اصول فلسفه و روش رئالیسم (صدرا)
| اصول فلسفه و روش رئالیسم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مطهری، مرتضی (نويسنده) |
| ناشر | صدرا |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| چاپ | 1 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 5 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اصول فلسفه و روش رئالیسم، از آثار نوشتاری علامه سید محمدحسین طباطبایى، به زبان فارسی است که با شرح و توضیحات استاد شهید مرتضى مطهرى از سوی انتشارات صدرا منتشر شده است.
ازآنجاکه متن اصلی کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم و نیز متن اصلی کتاب همراه با پاورقی‌ها و توضیحات استاد مطهری و همچنین ترجمه عربی اصول فلسفه و روش رئالیسم قبلا معرفی شده، در اینجا فقط ویژگی‌های نسخه حاضر و برخی مطالب که در کتاب‌شناسی‌های مذکور نیامده، بیان می‌شود.
اثر حاضر شامل 5 جلد و 14 مقاله به این ترتیب است:
فلسفه چیست؟
فلسفه، موجودات واقعى را از موجودات پندارى جدا می‌کند[۱].
فلسفه و سفسطه (رئالیسم و ایده‌آلیسم)
سقراط و افلاطون و ارسطو مغالطههاى سوفسطائیان را آشکار ساختند و ثابت کردند که انسان میتواند حقیقت را بشناسد و قواعد منطق به همین منظور تدوین شد[۲].
علم و ادراک
چون صورت ادراکى ما خواص عمومى ماده (انقسام، عدم انطباق بزرگ به کوچک) را ندارد، مادى نیست[۳].
علم و معلوم (ارزش معلومات)
خطا در احکام عقلیه به‌واسطه مداخله قوه خیال است[۴].
پیدایش کثرت در ادراکات
اصل امتناع تناقض تکیه‌گاه تمام احکام بدیهى و نظرى ذهن است[۵].
ادراکات اعتبارى
انسان میتواند هر سبک اجتماعى را که روزى خوب شمرده روز دیگر بد بشمارد، ولى نمیتواند از اصل اجتماع صرف نظر نموده و یا اصل خوبى و بدى را فراموش نماید[۶].
واقعیت و هستی اشیاء
تا ذهن را نشناسیم نمیتوانیم فلسفه داشته باشیم[۷].
ضرورت و امکان
در مسئله «جبر و اختیار» چه از جنبه فلسفى و چه از جنبه کلامى و چه از جنبه اخلاقى وارد شویم، نظر صحیح همانا نظریه «امر بین امرین» است[۸].
علت و معلول
علت فاعلى، قطع نظر از علت غایى، فاعل بالقوه است نه بالفعل، و ناقص است نه کامل و با علت غایى است که فاعل تمام و علت تامّه می‌شود[۹].
قوه و فعل، امکان و فعلیت
هیچ چیز بدون استعداد قبلى به وجود نمیآید[۱۰].
قِدَم و حدوث
در سلسله حوادث مادى هر حادثهاى که معلول علت تامّه خود میباشد نسبت به علت تامّه خود حدوث علّى داشته و علت نامبرده نسبت به آن، قدیم علّى (نه زمانى) است[۱۱].
وحدت و کثرت
هر وحدتی، وحدت عددى نیست، بلکه وحدت عددى یکى از افراد وحدت است و وحدت و کثرت، اقسامى دارد[۱۲].
مهیت، جوهر، عرض
وجود به‌خودى‌خود وجود است و ماهیت به‌واسطه وجود داراى وجود[۱۳].
خداى جهان و جهان
علت فاعلى باید داراى کمالى باشد که به معلول خود می‌دهد؛ پس بخشاینده هستى همه کمالات هستى را داراست[۱۴].
پانویس
منابع مقاله
متن کتاب.