سياسة المريدين

سياسة المريدين
پدیدآوران	هارونی، احمد بن حسین (نويسنده) شریف، عبدالله اسماعیل هاشم (محقق) محطوری، مرتضی بن زید ( مصحح)
ناشر	مؤسسة الإمام زيد بن علي الثقافية
مکان نشر	اردن - عمان
سال نشر	1381ش - 1422ق - 2002م
چاپ	1
موضوع	اخلاق اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 - احادیث زیدی - قرن 4ق. - زیدیه
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	9س2هـ 247/3 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

سياسة المريدين، تألیف احمد بن حسین هارونی (متوفی 411ق)،کتابی‌ در‌ زمینه‌ تصوّف و احوال آن است. این کتاب با تحقیق عبداللّه اسماعیل‌ هاشم شریف ‌به طبع رسیده است.

سياسة‌ المريدين‌، اثری مختصر در عرفان اسلامی است. اهمیت این کتاب در نقل وصیت‌نامه‌ای منسوب به جنید بغدادی (متوفی 297ق) است‏.

گویا نام کامل کتاب چنین است: «سياسة المريدين‌ في‌ التوبة‌ و الانقطاع إلی رب العالمين». البته کتاب کوششی است برای ارائه آداب و احوال صوفیه، به‌گونه‌ای‌ که‌ با تعالیم امامان شیعی(ع) موافقت داشته باشد. با این وصف از یادکرد مشایخ صوفیه‌ که‌ گاه از آنان به تعبیر «قال بعض الحكماء» یاد می‌کند، غافل نبوده است‌. در‌ این‌ کتاب درباره رابطه خوف و توبه از یک‌سو و انقطاع الی اللّه و رابطه آن با‌ اراده‌ سخن رفته است. در باب الاراده کتاب، وی چنین تعریفی از اراده ارائه‌ می‌دهد‌: «اعلم‌ أن الإرادة هي طلب الانقطاع إلی الله عزوجل من كل ما سواه». در همین باب‌ از‌ وصیت صوفی بزرگ جنید بن محمد، سید الطائفه صوفیه (متوفی 298ق) یاد کرده‌ و آن‌ را‌ تماماً رونویسی کرده است. وی این وصیت را برای مرید دارای نفع بسیار دانسته است‌‏.

وی‌ در‌ باب اراده، به‌تفصیل در باب احوال مریدان سخن گفته است. او‌ به‌سان صوفیه از علم رسمی انتقاد می‌کند و بیشتر علما و به‌ویژه علمای معاصرش را پیروان دنیا‌ و هواداران‌ آن می‌داند. البته زیدیه نیز عموماً از «علمای سوء» انتقاد می‌کرده‌اند. ابو‌الحسین‌ در دنباله، از همنشینی با سلاطین نهی‌ می‌کند‌ و آن‌ را برای مرید خطری بزرگ می‌داند. جالب‌ اینکه‌ او از درون‌مایه اندیشه صوفیان ملامتی انتقاد کرده و می‌گوید: شیطان گاه مرید‌ را‌ به این بهانه که عجب‌ و ریا‌ که حاصل‌ کوشش‌ سخت‌گیرانه‌ مرید است بسی خطرناک‌تر از رها‌ کردن‌ این کوشش‌هاست، از راه به‌در می‌کند‏.

منابع مقاله

1. متن کتاب.
2. رحمتی، محمدکاظم، «نکاتی درباره آثار برادران هارونی»، کتاب ماه دین، اسفند 1383 و فروردین 1384، شماره 89 و 90، ص 74 تا 81:

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/34297

1. انصاری قمی، حسن، «وصیت جنید بغدادی و یادداشتی کوتاه درباره سياسة المريدين»، معارف، مرداد - آبان 1379، شماره 50، ص141 تا 147:

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/40036