطلب را يادآور شده است:
«الف)- اسرار و آداب باطنى نماز همواره مورد توجه عالمان ربانى بوده و تصانيف متعددى در بيان آن به نگارش درآمده است. کتاب‌هاى شهيد ثانى، قاضى سعيد قمى، آقا نجفى اصفهانى، آقاميرزا جواد ملكى تبريزى نمونه‌هايى از آن جمله‌اند.
ب)- امام خمينى(س) نيز از اين منظر، توجه و اهتمام فراوانى به نماز داشته و يك بار کتاب شريف «سرّ الصلوة» را براى تبيين كيفيت معراج عارفان كامل و سلوك معنوى عرفا تحرير نموده و بار ديگر کتاب حاضر را براى عموم مردم كه در صدد بهره بردن از نماز و آداب قلبى آن هستند تا قدم در مسير عروج ملكوتى نهند، نگاشته‌اند...
ج)- کتاب «آداب الصلوة» شرح و تفسير آداب الصلوة حضرت امام خمينى با عنوان «پرواز در ملكوت»، در دو جلد و همراه با مباحثى برگرفته از «أسرار الصلوة» شهيد ثانى، «أسرار الصلوة» قاضى سعيد و «أسرار الصلوة» ميرزا جواد ملكى تبريزى، به كوشش مرحوم آيت‌اللَّه سيد احمد فهرى، توسط انتشارات «نهضت زنان مسلمان» و سپس انتشارات «فيض كاشانى» در 593 صفحه در قطع وزيرى به چاپ رسيد. مرحوم فهرى در چاپ‌هاى پس از انقلاب يادآور شده كه «آداب الصلوة» امام خمينى در ضمن کتاب «پرواز در ملكوت» بدون ذكر صريح نام ايشان - به علت انتشار آن در دوران رژيم طاغوت - با توضيحات و تصرفاتى آورده شده و در آن با عنوان «استاد الهى ما» به مؤلف اشاره شده است؛ ولى در چاپ دوم كه مصادف با پيروزى انقلاب اسلامى انجام گرفته نام امام صريحاً آورده شده و تقريباً تمام کتاب ايشان نيز در دو جلد «پرواز در ملكوت» گنجانده شده بود. انتشارات ناصر و پيام آزادى تهران نيز در سال 1368ش اين کتاب را در 424 صفحه و انتشارات دارالکتاب قم در سال 1363ش کتاب را در دو جلد منتشر كردند.
د)- سرانجام مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى(س) در سال 1370ش، کتاب را با عنوان «آداب الصلوة، آداب نماز» با كيفيتى متفاوت و در قطع وزيرى منتشر كرد. در آغاز چاپ مؤسسه، دو هديه‌نامه از سوى امام به فرزندش مرحوم حجت‌الاسلام‌والمسلمين حاج سيد احمد آقا خمينى و عروسش خانم دكتر فاطمه طباطبائى درج شده است...
ه)- در چاپ مؤسسه، تعداد هزار نسخه از کتاب به‌همراه دست‌خط امام در 727 صفحه انتشار يافت تا مورد استفاده کتابخانه‌ها و افراد علاقه‌مند به آثار خطى قرار گيرد...» [۱].
2. ناشر براى تصحيح اثر حاضر، افزون بر قرآن كريم از منابع مهمّ و متعددى (127 کتاب به زبان عربى و فارسى) استفاده كرده [۲] و همچنين فهارس فنى (آيات، روايات، اسامى معصومين، اعلام، كتب و اشعار) و فهرست منابع و فهرست تفصيلى مطالب را در پايان کتاب آورده است [۳].
3. ناشر براى تفكيك بين توضيحات نويسنده و افزوده‌هاى خودش، مطالب نويسنده در پاورقى‌ها را با علامت ستاره (*) مشخص كرده و در پايان هر پاورقى هم چنين آورده است: [منه عفي عنه] (به‌طور مثال توضيح معناى سُمعه: ر.ك: همان، ص257 پاورقى ستاره‌دار بعد از پاورقى 3) و افزوده‌هاى ناشر را با اعداد مشخص كرده، وليكن ناشر (مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى) خواسته همين مطلب را ذكر كند، ولى اين‌گونه نارسا و كژتاب بيان كرده است: «در پاورقى اين چاپ توضيحاتى ذكر شده و علاوه بر ترجمه جملات عربى متن، منابع اقوال و احاديث و نيز همه حواشى - به‌جز معدودى از آنها كه امام خود مرقوم فرموده - با علامت ستاره مشخص شده است» [۴].
4. دانستنى است كه نويسنده در پايان کتاب چنين نوشته است: «تا اينجا به تقدير الهى - جلّ و علا - كلام ما ختم شد؛ حامِداً شاكِراً على نَعمائِهِ، مُصلّياً عَلَى محمّدٍ وآلِهِ الطاهرين. به تاريخ روز دوشنبه، دوم ربيع‌الثانى هزار و سيصد و شصت و يك (1361) قمرى» [۵]. ناشر نيز چنين افزوده است: مطابق با 30 فروردين 1321ش (همان، ص469، پاورقى 2). گفتنى است كه در اينجا دو اشكال وجود دارد: يكى اينكه دوم ربيع‌الثانى هزار و سيصد و شصت و يك (1361) قمرى، مصادف با روز دوشنبه نيست و شنبه، صحيح است. دوم اينكه اين روز مطابق با 29 فروردين است نه سى‌ام (بر اساس برنامه تبديل تقويم مركز تقويم مؤسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران). به نظر مى‌رسد در صورتى كه اشتباه تايپى رخ نداده و نسخه چاپى حاضر، مطابق با دست‌نوشته مؤلف عالى‌قدر باشد، تعبير «دوشنبه» سهو القلم ايشان است و درهرحال، ناشر محترم نيز در تبديل تاريخ گرفتار اشتباه شده است.
پانویس
منابع مقاله
1. مقدمه و متن کتاب.
2. برنامه تبديل تقويم‌ها در پايگاه اطلاع‌رسانى مركز تقويم مؤسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران (رؤيت‌شده در تاريخ دهم دى 1394ش)، به آدرس اينترنتى ذيل:
وابسته‌ها
سر الصلاة ( معراج السالکین و صلاة العارفین) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
آداب الصلوة (آداب نماز)/ نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده