ابن عبدالملک مراکشی، محمد بن محمد
| ابن عبدالملك، ابوعبدالله محمد بن محمد أوسى | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | محمد بن محمد أوسى؛ |
| نام‌های دیگر | ابن عبدالملك، ابوعبدالله محمد بن محمد أوسى؛ |
| لقب | |
| تخلص | ابن عبدالملک؛ |
| نام پدر | محمد أوسى؛ |
| ولادت | 634ق |
| محل تولد | مراکش؛ |
| محل زندگی | مراکش؛ |
| رحلت | 703ق؛ |
| مدفن | تلمسان(محل وفات)؛ |
| طول عمر | 69؛ |
| فرزندان | ابوعبدالله محمد بن محمد؛ |
| خویشاوندان | عبدالکریم(جد)؛ |
| دین | اسلام؛ |
| پیشه | مورخ، قاضى، شاعر و اديب؛ |
| منصب | قضاوت؛ |
| اطلاعات علمی | |
| درجه علمی | مورخ، قاضى، شاعر و اديب؛ |
| اساتید | ابوالقاسم بَلَوي، على بن محمد بن فَخّار رُعَيْنى، ابومحمد حسن بن على بن قَطّان، ابوزكريا ابن ابى عتيق؛ |
| مشایخ | ابن زبير، محمد بن يوسف بن عمران مزرغى؛ |
| شاگردان | ابوجعفر بن صفوان؛ |
| برخی آثار | 1. الذَّيل و التكملة لِكِتابَى الموصول و الصلة؛ |
ابن عبدالملك، ابوعبدالله محمد بن محمد أوسى
معرفی اجمالی
اِبْن‌ِ عَبْدُالْمَلِك، ابوعبدالله محمد بن محمد أوسى (634 -703ق/ 1237-1304م)، مورخ، قاضى، شاعر و اديب معاصر مَرينيان مراكش.
اساتید، مشایخ و شاگردان
وي نزد استادانى چون ابوالقاسم بَلَوي، على بن محمد بن فَخّار رُعَيْنى و ابومحمد حسن بن على بن قَطّان حديث آموخت. قرائات سبع را از ابوزكريا ابن ابى عتيق فراگرفت و از ابن زبير (ه م) صاحب صلة الصلة و نيز محمد بن يوسف بن عمران مزرغى روايت كرد.
از شاگردان او ابوجعفر بن صفوان را مى‌توان نام برد.
مناصب
ابن عبدالملك در جوانى آهنگ رفتن به اندلس كرد و به الجزيرة الخضراء در جنوب اندلس وارد شد، اما بيش از 3 روز در آن ديار نماند و به مراكش بازگشت و منصب قضا را به عهده گرفت. پس از چندي به سبب بدرفتاري با مردم از كار بركنار شد.
تسلط بر شعر
وي شعر نيز مى‌سرود و يك قطعه و يك قصيده از اشعار او (ح 22 بيت) را نباهى آورده است. قصيدة وي كه در آن جناس و لزوم مالايلزم فراوان است، بر تسلط و احاطة او در لغت دلالت دارد.
وفات
ابن عبدالملك در 69 سالگى در تلمسان درگذشت.
پسرش ابوعبدالله محمد بن محمد (د 743ق) نيز از علما و مشاهير عصر خود به شمار مى‌رفته است و برخى از جمله بستانى بين شرح حال اين دو خلط كرده‌اند.
آثار
1. الذَّيل و التكملة لِكِتابَى الموصول و الصلة.
اين اثر ذيلى است بر دو كتاب الموصول فى تاريخ علماء الاندلس، تأليف ابن فرضى و كتاب الصلة تأليف ابن بشكوال كه در آن به شرح حال بزرگان و مشاهير اندلس از آغاز فتح اسلامى تا اواخر سدة هفتم هجري پرداخته است. كتاب مذكور يكى از مآخذ عمدة ابن خطيب و ديگران بوده است. جزء اول آن در دو مجلد در 1969م به كوشش محمد بن شريفه در بيروت چاپ شده و جزء 4 از قسمت دوم و جزءهاي 5 و 6 آن در 1965 و 1973م به كوشش احسان عباس در بيروت به چاپ رسيده است<ref>فاتحى نژاد، عنايت‌الله، ج4، ص200-199</ref>.
پانویس
منابع مقاله
فاتحى نژاد ،عنايت‌الله، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.