ابن عبدالملک مراکشی، محمد بن محمد
ابوعبدالله محمد بن محمد أوسى مراکشی (634 -703ق/ 1237-1304م)، مورخ، قاضى، شاعر و ادیب معاصر مَرینیان مراکش.
| ابن عبدالملک، ابوعبدالله محمد بن محمد أوسى | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | محمد بن محمد أوسى؛ |
| نام‌های دیگر | ابن عبدالملک، ابوعبدالله محمد بن محمد أوسى؛ |
| لقب | |
| تخلص | ابن عبدالملک؛ |
| نام پدر | محمد أوسى؛ |
| ولادت | 634ق |
| محل تولد | مراکش؛ |
| محل زندگی | مراکش؛ |
| رحلت | 703ق؛ |
| مدفن | تلمسان(محل وفات)؛ |
| طول عمر | 69؛ |
| فرزندان | ابوعبدالله محمد بن محمد؛ |
| خویشاوندان | عبدالکریم(جد)؛ |
| دین | اسلام؛ |
| پیشه | مورخ، قاضى، شاعر و ادیب؛ |
| منصب | قضاوت؛ |
| اطلاعات علمی | |
| درجه علمی | مورخ، قاضى، شاعر و ادیب؛ |
| اساتید | ابوالقاسم بَلَوی، على بن محمد بن فَخّار رُعَیْنى، ابومحمد حسن بن على بن قَطّان، ابوزکریا ابن ابى عتیق؛ |
| مشایخ | ابن زبیر، محمد بن یوسف بن عمران مزرغى؛ |
| شاگردان | ابوجعفر بن صفوان؛ |
| برخی آثار | 1. الذَّیل و التکملة لِکِتابَى الموصول و الصلة؛ |
اساتید، مشایخ و شاگردان
وی نزد استادانى چون ابوالقاسم بَلَوی، على بن محمد بن فَخّار رُعَیْنى و ابومحمد حسن بن على بن قَطّان حدیث آموخت. قرائات سبع را از ابوزکریا ابن ابى عتیق فراگرفت و از ابن زبیر (ه م) صاحب صلة الصلة و نیز محمد بن یوسف بن عمران مزرغى روایت کرد.
از شاگردان او ابوجعفر بن صفوان را مى‌توان نام برد.
مناصب
ابن عبدالملک در جوانى آهنگ رفتن به اندلس کرد و به الجزیرة الخضراء در جنوب اندلس وارد شد، اما بیش از 3 روز در آن دیار نماند و به مراکش بازگشت و منصب قضا را به عهده گرفت. پس از چندی به سبب بدرفتاری با مردم از کار برکنار شد.
تسلط بر شعر
وی شعر نیز مى‌سرود و یک قطعه و یک قصیده از اشعار او (ح 22 بیت) را نباهى آورده است. قصیدة وی که در آن جناس و لزوم مالایلزم فراوان است، بر تسلط و احاطة او در لغت دلالت دارد.
وفات
ابن عبدالملک در 69 سالگى در تلمسان درگذشت.
پسرش ابوعبدالله محمد بن محمد (د 743ق) نیز از علما و مشاهیر عصر خود به شمار مى‌رفته است و برخى از جمله بستانى بین شرح حال این دو خلط کرده‌اند.
آثار
1. الذَّیل و التکملة لِکِتابَى الموصول و الصلة.
این اثر ذیلى است بر دو کتاب الموصول فى تاریخ علماء الاندلس، تألیف ابن فرضى و کتاب الصلة تألیف ابن بشکوال که در آن به شرح حال بزرگان و مشاهیر اندلس از آغاز فتح اسلامى تا اواخر سدة هفتم هجری پرداخته است. کتاب مذکور یکى از مآخذ عمدة ابن خطیب و دیگران بوده است.
جزء اول آن در دو مجلد در 1969م به کوشش محمد بن شریفه در بیروت چاپ شده و جزء 4 از قسمت دوم و جزءهای 5 و 6 آن در 1965 و 1973م به کوشش احسان عباس در بیروت به چاپ رسیده است[۱].
پانویس
- ↑ فاتحى نژاد، عنایت‌الله، ج4، ص200-199
منابع مقاله
فاتحى نژاد، عنایت‌الله، دائر‌ةالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.