مواعظ ابن الجوزی المسمی الیاقوتة
مواعظ ابن الجوزي المسمی الياقوتة، نوشته محدث، مورخ، متکلم و فقیه حنبلی قرن ششم قمری، عبدالرحمن بن جوزی (510-597ق)، سخنان و موعظه‌هایی برگزیده برای واعظان است تا با آن، شنوندگان را از گناهان برهانند و بر سر شوق آورند و به‌سوی عبادت خدای متعال و وارستگی از شهوات بکشانند. دیگر کتاب نویسنده، تلبيس إبليس (درباره گناهان و بدعت‌های ناشی از فریب‌کاری و وسوسه‌های شیطانی)، از جمله آثار مرتبط با اثر حاضر است.
| مواعظ ابن الجوزی المسمی الیاقوتة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی (نويسنده) عوض، احمد عبدالتواب (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | الیاقوته |
| ناشر | دار الفضيلة |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1415ق - 1994م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اندرز نامهها - متون قدیمی تا قرن 14 - اخلاق اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 2ی2الف 249 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
حکایات صوفیانه
- نویسنده در این اثر، مطالبی از حکایات و گفته‌های صوفیه نقل می‌کند که برخی از آنها، ساختگی و گرفتار افراطی‌گری است و پذیرفتنی نیست، ولی گویند: «او برای تأثیرگذاری اخلاقی و موعظه کردن گزارش کرده است» و البته این روش (استفاده از مجعولات و دروغ و... برای تهذیب نفس و کمک به رشد اخلاقی مردم)، تناقض‌آمیز است و هدف، وسیله را توجیه نمی‌کند و... ولیکن درهرحال، نقد و نظر نسبت به این مباحث، برعهده متخصصان است و در گزارش اجمالی حاضر نگنجد.
- محقق کتاب، احمد عبدالتواب عوض، در مطلبی تحت عنوان «ابن الجوزي و الصوفية» نوشته است:
در این کتاب که موعظه است و بر انجام اعمال صالح تأکید دارد، گاه روایات ضعیف و حکایات شگفت و مبالغه‌هایی مشاهده می‌شود که شاید برای تشویق به نزدیک شدن به مکارم اخلاقی باشد و اگر ابن جوزی چنین به سخنان صوفیه استناد کرده، باید دانست که او رفتارهای ناشایست صوفیانه و روش آنان را در کتاب خودش، تلبيس إبليس مورد انتقاد قرار داده و در مواردی تصریح کرده است که این انحرافات و بدعت‌ها از فریب‌کاری ابلیس بر آنها است[۱].
هدف و روش
عبدالرحمن بن جوزی گوید: این کتاب، فصل‌هایی در پندآموزی و موعظه است که به‌عنوان نمونه و سرمشق برای سخنوران و واعظان، با عباراتی روشن فراهم شده است[۲].
ساختار و محتوا
در این کتاب 25 فصلی، مباحث اخلاقی گوناگونی (مانند پشیمانی از گناه، اندیشیدن در مورد روز قیامت و یاد مرگ، نماز و توبه و...) مطرح شده است.
نمونه مباحث
- خدای عزّ و جلّ نماز را واجب کرد و بر سایر عبادات مقدم ساخت و کسی که قدر و ارزش نماز را بداند، بر آن مراقبت کند و...[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.