ابن عبدالملک مراکشی، محمد بن محمد

    از ویکی‌نور
    ابن عبدالملك‌، ابوعبدالله‌ محمد بن‌ محمد أوسى‌
    NUR00000.jpg
    نام کاملمحمد بن‌ محمد أوسى؛
    نام‌های دیگرابن عبدالملك‌، ابوعبدالله‌ محمد بن‌ محمد أوسى‌؛
    لقب
    تخلصابن عبدالملک؛
    نام پدرمحمد أوسى‌؛
    ولادت634ق‌
    محل تولدمراکش؛
    محل زندگیمراکش؛
    رحلت703ق‌؛
    مدفنتلمسان‌(محل وفات)؛
    طول عمر69؛
    فرزندانابوعبدالله‌ محمد بن‌ محمد؛
    خویشاوندان‌ عبدالکریم‌(جد)؛‌
    دیناسلام؛
    پیشهمورخ‌، قاضى‌، شاعر و اديب‌؛
    منصبقضاوت؛
    اطلاعات علمی
    درجه علمیمورخ‌، قاضى‌، شاعر و اديب‌؛‌
    اساتیدابوالقاسم‌ بَلَوي‌، على‌ بن‌ محمد بن‌ فَخّار رُعَيْنى،‌ ابومحمد حسن‌ بن‌ على‌ بن‌ قَطّان‌، ابوزكريا ابن‌ ابى‌ عتيق‌؛‌
    مشایخ‌ ابن‌ زبير، محمد بن‌ يوسف‌ بن‌ عمران‌ مزرغى؛
    شاگردانابوجعفر بن‌ صفوان‌؛
    برخی آثار1. الذَّيل‌ و التكملة لِكِتابَى‌ الموصول‌ و الصلة؛

    ابن عبدالملك‌، ابوعبدالله‌ محمد بن‌ محمد أوسى‌ ‌


    معرفی اجمالی

    اِبْن‌ِ عَبْدُالْمَلِك‌، ابوعبدالله‌ محمد بن‌ محمد أوسى‌ (634 -703ق‌/ 1237-1304م‌)، مورخ‌، قاضى‌، شاعر و اديب‌ معاصر مَرينيان‌ مراكش‌.


    اساتید، مشایخ و شاگردان

    وي‌ نزد استادانى‌ چون‌ ابوالقاسم‌ بَلَوي‌، على‌ بن‌ محمد بن‌ فَخّار رُعَيْنى‌ و ابومحمد حسن‌ بن‌ على‌ بن‌ قَطّان‌ حديث‌ آموخت‌. قرائات‌ سبع‌ را از ابوزكريا ابن‌ ابى‌ عتيق‌ فراگرفت‌ و از ابن‌ زبير (ه م‌) صاحب‌ صلة الصلة و نيز محمد بن‌ يوسف‌ بن‌ عمران‌ مزرغى‌ روايت‌ كرد.

    از شاگردان‌ او ابوجعفر بن‌ صفوان‌ را مى‌توان‌ نام‌ برد.


    مناصب

    ابن‌ عبدالملك‌ در جوانى‌ آهنگ‌ رفتن‌ به‌ اندلس‌ كرد و به‌ الجزيرة الخضراء در جنوب‌ اندلس‌ وارد شد، اما بيش‌ از 3 روز در آن‌ ديار نماند و به‌ مراكش‌ بازگشت‌ و منصب‌ قضا را به‌ عهده‌ گرفت‌. پس‌ از چندي‌ به‌ سبب‌ بدرفتاري‌ با مردم‌ از كار بركنار شد.


    تسلط بر شعر

    وي‌ شعر نيز مى‌سرود و يك‌ قطعه‌ و يك‌ قصيده‌ از اشعار او (ح‌ 22 بيت‌) را نباهى‌ آورده‌ است‌. قصيدة وي‌ كه‌ در آن‌ جناس‌ و لزوم‌ مالايلزم‌ فراوان‌ است‌، بر تسلط و احاطة او در لغت‌ دلالت‌ دارد.


    وفات

    ابن‌ عبدالملك‌ در 69 سالگى‌ در تلمسان‌ درگذشت‌.

    پسرش‌ ابوعبدالله‌ محمد بن‌ محمد (د 743ق‌) نيز از علما و مشاهير عصر خود به‌ شمار مى‌رفته‌ است‌ و برخى‌ از جمله‌ بستانى‌ بين‌ شرح‌ حال‌ اين‌ دو خلط كرده‌اند.


    آثار

    1. الذَّيل‌ و التكملة لِكِتابَى‌ الموصول‌ و الصلة.

    اين‌ اثر ذيلى‌ است‌ بر دو كتاب‌ الموصول‌ فى‌ تاريخ‌ علماء الاندلس‌، تأليف‌ ابن‌ فرضى‌ و كتاب‌ الصلة تأليف‌ ابن‌ بشكوال‌ كه‌ در آن‌ به‌ شرح‌ حال‌ بزرگان‌ و مشاهير اندلس‌ از آغاز فتح‌ اسلامى‌ تا اواخر سدة هفتم‌ هجري‌ پرداخته‌ است‌. كتاب‌ مذكور يكى‌ از مآخذ عمدة ابن‌ خطيب‌ و ديگران‌ بوده‌ است‌. جزء اول‌ آن‌ در دو مجلد در 1969م‌ به‌ كوشش‌ محمد بن‌ شريفه‌ در بيروت‌ چاپ‌ شده‌ و جزء 4 از قسمت‌ دوم‌ و جزءهاي‌ 5 و 6 آن‌ در 1965 و 1973م‌ به‌ كوشش‌ احسان‌ عباس‌ در بيروت‌ به‌ چاپ‌ رسيده‌ است‌<‌‌ref> فاتحى‌ نژاد، عنايت‌الله، ج4، ص200-199</ref>.


    پانویس



    منابع مقاله

    فاتحى‌ نژاد ،عنايت‌الله، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.


    وابسته‌ها