شأن نزول (ابهام‌زدایی)

شأن نزول ممکن است عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد:

• شأن نزول آیات قرآن مجموعه‌اى از شأن نزول‌هاى آيات و سوره‌هاى قرآن كريم است كه از تفسیر نمونه حضرت آيت‌الله مكارم شيرازى گزينش شده است. اين اثر به زبان فارسى، توسط محمدجعفر امامى تدوين شده است.

• شأن نزول آیات به زبان فارسى، اثر دكتر محمد جعفر اسلامى است. وى، در اين كتاب، ضمن ترجمه كتاب «أسباب نزول القرآن» واحدى نيشابورى، «لباب النقول» را هم ترجمه كرده و در ذيل كتابِ واحدى آورده است.

• نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین عامه و خاصه با نام كامل نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شيخ طوسى و ساير مفسرين خاصه و عامه براى كنگره هزاره شيخ طوسى در دانشگاه فردوسى مشهد تهيه شده است.

• أسباب نزول القرآن، اثر ابوالحسن على بن احمد واحدى نيشابورى (متوفاى سال 468ق) است. مصنف، «أسباب النزول» را به ترتيب سوره‌هاى قرآن از آيه تسمیه سوره حمد تا انتهاى قرآن پى گرفته و ذيل هر آيه سبب و شأن نزول آن را از راویان مختلف نقل نموده است؛ البته أسباب النزول واحدى شامل تمامى آيات قرآن نيست و تنها شأن نزول آياتى را كه توانسته جمع‌آورى كند و يا برای او روايتى نقل شده را احصا نموده است. وى از مجموع سور قرآن، راجع به 82 سوره، 883 مورد سبب نزول نقل كرده است.

• أسباب النزول (ترجمه ذكاوتى قراگزلو) تأليف ابوالحسن على بن احمد واحدى نيشابورى (متوفى 468ق)، مشهورترين اثرى است كه اختصاصاً در موضوع اسباب نزول آيات قرآنى فراهم آمده است و «عليرضا ذكاوتى قراگزلو» آن ر ابه‌صورت كامل ترجمه كرده است.

• أسباب النزول و الناسخ و المنسوخ، اسباب النزول نوشته ابوالحسن علی بن احمد واحدی نیشابوری (متوفای 398-468ق) از مهم‌ترین منابع اهل سنت در اسباب نزول است، و به همراه این کتاب کتاب الناسخ و المنسوخ نوشته ابوالقاسم هبة‌الله بن سلامه ابو [بن] نصر بن علي البغدادي المقري(متوفای 410ق) از مفسران و اکابر قراء شیعه آمده است.

• أسباب النزول القرآني (محسن حيدر) تألیف حسن محسن حیدر به بررسى حقايقى تاريخى در باب «اسباب نزول»آيات قرآنى مى‌پردازد.

• لباب النقول في أسباب النزول اثر مفسر و مورخ بزرگ جلال‌الدين سيوطى (متوفى 911ق) است كه پس از نيمه قرن نهم هجرى، به زبان عربى تأليف شده است. بدون ترديد، «لباب النقول» در بين كتاب‌هايى كه به‌طور مستقل درباره اسباب النزول نوشته شده، از اهميت ويژه‌اى برخوردار است و مزايا و ويژگى‌هاى درخورى دارد كه بيشتر از تجربه ديگران و مهارت شخصى مؤلف مايه گرفته است.

• أسباب النزول القرآني (غازى عناية) اثر غازى عناية در موضوع علوم قرآنى به زبان عربی تألیف شده است.

• تسهيل الوصول إلی معرفة أسباب النزول كتابى است از شيخ خالد عبدالرحمن العكّ كه در زمينۀ اسباب نزول وحى آسمانى بر مبناى روايات طبرى، نيشابورى، ابن جوزى، قرطبى، ابن کثیر، سيوطى و شوكانى نگاشته شده است.

• العجاب في بيان الأسباب (أسباب نزول القرآن) تألیف ابن حجر عسقلانی (متوفی 582ق)، درباره شأن نزول آیات قرآن است که توسط احمد فرید مزیدی مورد تحقیق قرار گرفته است.